Logo DBNL
Kluchten (1971)

Kluchten

(1971)–G.A. Bredero–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende


illustratie

*G.A. Brederoos
Symen sonder Soeticheydt. -

Persoonagien.

Symen Zonder Soeticheydt.
Teuntjen, (alias) Roert my Niet.

Symen
 
Slordicheyt en is geen heylicheyt, dat seyden mijn zalighe besje. 1
 
Al bin ick een kleyn veugheltjen, seydese, 'k heb weer een kleyn nesje. 2
 
Hoort hier, Symentje Neef, seyse, onthoudt van my deuse leer: 3
 
Wilje wel doen kijnt, seyse, so zet jou teer nae jou neer, 4
5
Wangt watmen bespaart vaar, seyse, dat is altoos eerst ewonnen. 5
 
Jou Beste-vaar en ick, seyse, hebben 't met niet begonnen, 6
 
Maar wy en bancketeerden soo niet, seyse, as de luy. 7
 
Wy aten een potje karmelck, seyse, en droncken een toochje huy, 8
 
En as mijn man eynckel belust was, seyse, om vis te eten, 9
10
So haalden hy een net vol spiering, seyse, die een aar had wech esmeten, 10
 
De suynicheyt die weet wat, o kynts! seyse, wy hebben so dick e vast, 11
 
En wy hebben van ons leven, seyse, niet eensjes in noch uyt egast, 12
 
Wat haest hadden wy, en assewe dan, seyse, eens moss'len koockten, 13
 
So sochten wy de spaanders by de wech die wy daer onger stoockten. 14
15
't Is wel waar, seyse, onse renten die meugen ons wel voen, 15
 
Maer souwen wy daerom onse goetjen soo overdadich verdoen? 16
 
En datte wy soo beroyt en arm quamen te sterven,
 
Wat sou gy en ons erfgenamen dan doch hebben te be-erven?
 
S'het seper veul voor ons e daan, ja selfs soose op heur dood-bedt lach, 19
20
En dat Docter Jan de pis-besier heur misselijck water besach: 20
 
Soo seyd hy lieve kijnt, hier is geen hoop van leven,
 
Of ie most in nemen, seyd hy, hetgeen dat ick ie in sel gheven. 22
 
* Hoe veul soud wel kosten? saydse, maer, seyd hy, ten minsten vijf groot, 23
 
Dat's my te veul, saydse, Liever wil ic sterven, en korts so wasse doot, 24
25
En al heur goedje besprackse myn, in dat heb ick oock ekregen. 25
 
Maer al even wel ick moet deuse Kamer wat raghen, en wat vegen, 26
 
Jemeni watten baijerdt leyd hier! wat hangen daer al dodden ragh, 27
 
Maer langhtme daer de raegh-beusem. iae wel, iae wel, datie hier een reysie sagh, 28
 
Je sloeght een gat inden hemel, ick moetme kruyssen en segenen!
30
Wat binnen hier Rypen inde boom, och wod het toch een lutie regenen, 30
 
We souwen Wassen, en onse back is leeg, en 't water uyt de brouwers schuyt, 31
 
Dat kost ien hiele hanght vol ghelts, elk emmertie, leghseme daer, een duyt, 32
 
Maer eer datmen Moer, of ick het water so duur souwen koopen, 33
 
So wille wy liever naeckt, of een maent in onse vuyle hemden loopen.
35
Ja wel het is te wongder, wat is hier ien hoope stof? 35
 
Nou ick mach gaen krygen 't half vat, en loogen myn vaten of. 36
 
Nauwe-Niesie, ongse afters kijnt, die sprackme nou lestent een woortie, 37
 
Ick haal myn Loogh in't Hoef-yser, saydse, daer krygh ic so veul om ien duyt, als ywers om een oortie, 38
 
En so doe ick oock. Of ic nou myn armen wat opstroopten, wat kond schaen? Waer sinie hier tangh? 39
40
Ick selie so klaer maken as pens-sop, seper in lang 40
 
En hebie so vuyl niet eweest. O menschen ick kan so schuren!
 
Ick wil wel uyt tarten de rendelijckste van onse buren. 42
 
Waer sinnen de kannen, de lepelen, so van silver as van tin, 43
 
Elck een is verwongdert hoe ick so vervaerelijcken puntich bin! 44
45
Jae het alder tentichste wijf weet op ongs huysraet niet te seggen, 45
 
En by men boenen, en wryven meugen de dienst-maysiens heur broeck by leggen. 46
 
Nou seper dat het al ien moye streeck ehad uyt de pan. 47
 
Wat mienen deuse hangdeloose tetten dat ick me niet wat doen en kan? 48
 
Dat waer myn kroon te na, dat waer myn leet warachtich.
50
Myn Moer of ick behoeven gheen Meyt, wy sinnen ons werckie self wel machtich.
 
Ick doe oock wat ick doe, ick doe myn werckie met vreucht, 51
 
Nou ick mach een Liedtie singen, dat ick lierde in myn ionge ieucht: 52
 
Het ginger ien Meysie dolen onder de Lijnde, Het ginger, etc. 53
 
Soo lang maer datse swaer was, heer ionck heer, 54
55
Soo lang maer datse swaer was met Kijnde.
 
