Dichtkonst van verscheide stoffen
(1668)–Johan Beets–
Auteursrechtvrij
[pagina 95]
| |
Hoe dikwils hebben d' oogen
Gestort een tranen vliedt,
Als ik Hylander niet
Moght na mijn wil aenspreeken!
Hoe dikwils gink ik breeken
d' Haest-lijvelooze lucht
Met mijn benaut gezucht,
Hoe dik klaeghd ik de boomen!
Hoe dik klaeghd ik de stroomen,
Hoe dik klaeghd ik het veldt,
Wat my zoo had ontstelt!
Daphne.
Nu is uw droefheidt henen,
Uw quellingh is verdwenen;
Nu ghy met hem gepaert
Zult zijn en t' zaem vergaert.
Ik wensch U dies veel lukjes,
Beschut voor duizent drukjes,
Ik wensch, dat ghy uw tijdt
In vreed en vreucht verslijt.
Ama.
Ach wist ghy wat vermaeken
Het was, ghy zoud ook haeken
Na zoo een eenigheidt,
Die ons nu t' zamen dreit;
Ghy zoud uw zelfs niet plagen,
Noch Tyter zoud niet dragen
De over droeve smert,
Die hem verteert het hert.
Ik heb alweer een liedtje
Dat hy laetst op een rietje
Speeld zittend uitgestrekt in 't dartel klaver-gras,
Terwijl dat zijne kud op 't best van 't grazen was.
(Ey zal de arme stryer
Niet eens zijn een bedyer!)
Daph.
Hoe komt ghy daer weêr aen?
| |
[pagina 96]
| |
Ama.
Hylander had gestaen',
Gescholen achter d' eiken,
Daer Tyters oogh niet reiken
Kost, en hoord al 't geluit
Van zijn begaefde fluit.
Als 't uit was, tradt hy toe, en bad hem door de oogen
Van Daphne, dat hy zou dat Lietjen hebben mogen,
En Tyter gaf het hem, het is vry zoet gemaekt,
Leest, oordeelt dan, of ghy met recht zijn minne wraekt.
Of laet ons op ons keelen
Het deuntje liever speelen.
Daph.
Het is de pijn niet waert.
Ama.
Wel Daphne wat een aert?
Hoort hem van zijne plagen
Ten alderminsten klagen.
Daph.
Wel zingen wy het dan.
Ama.
Want ik het wijsje kan.
Wijze:
Rogier bon Temps. Mijn schaepkens hier in deez' vallei,
Hier is uw wei;
Vervult uw lust, verzaet uw graeght,
Blijft, loopt niet verder,
Terwijl uw Herder
Hier treurend' klaeght.
Versteende Daphne, wreedste Maeght,
Die d' aerde draeght,
Hoe treedt ghy 't hert van die u dient!
Hoe moort ghy 't leven;
Hoe doet ghy beven;
Hem, die u mient.
| |
[pagina 97]
| |
Het wilt geberghte en het woudt
Is heel benout
Om mijnen 't wil, want 't doet de lucht
Mijn smert, mijn klagen,
Mijn stem na-dragen,
't Geeft zucht op zucht.
Maer ghy vervrozen Herderin,
Zijt zoo van zin
Verbittert, dat mijn naer geklagh,
Noch stroom der oogen
Tot geen meê-doogen
U trekken magh.
Den Diamant den hardsten steen,
Die oit verscheen,
Is zachter, als ghy, want het bloet
Der dertle geitjes
Uit onze weitjes
Haer smelten doet.
Hoe dat ik zucht, hoe dat ik steen,
Of met gebeên
Mijn slaefsche dienstigheidt aenbiedt,
Of door mijn klachten
U wil verzachten
't Is al om niet.
Ha Goôn is 't mooghlijk, dat een Maeght
Zoo'n herte draeght!
Dat in zoo zoeten lieven Beelt!
Zoo'n wreet vermogen
Zoo'n onmeê-doogen,
De Meester speelt!
| |
[pagina 98]
| |
Zijt wreed, zijt stuers, zijt straf van zin,
Mijn Herderin;
Ghy maekt niet dat uw Tyter zwijght,
Dat hy u haten
Zal, of verlaten;
Aenstaen verkrijght.
Ama.
Ghy meesmuilt.
Daph.
't kan mijn ooren
In 't minste niet bekoren.
Ama.
Ghy doet uw zelfs te kort:
Doch 'k weet wel, waer het schort,
Ik ken zoo 'k wil het raden;
Ghy zijt met min beladen.
