|
| |
Het vierde bedryf.
DE gantsche Wereldt rust, behalven ik, dien 't minne
Vier zoo verhit, dat ik geen rust ken ergens vinnen,
Als by mijn Herderin. En als ik ben by haer,
Zoo word' ik het gezwoel veel meerder noch gewaer:
'k Ken in 't gezwoel niet zijn, veel min daer buiten leven;
Want derf ik het, zoo moet het leven my begeven,
En als ik het geniet, zoo sterf ik doodt op doodt,
En hangh flauhertigh aen mijn waerde Daphnes schoot:
Wat raes ik! 't is ver best, dus doodt op doodt te sterven,
Als eens te sterven, en haer byzijn dan te derven.
Haer byzijn doodt my wel, maer geeft het leven weêr,
Haer afzijn doodt my; maer het leven heeft geen keer.
Ik ga dan na die plaets, daer zoo veel duizent dooden
Besprongen deze borst, en die dan weêr ontvlooden:
Doet open maer uw deur, mijn Hemel en mijn Hel,
Laet toe, dat ik my tusschen doodt en leven stel.
| |
| |
Hy klopt.
Komt Daphne wilt ontsluiten,
Dat ik mijn treetjes zet;
Zy komt ik hoor haer gangh.
Ach Goôn! hoe ik verlangh!
Brandtwaerde velt Godinne:
Uw schim dan, zie ik mis?
Het is geen schim; maer Tyter,
Onnutte nacht-verslijter.
Ghy schelmtje zijt de oorzaek,
Dat ik hier in dit spoor raek;
Zoo smijt het geen my trekt
In my een stadigh haeken,
Om steets by u te raeken.
Of niet zie, maer wiens krachten,
Zoo veel te wege braghten,
Maer met onzichtbre kracht werd nacht en dagh getogen,
En daerom zoeterthoort ghy met beleeft meê-dogen
| |
| |
Wijze:
Galathea geestigh dier.
Lichter als de lichte windt
Zijn des Herders woorden:
't Schijnt wel aen zijn praet, hy mint;
Eens zijn borst, zaegt, hoe het hert
Leidt in valsch gevlei verwert,
Waerachtigh Daphne, neen;
Ik spreek gelijk ik 't meen;
't Is 't eerste van mijn leven,
Zoo langh de zon zijn raden
Zal door de sterren gaen.
Zoud ghy op my dat houwen?
Zoud ghy my dat vertrouwen?
Beminnen? met zijn praten
Met daet? ô neen ik zweer!
Zal door de doodt bekouwen,
Eer dat hier huis zal houwen
| |
| |
Is 't zoo, zoo is het goedt.
De tijdt die zal het toonen,
Wilt t'wijl mijn min beloonen
Houdt Tyter! niet zoo dra;
Maer ik wil wel verklaren,
Daer niet meer vreughtjes in,
Dat vraegt gy Herder? maer om
Wil 'k niemand zijn afkeerigh,
Tot niemand zijn begeerigh,
Lieftalligh in 't gemeen,
Wie hoord' meer als de Vrouwen
Ondankbaerheidt te schouwen?
Wat 's meer ondankbaerheidt?
Geen wederliefd' zal dragen;
Maer loonen deught met plagen,
En trouwe liefd met haet,
Het beste goet met quaet.
Wie haet ik doch? aen wie heb ik dit oit bedreven?
Maer my alleen hebt ghy verkeerden loon gegeven.
Ik min u, waer's mijn loon?
En ik wensch u veel goet.
De wensch is niet, zoo ghy het met der daedt niet doet.
Al die my wel wenscht, zoud ik die van herten minnen?
Neen die u meest mint, die moest meest uw gonst verwinnen.
Mijn gonst die geef ik u, zijt ghy daer om begaen?
Wat is de gonst, als daer geen daden by en staen?
| |
| |
Gelijke munt van min, als ghy u zeght te dragen.
Dat schut ik, want mijn min, die strekt om al de dagen
Mijns levens slaef te zijn van u, en van uw Vee;
Dies is mijn liefde met geen eene gonst te vreê
Tyter dat dit al de Herders zeiden?
En ik ken 't daedtlijk loon niet in veel deelen scheiden?
Het geen hy hadt verdient:
Doch ik verdien het grootst; hoe wel Amyntas mient,
Dat hy ook vry wat moet tot minnens loon genieten:
Maer 'k weet noch best, wilt al de preutel vry opschieten,
En hangen my alleen aen, want ik trouwer ben,
Als Coridon, Amynt, en al die 'k niet en ken.