Heer kyeren, ick had so gaeren myn heyligh aevend edaen, 56
 
Want ick sou noch gaeren tot ongse Jannetie Nift te bruyloft gaen, 57
 
En ick moet myn klieren noch of krygen, se hanghen ande balck in een kustory 58
 
Van stijf bort-papier, O mijn wit wammesie dat is al myn glory! 59
60
Ick kanmen so verweent op halen met een mouwe spelt, 60
 
En as ick myn ongdiefte groote broeck an heb, dan bin ick ierst estelt, 61
 
* Ick weet mijn goetie ongneertich, en wongder wel te bewaeren, 62
 
Ick heb mijn pack al ehat van Lecesters tijen, dats nou wel 20. Jaren, 63
 
En 't is noch kars enne vars, noch gnap en gnut, is't niet vreemt dat het hem noch soo wel onthout, 64
65
Al ist gien nieu fatsoentie, wat schaed dat, ick houwme noch aen 't out, 65
 
Jae praat gy wat, ick ken al moytiens looghen. 66
 
Nou dat is al ghenoegh, ick mach mijn poppe-goet of gaan drooghen, 67
 
En brenghent op de Potte-banck, ick moetme noch verklien, 68
 
Terstont selmen het volck eens op sen Paes heylighe daechs zien. 69
Binnen.
Symen Zonder Soeticheyt stracks weer uyt.
70
-Neen blijf vry zitten, loop niet, weest niet bevreest, 70
 
Schreumt veur myn niet, 'k ben oock wel eer een kales eweest, 71
 
Maar om dat ick in elcks feest d'een en d'ander om 't kleet sie eeren, 72
 
Soo trock ick oock aan mijn verweende Bruylofts kleeren, 73
 
Dus hout iou plaets, en sit vry met ghemack // an: 74
75
Ick bin gien Joncker al heb ick een weyts pack // an. 75
 
Mijn fluwiele hoedt, met mijn schoone Kramerijcksche kraeghen, 76
 
En deuse blancke rampuyt die draegh ick alle daeghen, 77
 
Mijn bonte mantel is rustich, wijt, en onbekrompen, 78
 
Kijck hoe past mijn dit lijf, hoe staan mijn deuse klompen, 79
80
Hoe ruym is mijn deuse Broeck, wat bin ick nou al mans! 80
 
Mijn kousen syn eployt soo aartich op sen Frans, 81
 
Dan 't kost mijn wel een moije dicke duyt, somma, sommarum, 82
 
Ick koom hier niet om zus, maer om een groote waerom, 83
 
Mijn broeck is groot ghenoegh die ick heb om mijn lijf, 84
85
Dus moet ick (naer 't spreeckwoort) uytsien om een wijf.
 
En alsoo ghemeenlijck uyt Bruyloften, Bruyloften komen, 86
 
So heb ick mijn gang wel vrijelijck hier enomen, 87
 
Om te sien of ick myn gaejingh hier oock vinden sou, 88
 
Want wat hettet te beduyen ick moet toch ande vrouw. 89
90
Wel Dochters wat dunckie nou van mijn drievoeticheyt? 90
 
En heb ie nou geen sin in Symen songer Soeticheyt?
 
Maar mijn naem strijt reghel-recht teughen mijn natuur. 92
 
Wangt veul liever heb ick het soet dan het suur. 93
 
En ie sout by mijn hebben sulcke goe leckere daghen,
95
En over de goe nachten sou ie oock niet hebben te klaghen:
 
Want ick bin al wat dat een Man wesen mach.
Teuntjen (alias) Roert my niet
 
Goeden avent vrienden, en God zeghen iou ghelach. 97
 
Vergheeft het mijn dat ick iou steur in iou woorden. 98
 
Mijn docht dat ick hier stracks de speel-luy hoorden, 99
100
In wiens lieffelijck ghespeel ick alsulcken ghenocht // nam, 100
 
* Soo dat ick hier om het spel, en niet om de vocht // quam. 101
 
Wel sinne de speul-luye wech? soo mach ick weer gaan wandelen. 102
Symen
 
Sacht wat moye meysje, wy sullen daer wat breeder van handelen, 103
 
Weet dat ick hier ben ter Feest ghenoot, al hier op dese Stee.
105
En een ghenoot vriendt, brenght wel een goet vriendt mee,
 
Dus blijft wat by mijn staan, ick hebje wat te spreecken. 106
Teuntje
 
Gy leelijcke duyvel, wel wat sal iou ghebreecken? 107
 
Fy gy bulle-back, flucks, segh ick, laet me gaan, 108
 
Wech, wech, gy vuylen druyt, flucks segh ick, laatme staan. 109
110
Laatme los, segh ick, en laatme gaan mijner vaarden. 110
Symen
 
Hout moye meysje, men beslaan geen loopende paarden, 111
 
Ick neem het in danck, al doe je mijn dit verwijt // siet, 112
 
Al ben ick wat leelijck, (gheloofd me) ick en bijt // niet,
 
Nou al goelijckjes, je bent soo quaet niet as gy iou wel kent houwen: 114
115
En wat kraftich van spraeck, syn meest de schoonste Vrouwen, 115
 
Ay hout doch wat ghemack, en blijft by myn hier stil.
Teuntje
 
Sel gy myn dwinghen, gy schob-jack, as ick niet en wil? 117
 
Hout iou hangden iou fielt, of ick drijfje veur iou wanghen. 118
Symen
 
Met onwillighe honden ist quaet hasen vanghen, 119
120
Dus Dochter verbijtie wat, en steltie wat ter neer, 120
 
De speelluy sijn om laegh, se komen strickx strackx weer. 121
 
Nou laetie segghen kijnt, kaes en broot laet hem eeten. 122
Teuntje
 
't Is waar propertie, ick heb iou naem vergheten, 123
 
Neen vaar ie bint het ventie niet na dat ick ie ansie, 124
125
En nae het schijnt soo heb ie iou vijf zinnen alle drie. 125
 
Loop, geck loop, wech, wech, ay lieve loop vry speulen, 126
 
Gy murrewert, wat deed ie soo nae an de meulen? 127
 
Hoe rammelt iou dat hooft, nou sot laet mijn met vreen. 128
Symen
 
Wel Joffrouw ben ick een geck, ick ben het niet alleen.
130
Kom hier gy schoon, kom bekijck iouw eens van binnen, 130
 
Voor seper sel ie de moer van de malle luy daer vinnen. 131
 
Lieve kijnt, loopt al ie best nae iou kluys, 132
 
Ghewisselijck ie brengt een heel mal mensch thuys,
 
Bijt op iou tong, gy flaers, ie selt een sottin voelen. 134
Teuntje
135
Dat is een mongt! men souwer een vuyle broeck in spoelen. 135
 