Recht uit, 't is Coridon,
Die eerst uw neigingh won;
Ik weet ghy ziet hem gaeren,
Dat meerder is, uw aren
Die rijzen, als zijn oogh
Op u maer eensjes vloogh.
En zeeker Coridon die is uw gonst onwaerdigh.
Daph.
Waerom doch?
Ama.
Vraegt ghy dat? om dat hy is lichtvaerdigh
In 't kiezen van wat vars,
Dat hy dan weêr is wars.
Zoo haest de Herderinnen
Hem toonen zachte zinnen:
Al sla ik dat verby,
Zoo weet ik niet, hoe ghy
Zijn naem meught hooren spelden,
Daer hy u noit verzelde,
Doen 't meeste was van nood,
En heb ik recht, hy vlood
Uw byzijn wel zes maenden,
Tot dat Amyntas gaende
Geraekt was door de vlam,
| |
[pagina 99]
| |
Die uit uw oogen quam:
Dit had hy nau vernomen,
Of hy docht weêr nakomen;
En nu d' Uitlander ziet,
Dat hy u niet geniet,
En daerom draeft wat zachter,
Blijft Coridon oock achter;
Nu schijnt, heeft hy verstaen,
Dat Tyter is bevaen
Met uwe min, en daerom
Maekt hy nu weêr een waerom,
En veinst zich, of hy mint;
Maer als ghy 't wel verzint,
Zoekt hy u maer te trekken,
En dan met u te gekken;
Als Tyter door wanhoop gedreven u verlaet;
Want zeeker is het, dat hy dan weêr van u gaet,
Zoo valt ghy in de asch, dat tusschen beide stoelen,
En zult, als 't is te laet, u zelfs bedrogen voelen;
En zoo raekt ghy uw tijdt
Heel klakkelijken quijt.
En of hy schoon oprecht, en u van hert quam vryen;
Was hy daerom meer waerdt als Tyter, te bedyen?
Maekt eens gelijkenis,
En ziet, wie beter is;
'k Beken wel, dat zijn geitjes
Bespreden meerder weitjes,
Als Tyters. Daphne maer
Daer tegen blijkt het klaer,
Dat Tyters weinig vee veel veerder magh verstrekken,
Als al de kudden van den ander meugen rekken.
't Verstant brenght hem 't gewin
Veel rijkelijker in.
Daph.
Ey waerde Amaryl laet vry uw toetzen varen;
Want ik en zal aen u mijn hert niet openbaren.
| |
[pagina 100]
| |
Ama.
't Is daer niet om te doen,
Ey staekt vry dat vermoên;
Maer of het zoo gebeurde,
Dat ghy het eens betreurde,
Zoo heb ik mijn gemoet gequeten en ontlast,
Want looft vry, dat mijn hert is aen het uwe vast.
Daph.
Ik dank u voor uw raden.
Ama.
Maer wacht u voor de quaden,
Die ik heb voor gestelt,
Het staet in uw gewelt:
Nu Daphne ik moet scheiden,
Hylander sal verbeiden;
Want 't is gezeidt, dat hy
My nu zal komen by.
Daph.
Gaet, 'k wil u niet beletten.
Ama.
Maer wilt u niet ontzetten
Van mijn te vrye praet.
Daph.
Neen Amaryllis laet
Uw geest daer niet voor zorgen.
Ama.
Vaert wel dan tot op morgen.
Daph.
Goe'n avondt Herderin:
Hoe loos docht zy mijn zin
Daer zachjes uit te halen:
Maer zeeker ik moest dwalen,
Zoud ik haer zeggen, wie
Van tweën ik 't liefste zie?
'k Magh Coridon wel lijden:
Maer zoud ik Tyter mijden
Om Coridon? och neen.
Hoe Tyter komt dit heen!
Zijn stem geeft my het teeken,
Ik wil my hier versteeken.
| |
[pagina 101]
| |
Tyter.
DAt ik nu juist vertrek, komt vry wat ongelegen;
Want al mijn vrees is, dat z' haer laten zal bewegen,
't Is rechte voort haer lent, en daerom maekt de lust
Haer door de kittelingh te meerder noch ontrust;
Voornamelijk wanneer der veel zijn, die haer vryen,
En Koridon die mach zy vry wat weltjes lyen,
Veel beter noch als my, hoewel zy my niet haet;
Doch zy toont ieder een een vriendelijk gelaet:
En daerom ken men niet een deeglijk oordeel vellen,
Op wie en waer na toe, dat hare zinnen hellen;
Maer 'k beeld my in, ik heb geen vrees voor Koridon,
Indien Amyntas maer haer neigingh niet en won.