Seght op iou loer, hoe staet iou deuse flaers al an? 136
 
Schorter iou wat op, Jan sloot, soo haelter wat van? 137
 
Gy Lyf-uyt, gy hang-wieck, gy schuymsel der Rabauwen, 138
 
Gy onbeschaamden boef! durf gy myn noch soo toe-snauwen?
140
Graut iou gat toe, gy fielt, verstaeje dat wel? 140
Symen
 
Dat's een pangt, dat's een beelt, siet dat's een kats-vel, 141
 
Wat boeven of fielten sticken heb ick iou bedreven? 142
 
Segh, gy hoer, gy slet-vinck, gy ammerael vande turf-teven, 143
 
Gy karoonie, meer, varcken, wout-aep, wout-esel, lelijcke pry. 144
145
O bloet waer gy een man, of stongt mijn zoo wel vry, 145
 
Ick sneedje in iou wang of ick wurpje wel in't water. 146
 
* Gy vel met een gat, gy overgeven kyve-kater, 147
 
Gy adders vel, kom hier, kom hier, segh ick een reys,
 
Gy mongt-revier, gy lang-tong, o gy stucke vleys, 149
150
Gy langh-lyf, gy elf-rib, gy beelt van elf ellen, 150
 
Het hiele selschip selse noch in rep en roere stellen, 151
 
Ick ken 't niet langer harden soo staat myn 't lijf en ryt. 152
Teuntje
 
Fy gy rekel, gy uyl, barsten wil ick van spijt, 153
 
Gy sot, gy geck, gy door, gy verwaande nar, 154
155
Gy buffel, gy esel, gy stier, gy bock, gy bul, gy var, 155
 
Gy Kalf, gy kapoen, gy Olyphant as gy bent, 156
 
Gy kinckel, gy gaffel, gy mallen schelm, y gut vent 157
 
Crijch ick iou in myn kluyven ick selie vernielen. 158
 
Gy eer-vergheten guyt, loopt by iou kack-hielen, 159
160
Gy schrobber, gy droch, gy beest, gy vuylen schavuyt, 160
 
O menschen, had ick iou hier ick krabden iou de ooghen uyt.
 
Mocht ick myn lust eens te deghen aen iou boeten, 162
 
Gangs velten hoe wod ick ie met mijn sleutel-reeckx groeten, 163
 
Wat doe ie hier met die kales, dien droncken snuyt? 164
165
Goe luy jaecht hem van hier, 't is een deuch-niet in sen huyt.
 
Och, ick en raack niet weer te deghen in drie dagen. 166
Symen
 
Ja was ick as gy, ick wod noch beginnen te klaghen, 167
 
Nou, ick geeft iou ewonnen, koopter appelen om, 168
 
Hoor Vrouwtjen, wy sullent of drincken, ey lieven kom
170
't Is hoogh enoegh, wy willent daer by laeten blyven. 170
Teuntje
 
Neen gy veugel, ick sweert jou ick seltje uytdryven 171
 
As gy der minst om denckt, o gy droncke slet!
 
Och ick word so qualijck, ay brengt me doch te bet. 173
 
Myn hart dat barst, ay mijn! ick ken myn a'em niet krijghen.
Symen
175
Och brenght toch water, en helpt mijn deuse vrou ontrijghen. 175
 
Och, och, se sterft, wat raet gaet myn nu an. 176
 
Elacy, nou bin ick al mijn leven een bedurven man! 177
 
Ay lieve laet heur toch an heur schorteldoeckx bandt ruycken. 178
 
Kender nu toch niemant eenighe raet ghebruycken! 179
180
Hoe ist moer? hoe ist kynt? is 't hart noch so benaut?
Teuntje
 
Wat sey de schijn-deucht daer? spot gy noch rabaut?
 
Gy draeck, durf gy in deusen staet noch met myn gecken?
 
Hoe qualijck ken de Vos syn schalckheyt bedecken, 183
 
Mijn is so bang, helaes, ick weet my geenen raet! 184
Symen
185
Maer om Gods wille, Vrouwtie, draecht doch niet langer haet! 185
 
Heb ick iou yets misseyt, ay wilt mijn dat vergheven,
 
Mijn lieve schaep, het is door haesticheyt bedreven, 187
 
Jou naem is mijn onbekent, segh myn hoe dat je hiet.
Teuntje
 
Myn naem is Teuntje (alias) roert myn niet.
Symen
190
Och had ick dat gheweten, lief, ick haddet wel e laeten.
 
Want de Vrouwtjes, seydme, syn doch swacke vaten. 191
 
Hoe ist myn liefje? hoe ist datje iou nou al bevoelt? 192
 
* Is de tooren over? is de hette wat ekoelt? 193
 
Belieftje oock een roemer wijns, om 't herte wat te laven?
Teuntje
195
Ist jock, of ernst, dat gy mijn aenbiet deuse gaven? 195
 
Och ja, ick dronck wel eens. Wat so, dat geeft myn hart weer moet, 196
 
Ick danck iou voor dees deucht die gy mijn tegenwoordich doet, 197
 
Ick selt tot zijner tijt danckbaerlijck vergelden,
 
Vergheeft het myn dat ik iou soo lasterlijcken schelden. 199
200
Myn onbeschaamde mongt liet onbedachtlijck slippen
 
De groote tooren van myn onverbolghen lippen. 201
 
Mijn onberaedsaem hert de schult alleenich heeft. 202
Symen
 
Ick vergeeft jou gaeren, indien gy 't myn vergheeft, 203
 
't Is langh enoech gekeven, wy willent hier by laten blyven,
205
Men kan een dingh doot swijghen, maer niet doot kijven. 205
 
Dan dat is daer, kom brenght ons slechs wat nieuws voort, 206
 
Seght Teuntjen, heb gy van geen nieuwe hyleken ehoort? 207
 
Doet ons daer af een woort, en 't ander over eslaghen. 208
Teuntje
 
Gy hebt een onrecht voor, dat most gy een ander vraghen 209
210
Die't beter weet, vraecht die, myn leyter gants niet aen, 210
 
Ick laet Gods water over Godts acker gaan. 211
 
'k Heb selfs ghenoegh te doen, 'k mach my met een ander niet bemoeyen. 212
Symen
 
Kijck, moer is wel soo wijs as seve dolle koeyen. 213
 
Hout iou wat slechties, gy weet nergens van. 214
215
Hoe vaeren wy tot iouwent, wil gy niet ande man? 215
 
Daer't soo soet is as men malkander so dicht gaat an't lijf // legghen. 216
Teuntje
 
Ande man Symen? wel wat sou dan 't wijf // seggen? 217
 
Weligh wijf sonder man, een man en dient myn niet. 218
 
Wat is dat eseyt, wacht iou voor een dinck dat man hiet. 219
220
Ick eet, ick drinck, ick koock nae mijn eygen lusten,
 
Ick gae daer 't mijn belieft, ick legh mijn weer te rusten.
 
Ick slaap tot aanden dach, ick doe al wat ick wil,
 
Wat sou ick met een man doen? ay lieve swijcht toch stil,
 
Ik hoef niemants hooft waer te nemen, of te achten, 224
225
En dan naer een droncke gat een gantsche nacht te wachten, 225
 
Dat mach doen die wil, maer ick nou noch nemmermeer. 226
Symen
 
Daer geen man is, lieve kynt, daer is geen eer. 227
 
De man is d'eer van 't huys, en het hooft vande Vrouwen,
 
Die eert hy, die prijst hy, die kan hy in waerden houwen,
230
Met moye kleeren, met kostelijcke ringhen, 230
 
Met suyver huysraet, en alle verweende dinghen, 231
 
Voort dat hy soo lodderlijck siet, en kust, en armt, 232
 
Soo lieffelijck troetelt, soo minnelijck verwarmt,
 
Met reyne liefd, en aengename bevallicheyt, 234
235
Met soete vrientschap, en wijse mallicheyt. 235
 
Geluckich is de vrou die een deuchdelyck man // krijcht,
 
Hierom lieve Teuntie van iou ienicheyt dan // swijcht, 237
 
Want ienicheyt is armoe, en armoe doet treuren.
 
* En al mocht mijn alleen de gantsche werelt ghebeuren, 239
240
Ick en begheerdese niet, ghelooft mijn vry,
 
Dat soete gheselschap daer ben ick soo gaeren by,
 
As gy aleenich bent, en as yet vreemts beieghent // u, 242
 
Of as gy hoest of niest, niemant en seyt God segent // u,
 
Neen kijnt, neemt een vrijer, en maackter een man // van,
245
Ghebruyckt iou ionghe ieucht, gy benter best an // dan, 245
 
Wanneer de treurighe outheyt komt met syn ghebreck // by. 246
Teuntje
 
Gy keunter om kallen as ledder om 't speek // gy, 247
 
Wel vrijer hoe komt het, derf gy 't niet waghen?
 
Of wacht ie tot dattet de vrijsters iou selle komen vraghen?
250
Wat ie moet selfs as een blint paert sien inde wint, 250
 
Je most oock al anders gaan wilie van een ander syn bemint, 251
 
In iou geel, in iou wit, in iou root, in iou purper satyne, 252
 
In iou fluweel, in iou kamelot, in iou karmosyne, 253
 
Dat 's nou de nieuwe snof, de rechte slach mijn breur, 254
255
Wech met deuse poock, wech met dese hoed, wech met dese sleur, 255
 
Wech met dese pels, wech met dese vodderije, 256
 
Wech met dees malle tuych, wech met dees brodderije, 257
 
Versiet u van mantel, van wambays, van broeck, van hosen, en schoen. 258
Symen
 
Dit 's mijn werck-pack, dit 's mijn Kerck-pack, en dit selt hem wel doen, 259
260
Die mijn dus niet en wil, mijn anders oock niet en sel, 260
 
En wil den eenen niet den ander die wil wel,
 
En met dit fatsoentie, moer, meende ick yemant te behaghen. 262
 
Wangt ick moet mee wat vreemts en onghemeens draghen, 263
 
Kijck, hoe geestigh staat het, hoe aardich is 't over al, 264
265
Ick sorgh dat mijn het puyck dit haest nae doen sal. 265
 
Wel benie geck, men mach nieuwes geen beter kleet vinnen. 266
 
En om dit kleet, moer, soo soumen my beminnen.
 
Siet hoe reyn staat mijn deuse Lijntwaatsche doeck. 268
Teuntje
 
Symen ik verlief op iou as een boer op een boeckweyte-koeck, 269
270
Maar lieve Symen, segh mijn doch eens het rechte bescheyt, 270
 
Selie Jannetgen Gaelen niet hebben de moye meyt? 271
 
Je benter heel op verslingert, soo ick verstae. 272
Symen
 
Ick wodse niet hebben al liepse mijn nae.
 
Jae wel wat een bescheyt, wie segie Jannetie Gaelen? 274
275
Men sou wel aerdakers van heur rietschapie haelen: 275
 
Neen die is mijn te morssich, en siet, daer beneffens
 
So drincktse as een Koe, dat's een toochien seffens 277
 
Goelijckiens van een vaan, die klaartse voor den tap. 278
Teuntje
 
Achter de hal daer woonter eentie die hiet wap, 279
280
Dat's een naerstich wijf, iaet by mijner trouwen, 280
 
Had ie die, Symen, ie waert gewisselijck behouwen. 281
 
Dus staeter nae, ie krijchter misschien 't ghebruyck // van. 282
Symen
 
Ja nou scheur ick myn reusel en maker een huyck // van, 283
 
* Legh gy myn aers niet toe? dat is seker wel fray, 284
285
As sucken Hael-over, sucken onwetenden vlay, 285
 
Die om een Haver-stro de hiele buurt stelt over ende.
 