En zoo ik t' huis bleef, zoud ik daer niet zeer voor vreezen;
Maer 'k weet niet watter kan voorvallen in 't afwezen.
Woud zy verzeekring doen te wachten, tot ik weêr
Uit 't loflijk schaeker Bosch na onze velden keer,
Zoo zoud ik zijn gerust, wel ik wil my verkloeken,
En aen mijn waerdste Nymph deez' een'ge beê verzoeken.
Maer wat is dat daer smuight
In deze hooge ruight?
Ia Nymphje staekt uw vlieden,
Al vast, nu zult ghy bieden
Uw lipjes.
Daphne.
Tyter rust,
't Is langh genoegh gekust.
Ghy neemter al te veel.
Tyter.
Maer Daphne kan dat wezen?
Daph.
De maet die wordt in al wat iemand doet, geprezen.
Tyter.
Neem kusjes zonder tal, dat is het zoetste zoet,
Wanneer de Opper-Godt met vocht ons beemden voet,
Telt hy de druppels alle,
Die van den Hemel vallen:
Telt ghy wel ieder haer,
Dat aen uw schaepkens waer?
| |
[pagina 102]
| |
Telt iemandt in 't vergaren
De rijpe Kooren-aren,
Wie isser doch, die telt
De grasjes van het veldt?
Zoo 't alles zonder tal de Goden komen geven,
Geeft ghy Godin met 't al dan 't vreughdighst van mijn leven,
Zal dan uw Godlijkheidt
Met al te straf beleit
Toe tellen my de lusjes
Van uw volmaekte kusjes?
Uw Godlijkheidt en is
Niet gierger zoo ik gis,
Als 't opperst van de Goden,
Die 't ons al rijplijk boden,
En nochtans houdt niet min
Te meerder daer ghy weet,
Dat Tyter nu zijn zin
Tot reizen stelt gereet,
En u zoo langh zal derven
Als zijn vertrek zal duren.
Wat zal hy doch verwerven
In 't afzijn aêrs als truren?
Laet hy de blijde uren,
Die hem den Hemel gont
Niet jammerlijk bezuren
In 't derven van uw mondt.
Ha waerde Herderin! moght Tyter vast vertrouwen,
Dat ghy in zijn afzijn u in deez' staet zoud houwen.
Dat niemand zoud' uw min
Volmaekte Herderin
In al die tijdt genieten!
Daph.
Hoe zoud ik dan op schieten
Om u een ieder een.
Tyter.
Met 't byzijn zijn te vreên
| |
[pagina 103]
| |
Doch iemand niet beminnen.
Daph.
Gelooft vry, dat mijn zinnen
Niet neigen, dat ik zou
My maeken iemandts Vrouw.
Tyter.
Verzeekert my daer af, zoo magh ik zorghloos leven.
Daph.
Maer waent ghy dat ik u verzeekeringh zou geven?
Neen Tyter hadt ghy dat,
'k Vertrou ghy meerder hadt.
Ik heb het voorgenomen
En na zal ik het komen
Uit wil, niet uit bedwang.
Bedwangh valt my te bangh;
Wie weet, wat ken gebeuren;
Wie weet het, hoe veel keuren
Ik in die tijdt noch krijgh;
Daerom is 't best ik zwijgh,
En u niet toe wil zeggen.
Tyter.
Daer ken doch niet aen leggen,
Want deez' verzeekeringh
En is geen ander dingh,
Als porringh, waerom ghy 't voornemen zult volvoeren,
En deez' verzeekeringh en kan niet verder roeren,
Als tot mijn komst, en dan
Zijt ghy daer weder van.
Daph.
Hadt ghy dat loozen Herder,
Ghy raekten dan wel verder.
Tyter.
Wel hoe dat 's immer niet.
Dat ghy verzeekringh biedt.
Daph.
Wel is het niet genoegh, dat ik van zelfs mijn zinnen
Zoo dwingh, dat zy in die tijdt niemand anders minnen?
Tyter.
Och neen! want lichtelijk vervoerden u de keur,
En ondertusschen gingh een ander met u deur.
Daph.
Genomen 'k zeidt u toe, en als ik 't dan niet dede
Zoo sterkten ghy uw min vergeefs.
Tyt.
Maer die valscheden
| |
[pagina 104]
| |
Vertrou ik u niet toe.
Daph.
Neen Tyter ik en doe
U geen beloft, maer kijke,
Of ghy uw trouw laet blijken.
Tyt.
Ghy doet het, of ghy 't laet,
Ik zal doch metter daet
Mijn trouwe min betoonen,
En niemand zal hier wonen
Aen 't hert, als ghy alleen,
En Nymph mijn trouwigheên,
Die zullen altijdt blinken;
Eer zal den Hemel zinken,
En vallen op ons hooft,
Eer zal de zon berooft
Van licht zijn ende duister,
De Sterren zonder luister,
De Bosschen zonder hout,
Eer mijne min verkout.
Ontfanght daer op dit beeldt, en laet het by u wezen
In plaets van Tyter, die zich houden zal verrezen
Uit d' overnare schoot
Van d' altewreede doodt.
Indien ghy altemet uw krachtig oogens stralen
Laet in de plaets van hem, op deze teik'ningh dalen,
Denkt, dat het Tyter is, wanneer ghy het beziet,
En maekt, dat dan een zucht na uwe Tyter vliedt,
Geeft het zomwijl een kus, en streelt het met uw handtjes,
En leght het in uw schoot en drukt het aen de kantjes
Van uwe ooghjes, en denkt dan waer magh hy zijn,
De waerdste dien ik nu geniete maer in schijn:
En zoo uw oogh wil vallen
Op iemand van haer allen,
Die gretigh na u staen,
Weest dan met my belaên.
| |
[pagina 105]
| |
Daph.
Wel Herder, 'k vind geen reên om deze gift t' ontzeggen,
En zeeker looft het vry, dat in deez' boezem leggen
Geen wreê gedachten, die u al te grooten smert
Verdubbelden, en uw vermorzelen het hert,
Ik vat het aen en zal om u zoo vaeken denken,
Als ik dit beeldt beschou. Dit beeldt zal ik toewenken
En streelen, en het zal my brengen in 't gedacht
't Voornemen, dat ik heb.
Tyter.
Indien ghy dat betracht,
Zoo hou ik die liefds looningh
Veel meer, als Keizers krooningh,
Volmaekte, Daphne ach!
Gond' d' Hemel my die dagh,
Dat ik moght wederkeeren,
En vinden mijn begeeren;
'k Zou niemand in ons wijk
Dan achten mijns gelijk.
Daph.
De tijdt zal ons het leeren,
Dat my geen min zal deeren,
Altijdt voor 't eerste niet,
Maer voor hoe lange vliedt
Ghy uit ons aller oogen?
Tyter.
Ik moet u afzijn doogen?
Tot dat de volle Maen
Zal zes-mael weêr vergaen:
Daph.
Wel dat is niet heel langh, die tijdt zal wel verloopen.
Tyter.
Maer zy valt my wel duizent jaren door het hoopen.
Daph.
Stelt my uit u gedacht.
Tyter.
Dat is niet in mijn macht.
Daph.
Wilt gins een ander kiezen,
Op dat ghy meught daer meê vergeten deze Meit.
Tyter.
Zoo zoud ik u verliezen.
Daphne.
Maer weêr genieten daer uw tweede keur op leidt.
Tyter.
'k Had liever dat Jupijn my met zijn blixem schonde,
Als dat ik waerde Nymphzoo ontrou wierd bevonden.
| |
[pagina 106]
| |
Daph.
'k Bedank u voor dat woordt.
Nu Tyter ik moet voort.
't Is over tijdt, ik ga, kom aen, zet u na scheiden.
Tyter.
Op hoop dat Daphne zal haer Tyter weêr verbeiden.
Maer hoe wel 't lichaem gaet,
Looft, dat ik nochtans laet
Mijn zieltje by u blijven,
Al zou deez' borst verstijven
Door 't derven van het geen, dat hem het leven geeft,
En Tyter hoop ik, dat uw gunst weêr by zich heeft.
Daph.
Wel 'k wensch u goede reis met voorspoedt van de winden.
Tyter.
Uw gunst is wints genoegh. den Hemel laet my vinden
U maer in deze staet.
Daph.
Daer aen geen twijffel slaet.
Wel Herder vaert dan wel, en wilt in uw afwezen
Gedenken op de min, die in u is gerezen.
Tyter.
En ghy mijn Herderin;
Laet in uw zoete zin
Te met maer eensjes komen
't Geen ghy hebt voorgenomen.
Daph.
Vaert wel en blijft gezont.
binnen.
Tyter.
Ha Goden dat ik vond!
Dat zy 't in errenst meent, 't geen zy heeft voorgenomen
Zoo hoop ik zoud ik tot mijn oogenmerk wel komen.
'k Trek nochtans op de loop
Verzelschapt met de hoop.
EYNDE. |
|