Wegh, wegh met die lompe, wegh, wegh met die slappe-lende.
 
Wel wat sout zyn, een eeuwich twist-huys en een aertsche hel?
 
Een onrustich gemoet, een lang en wreet gequel,
290
Want dat leelijcke vel // dat raest al waerse beseten, 290
 
En oock so isse al te out, te kout, verrot en versleten,
 
Het iong is al myn lust, het iong wil ick beminnen. 292
Teuntje
 
Ja wel, wortje nou niet wel uyt iou sinnen,
 
Wel lieve Slocker, isser so veel aen iou te vangen?
295
Wel Robbeknol wilje niet out wesen, so laetje iong hangen, 295
 
Wel hoe isset hier, durf gy den ouderdom versmaen?
 
Gy meucht je ouwer ontgaen (seyd me) maer niet ontraen. 297
 
O salege knecht, een out Wijf die is te prysen, 298
 
Want 't geen ghy niet en weet, dat selse iou wel wysen,
300
Sy schaft het ten orber, se hout het goetjen te raet, 300
 
Neen seker, een goet out wijf en is niet quaet,
 
Eer 't iou rout te laet // soeckt een wyse bedaerde // vrou.
Symen
 
Ick segh noch dat ick van geen gryse beiaerde // houw,
 
Of so ick het deed, daer most lustich kley ande kloet // zyn, 304
305
Se most schat rijck, en overdadich goet // zyn, 305
 
Of dat sy eenige neringh deed, daer sy so veel me won,
 
Dat icker, als een Lanst, lustigh op leegh-gaen kon, 307
 
En by de Gasten rijckelijck me mocht op blyven, 308
 
Ende om heur geldt mocht koopen andere ionge wyven.
310
Weetje daer raet toe, so wilt het opentlijck belijen? 310
Teuntje
 
Jae ick weeter een, die is heel quickx te vrijen, 311
 
Die seer wel sit op de Marckt, iae sy verstaet 312
 
Haer de Komanschap wel daerse me om gaet, 313
 
Op den Dam isse wel bekent, ia sy praet tot allen stonden, 314
315
Niet als een slechte doy, maer al by loutere ponden, 315
 
En sy isser vlytich by, als een die heur 't winnen niet en schaemt. 316
Symen
 
Maer hoe hietse doch?
Teuntje
 
Trijn Aerdakers isse genaemt, 317
 
Dit is de Vrou die so rustichlijck kan winnen. 318
Symen
 
Wat de duyvel! Messieurs hoe keunjet versinnen? 319
320
Na de wijnt leyden ick myn ooren so dapper inde wieck, 320
 
Vermits dat ick so schricklijck van 't luye-evel ben sieck, 321
 
Ick mienden al waers, doen gy't my so beduyde, 322
 
Je hadme daer al binnen, al eer de poort klock luyde, 323
 
Maer ick selje wel weer hebben, in dien ick so lang leef, 324
325
Wegh met dit ouwe vel, wegh met die taeye Teef,
 
Wegh met die murrewe mongt, s' is al te seer ekevelbeckt, 326
 
Met hangende lippen, waer over sich haer gevel streckt, 327
 
De murrewe, de murrewe, dunckt myn, hoor ickse roepen, 328
 
Dat koop-wijf sit doch wel, voor die so garen snoepen,
330
* As gy en ious gelijck, dan dat laet ick daer by zyn. 330
Teuntje
 
Dat en roert iou niet Dras-broeck, dat doen ick van 't myn. 331
 
Houdt iou mongt of je selt myn weer sprekende maken.
 
Maer nou om by 't propoost te blyven, daer wy flus of spraken: 333
 
Wilje wat moys in't oogh hebben, so seght eens op? 334
335
Ick weeter een die is toe emaeckt as ien pop, 335
 
Vol koleurtjens, men ken iou geen rijcker wijf // venten, 336
 
Se het veul inkompste, en daegelijckx geweldich veel lijf-renten. 337
Symen
 
Hoe hietse doch, ey doet myn die verklaering?
Teuntje
 
Maer Lijsje waer is Jan? so hietse inde waringh, 339
340
Een Kijnt selie te rechten helpen hebje eenigh verlangen. 340
Symen
 
Kijck hoe kanse dat uyt setten met stijve wangen, 341
 
Dat 's daerom, nou moer ick en selje niet meer vragen, 342
 
Want wat ick segh, ick ben evangen of eslagen, 343
 
En dat 's de oorsaeck dat mijn aensicht hem treurich // went. 344
Teuntje
345
Noch seg gy Symen datje niet schrickelijcke keurich // bent. 345
 
Jannetje Cladde-botters begeerje niet so gy seght, 346
 
Noch Puntige Bely, noch onse Smerige Brecht, 347
 
Nae Marry Krabberts en wilje niet eensies sien, 348
 
En loopende Lijsbet wil hiel met iou op de bien, 349
350
Malle Peet loopt iou na, en Trijn en laetje niet met vreen, 350
 
Gerberich, wat brieven, wat klachte, wat reen 351
 
Die sy aen iou versoeckt, gy wiltse niet te woort // staen. 352
Symen
 
Also Moer, geeft hem, laet die wagen vry voort // gaen. 353
Teuntje
 
Gy sout wel een dosijn Vrijsters macklijck konnen krygen,
355
Ick wilse wel noemen, maer 'k sel om reden swygen.
 
Of wil ick liever iou getal voort vol // maken?
Symen
 
Gy sout myn wel mal, sot, en half dol // maken
 
Met dit versoorde goed, oock eensdeels door iou snarricheyt, 358
 
Gy deur trapte sack vol schelmery en arricheyt. 359
Teuntje
360
Swijght iou Rekel.
Symen
 
Wouje wel datje sulcken Rekel // hadt?
Teuntje
 
'k Wou liever datje met iou gat op een hekel // sat, 361
 
Gy Mallert, wel wat sel gy iou duncken laten, 362
 
Gy groot dunckende geck, gy plompert in iou praten, 363
 
Gy roem-drager, gy bloedt, en port my nou niet meer! 364
Symen
365
Koomter weer een kaepje, seg rasend onweer? 365
 
Hoe is 't Moer, hebje iou safte hembt verkeert aen? 366
 
Of benje huy-morgen te vroegh van't bedt gegaen? 367
 
Wel hey, hebje iou gat vol, of benje bestoven? 368
 
Kijck, kijck, hier komen de qua buijen weer boven.
370
Fluckx magre heyn, hout ten beek eer icker op ga trommelen, 370
 
O bloet van gangsen! hoor ick iou ien woortje rommelen; 371
 
Gy selt Stock-vis eten, en die met Vuyst-loock over goten, 372
 
Gangs willigen! had gy myn tot een man genoten, 373
 
Ick souwie dat snappen wel haest betaelen. 374
Teuntje
375
Gy duyvel! ick sou iou 't licht uyt iou oogen halen.
 
* Gy schelm, gy dief, gy bloetdorstighen tyran,
 
Kom, driegh gy een vrou te slaan, gaat slaat teghen een man, 377
 
Schoon genomen, dat gy myn tot een Vrou verwurf: 378
 
Siet myn vry an veur soo soeten slechten slurf, 379
380
Gy sout men geen drie-maal slaan, of gy sout jou loon ghenieten. 380
 
Mallen pis-dief, ick sou jou ghesmolten loot in iou ooren gieten, 381
 
Kael-kin, ick sou iou wel knap helpen aan een kant, 382
 
Of steken 't huys met iou, en al den bras aen brandt. 383
 
En weet datter geen arger list evonden of ekregen // is, 384
385
Dan door een quade vrouw die seer boos ghenegen // is. 385
 
Dan dat is daer goet-hert, soo gy wilt so wil ick mee. 386
Symen
 
Nou alle dinghen doot en te niet, pays ende vree, 387
 
Maar gy vraachdemen flus of ick niet hylekes gesint // was, 388
 
Maar of ick iou eens seyde dat je van een groot Heer bemint // was, 389
390
Ja al van een groot Heer, let vry op mijn woorden. 390
 
Van een heylich leven, ja van Broer Cornelis oorden, 391
 
En hy is rijck van herten, en arm van macht,
 
En 't is een Keysers kint, jae van Keysers gheslacht. 393
Teuntje
 
Hoe is syn naem? antwoort mijn hier op heus. 394
Symen
395
Maar syn naam is (met oorlof) Pieter drie-bochgelde neus. 395
Teuntje
 
Ist aars niet, as sucken hoochmoedigen stock-nar, 396
 
Wat helptet hy is so kackx, soo naackt, so beroyt, soo barr', 397
 
Wod je me seper an sulcken geck of nar besteen? 398
Symen
 
Wel hoe ist Moer? praat ick so veer buyten reen? 399
400
Houwtje so qualijck niet, hy is tot jouwent wel esien. 400
Teuntje
 
Dat 's waar, maar niet met mijn wil, wangt watmen hem verbien, 401
 
Hy komt telckens weer, wel stout, en vrypostelijck. 402
Symen
 
Neen werpje soo niet wegh, maer hout iou vry wat kostelijck, 403
 
Maar noch weet ick een grooter Heer, die nauwelijcks kan staan // stil,
405
Hy en weet van dartelheyt niet hoe dat hy gaan // wil, 405
 
En hy stryckt alle dommelycke daeghs verby iou wooningh, 406
 
En naer datmen kalt kynt, soo ist een Koningh. 407
 
Ja ick heb selven ehoort dat hy roept en opentlycken schelt,
 
Onse Burgermeesters op de straet, en seyt, je doet me kracht en gewelt,
410
Se wroeten in myn goet as verckens inde zeuningh, 410
 
Schort nou jou lip op Teuntje, want het reghent heuningh. 411
Teuntje
 
Hoe is toch zyn naem? ay secktme, of zyn tittel? 412
 
Op dat ick myn met goetduncken niet al te seer en kittel, 413
 
Is het een Keuningh? of wil je met mijn spotten?
Symen
415
Ja 't is een Keuningh. 415
Teuntje
 
Van waer?
Symen
 
Maer vande water-rotten:
 
En hy seyt dat hy een Keuningh van Amsterdam // is,
 
Maar hy isser noyt voor bekent, dit 's de oorsaack dat hy gram // is, 417
 
Ja moer, bin gy dat Venisje daer Cornellen op verlieven? 418
Teuntje
 
Cornel, van wat regement? *
Symen
 
Maar, Cornel vande gauwe dieven. 419
420
't Mannetje met een been, die de Tonnen thuys gaat rollen,
 
O bloedt! daer had ickje weer, sou mijn dat niet bollen, 421
 
Wel roockje geen lont? dat dunckt myn al te nu. 422
Teuntje
 
Daer hadie myn in 't haer geck, maar flus had ick u, 423
 
Dan nietemin ie hebt ien ouwe Vos seer listelijck evangen.
Symen
425
Jae Moer myn stricken haddender lang enoegh toe ehangen.
 
Maar nou momplense, hoe datter Ridders en Kruys-heeren, 426
 
(Niet sonder archwaen) tot uwent en verkeeren, 427
 
En een slecht Burger en isser niet gesien noch geacht. 428
Teuntje
 
Gy loose schalck, wat hebie nou weer bedacht?
430
So grooten logen en behoortmen niet te straffen, 430
 
Dan nietemin ick moet wel een hont hooren blaffen. 431
 
Ay lieve Soetert koom hier, ay ick bidder // om,
 
Noemt myn toch een Kruys-heer, of een Ridder // kom
 
Je selt me vrientschap doen, wat meenie daer me swager? 434
Symen
435
Maer een Sleper voor een Ridder, een Kruys-heer voor een Waegdragher, 435
 
Salege Mens tast nou toe, nou gy wel meucht, en voorie siet, 436
 
Wangt alle daegh en hebie die gelegenheyt niet,
 
En dan kompt het berouw te laat, gelijckmen ziet gebeuren.
Teuntje
 
Jae, iae, ick machme met geen lappen noch leuren versteuren, 439
440
Ick sel doen dat in myn is, Laf-beck, heb gy gien sorgh, 440
 
Daer is geen swaricheyt Kael-kin, ick blijf sen borgh. 441
 
Maer hoe gaet het toch met iou buuren, wilt myn dat doch uyt // leggen. 442
Symen
 
Me Joffrouw, meughie wat wachten, ick seltie over luyt // seggen: 443
 
Maer Jores het teugen de Ratel-wacht evochten, 444
445
Hy tierden as een Duyvel, so dat wy het niet houwen mochten. 445
 
En onse aller Griet, die is van Goosen elegen. 446
 
En Miewes het ongerdaeghs een Kijnt 't huys ekregen, 447
 
Daer is 't wapen moort, en Hollandt is in last. 448
 
En Rijckert het onrechtvaerdich goet an etast. 449
450
En Claertjen die is van Joores bevrucht.
Teuntje
 
Om Goodts wille swijcht, mijn dunckt schier dat de lucht 451
 
Hier om betoghen is, van al die boose songden, 452
 
Volght het loon na 't werck, gut hoe wilter hongden! 453
 
Maer hoe gaet het toch met Joost de breyer? 454
455
Met Pieter de wasser, en met Jan de neyer? 455
 
Met Marckis de schuurder, en Luyt de maalder? 456
 
Met Cales de Visch-drager, en Lubbert de water-haalder?
 
Hoe gaat het doch met Bouwen, die goede en vroede gesel? 458
Symen
 
Wat sel ick seggen Joffrouw, ick weet niet aers as wel. 459
460
Maar Jan Vercki het die tot jouwent een blaeuwe scheen eloopen?
 
Jantje Roock-vleys quam die lestent tot jouwent wat koopen? 461
 
Malle Hans het die wat sonderlings op jou begeert? 462
 
En malle Lucas (seggense) die het iou onteert,
 
* En malle Bouwe die het jou in 't aansicht espoghen.
Teuntje
465
Symen seght dat niet na, want al de vleet is looghen. 465
 
Nou ick moet gaan mijn vrient, want ick heb mijn tijdt verpraat.
Symen
 
Om godts-wille Teuntje, ick bidje datje noch niet en gaat,
 
Och mijn Lely, hoe komt datje nou dus jachtich // bint? 468
 
Och mijn troosje, weet dat mijn hert iou krachtich // mint,
470
Mijn bloempjen, myn schoon, mijn beckje uytghelesen. 470
Teuntje
 
Ick ben al te out, Symen, iou sot en spot te wesen.
 
Wie bid je om de loghen, seght eens wat noot // ist? 472
Symen
 
Mijn smeer van myn elle-boogh, myn naghel van mijn doot // -kist, 473
 
Ten is geen jock, neen, mijn brootje, mijn suyveltje, 474
475
Je bint mijn lust, mijn smart, mijn rust, myn engeltje, myn duyveltje,
 
Och ick was berecht dat ick sulcken lieven dier // had. 476
Teuntje
 
Al eveliens of je met bey jou bienen in't vier // sat. 477
 
Mijn lieve vaar, wat souje toch met mijn beginnen?
 
Ick ken neyen, noch spinnen, noch niet een penninck winnen. 479
480
En 't hyleken, lieve Symen, dat het soo veul in, 480
 
Daer moet soo veul tot het huysraet syn, en tot het huysghesin.
 
Het kost soo veel wilmen 't al in eeren houwen. 482
 
Waer 't altydt Bruyloft, of mochtmen al te met eens trouwen, 483
 
Dan sach ick het eraan, dan sach ick het emaackt. 484
Symen
485
Mijn lieve schaap, hoe binie aen dusschen noodeloosen sorgh eraackt. 485
 
Och myn troost, mijn eygen, myn wel-beminde,
 
Ja duysent middelen weet ick daar toe te vinden,
 
Wil gy mijn maer ghehoorsaem en getrou // syn,
 
Soo sel gy myn lieve, mijn waerde huysvrouw // zijn,
490
Ick selje niet een quaat woortje toe-spreecken,
 
Je selt niet een hangtje in 't kouwe water steecken, 491
 
Je selt gaan op iou gemack, en leven op iou rust,
 
En doen wat iou belieft, en wat iou hertje lust,
 
Jae de aard sal syn te koudt die gy sult overtreden, 494
495
Dus mijn uytverkoren Teuntjen, ey stelt iou toch te vreden, 495
 
Laet dees onnutte sorgh u toch niet meer om 't hooft beyeren. 496
Teuntje
 
De woorden syn wel goet, maar d'Eenden leggen d'eyeren. 497
 
Maer lieve Symen, is dese saack al songder sorgh? 498
 
De beloften syn wel goet, maar beter is de borgh. 499
500
Weetie wel Cornuyt, wat het spreeckwoort ontsluyt, 500
 
As de Bruyt is in de schuyt, soo zijn de beloften uyt. 501
 
Gy belooft wel suycker soet, en 't mocht wel bitter roet // vallen. 502
 
Jou Lammere tongh die kan dat Engels al te soet // kallen. 503
Symen
 
Wilie dan iuyst de schoonst, en de ryckst' van 't langt // hebben?
Teuntje
505
Neen, maar ick wil de eynden in mijn hangt // hebben. 505
Symen
 
Die dickwils 't meest begheeren, krijghen vaack het minst.
Teuntje
 
Ick soeck een goet ghesel, met eerelijcke winst. 507
Symen
 
Tast toe nou iou wat goets mach gebeuren. 508
Teuntje
 
Het reuckeloos verkiesen doeter menich treuren. 509 *
Symen
510
Y get Teuntie, soo gy die swaericheyt sorchvuldich in siet, 510
 
Voorseker soo en hylick gy van iou leven niet. 511
 
't Hyleken is een aventuur, men krijcht het met geen krachten, 512
 
Men moet de zeghen van de lieve Godt verwachten,
 
Wat hettet te beduyen datmen hier veel // roemt. 514
Teuntje
515
Wel an Symen, ick bidie datie mijn een deel // noemt
 
Van iou middelen, tot onser beyder voordeel.
Symen
 
Wel an Teuntien, kiest dan het best nae iou eygen oordeel.
 
Ick doe koomenschap. 518
Teuntje
 
Wat voor koomenschap, dit my verklaart?
Symen
 
Maar ick verkoop op mijn Jerusalemsche vaart, 519
520
Op mijn Roomsche reys, op een wilt dier te temmen, 520
 
Op myn duycken, op mijn loopen, op myn rijen, op myn swemmen,
 
Op Jaer en dach, dat 's op mijn Jonghe lijf, 522
 
En op mijn toekomende kyeren, die 'k sal krijghen by mijn wijf, 523
 
Ick koop hongden, ringhen, sulverde messen, om te brommen, 524
525
Die ick binnens weecks wel teghen de helft weer kan versommen: 525
 
En ick wed dat ick in soo veel treen sal aan den Overtoom stappen. 526
Teuntje
 
Wech, wech, Symen, dat binnen niet dan malle koomenschappen. 527
 
Maer keun gy yet anders, seght dat op as een helt?
Symen
 
Ja, ick vaer alle daeghs met de weyschuyt in 't velt, 529
530
Ick ken moytiens seylen met Jachten en Schuyten,
 
Ick ken gheweldich slaan op harpen en op luyten,
 
Ick ken netgens dangsen, en lustich springhen,
 
Ick ken reyn rederijcken, en vervaerlijcken singhen. 533
 
Ick ken een kanne wijns ten eersten in mijn huyt // gieten, 534
535
Ick ken die op staande voet oock stracks weer uyt // schieten. 535
 
Ick ken schermen alsoo wel as Pieter Brack,
 
Ick ken behendich en fray speelen uyt den aes-sack. 537
 
In 't groote huys-boeck ben ick dapper in ervaeren. 538
 
Ja sietmen vry an, de Bybel van 52. blaeren 539
540
Die heb ick op mijn duym, dat segh ick iou op 't ronst, 540
 
En noch heb ick soo menighe schoone aerdighe konst
 
Daar ick veel gelts mee win, en veel lieffelijcke gunsten.
Teuntje
 
Ja wel Symen, dit sinnen al noodeloose en broodeloose kunsten. 543
 
Krijch gy daar de kost mee, dat 's al wel eklaart. 544
545
Dan ick deynck niet dat gyer veel mee over gaart. 545
 
Nou, degelijcke deegh, alle gecken laat vaeren, 546
 
Sout gy tot ons behulp niet yet anders kennen klaeren, 547
 
Met eenige wetenschap, of een eerlijck ambacht?
Symen
 
Ja ick kan neyen by daagh, en bondt-wercken by nacht, 549
550
Dus so gy 't met mijn bestaat, gy selt wel etent blyven. 550
 
Ick sel iou houwen en vieren as een wijf der wijven, 551
 
Als gy sult slapen sacht soo sal ick metter vaart 552
 
't Huys schrobben, en feylen, en opnemen den haart, 553
 
Ick sel de potte-banck houwen zoo helder en so klaar, 554
555
* Aers niet of gy der over al tegenwoordigh waer. 555
 
En de kost, lieve Kijnt, die kan ick rijcklijck winnen,
 
Wangt ick kan alle Jaer een moy Web Laken spinnen. 557
 
Ick heb twalef hemden, en negen nieuwe Sloopen,
 
Ick bin al een vet Veugeltie, ick ken me self wel bedroopen. 559
560
Al bin ick arm, ick bin warm, ick bin stilswijgend wel estelt, 560
 
Ick heb vijf huysen ende drye sackies met geldt,
 
Alle dingen is vol, ick heb moy Turf, en hout, 562
 
En also wel as de Rycke-luy ien halven Os in 't sout. 563
 
En as 't gevalt dat ick mach koomen te sterven, 564
565
Soo sal gy (och Roert my niet) al myn goetien erven.
 
Wel wat segie nou, benie noch niet te vreen?
Teuntje
 
Wat sel ick seggen, ick weet niet, iae, of neen,
 
Wil ick, neen ick, dorst ick, ay siet hoe ick hier stae, 568
 
Wil ick het doen, ick durf niet, wel koom in Goods naem, Jae. 569
570
Nou myn Prins, myn Keuning, nou wou ick wel begeeren 570
 
Dat gy iou beloften alhier te houde wilde sweeren 571
 
Voor al dit volck.
Symen
 
Wel ick sweert iou so dick as Karnmelck op iou broot, 572
 
Jou gehou en getrou te zyn tot inde kouwe doot. 573
 
Och myn vreucht is so groot dat icket niet kan zeggen,
575
Gy och (Roert my niet) selt in myn armen leggen.
Teuntje
 
En ick sweert iou met een wonder-lijcken eedt: 576
 
Jou gehou en getrou te zyn, ia tot de leste beet.
Symen
 
Myn vrunden weest gegroet, ghy Maeghden en ghy Heeren, 578
 
Draeght ons dees naem niet na, dat's vrientlijck ons begeeren, 579
580
Want soumen ons onteeren // dat loon dat was te olyck. 580
Teuntje
 
Wy seggen u a dieu, en denckt op 't geen wy leeren:
 
Dat 's menschen gemoet metter haest Ken verkeeren,
 
Koom hertie laet ons gaen, vaert wel, en maeckie vrolijck.

't Kan Verkeeren.

EYNDE.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

plaatsen


Over dit hoofdstuk/artikel

titels


lied