Maer grage Tytertje wat zouden zy dan zeggen?
Als zy haer altemael zoo onder zagen leggen?
En zouden zy dan ook niet roepen om haer loon?
Zy moghten ander loon verwachten van de Goôn.
En ik kreegh vast de vloek. Dan dat verby geslagen,
Ik ben ook niet gezint om wedermin te dragen.
Wat wilt ghy dan uw bloem zoo vrughtloos laten staen?
En inde plaets van vrught, maer brengen lege blaên?
Verkrachten uw natuer? de vogels in de boomen;
De Beesjes op het veldt; de visjes in de stroomen;
Die paren elk om strijdt; en brengen vrughten voort,
Daer ghy de paerlust al t' hardnekkighlijk versmoort.
Ey Daphne doet het geen daer d' Hemel u toe maekte!
Op dat ik vrydom quijt gelijk met Maeghdom, raekte.
Maer had uw Moeder noit haer Maeghd'lijkheidt gederft?
Waer hadt zy doch van daen zoo braven Maeght geërft?
En zoo g' uw Maeghdom houdt zoo moet ghy eeuwigh missen
Het zoetste zoet, waer op dat alle menschen gissen?
Het zoetste zoet, dat zoo het u eens was bekent;
Gy wenschen zoud, dat ghy moght hebben tot het end,
| |
| |
U gantsch geen lust verwekken,
U tot geen weêrmin trekken,
Dat ghy zoud zijn genegen
Tot Tyter, die geen vreught
Ken scheppen in zijn jeught;
Zijn alderhooghst begeren,
Op niemand noch wil vallen;
Dus meught ghy al dit mallen
Vermaek kreeght in 't gevry,
En dat ghy wild' uw zinnen
Ghy draeft al vry wat verder
Wat wilt ghy zoo verloopen,
Wat wilt ghy meerder hoopen,
Hoe! ik verdien veel meerder!
Van 't aldergrootste lot.
| |
| |
Die stadigh vol van rou leidt,
Het geen, daer hy op ziet.
Hoort Tyter, hoort, de hanen
Hoe dat den dagh komt aen.
Wil jy dan noch niet gaen?
Ik zie de wolken breeken,
Haer schoon en blozend hooft,
Dat ons de nacht berooft.
Ziet gints de morgen Vrouw de Zuiderzee beschijnen;
Zy doet de koele nacht door haren glants verdwijnen.
Wat haest ghy u Auroor of vliedt ghy van die man,
Die mits zijn oude leên u niet stofferen kan?
Vertoeft Godin, zoo moet het jarigh vogel-stryen
Op uwe Memnons graf uw Memnons schim verblyen,
Is 't nu zoo grooten haest? nu eens de stille nacht
Heeft na een lang gesmeek my by mijn Nymph gebraght;
Nu sta ik over haer, nu druk ik hare handen,
Nu kus ik van haer mondt de blozend lieve randen,
Nu kerm ik van mijn druk, nu roem ik van mijn min,
Nu schijnt het zoud ik haest bewegen mijn Godin.
(Al hachelijk mijn Vriendt,
Ik loof niet dat jy 't mient.)
Nu stoort ghy my alree en komt my henen jagen.
Wat weet ik of mijn Nymph ook niet begint te klagen,
(Doch stil in haer gemoed) en wenscht u wel zoo veer,
Dat ghy in langen tijdt hier niet zoud komen weêr.
Ey slaet uw purpren handt aen uw bedouwde toomen,
En houdt een weinigh stal Godin, want voor uw komen,
Dan ken de Schipper zien, hoe of de starren staen,
Waer dat hy is, wat heen, dat hy zal moeten gaen.
| |
| |
De reizer noch vermoeit moet met u op de benen;
De krijger, als ghy komt, moet na de wapens henen;
Den Herder moet uit slaep, al komt gy noch zoo vroegh,
Zoo moet 't verstijfde Beest al weder na de ploegh,
Ghy rooft der kind'ren rust, en gaet haer overgeven
Den Meester, voor wiens plak haer teere handen beven,
Om dat der Vrouwen handt een weinigh rust behiel,
Roept ghy haer weder aen de naeld' of aen het wiel.
Dit leed ik, maer dat ghy ons van onz' Nymph komt stooren,
Wie leed dat, als die noit een Nymphjen heeft gekoren;
Hoe dik heb ik gewenscht: Ha nacht en wijkt haer niet,
Ha Sterren gulden rei, ziet dat g' haer niet en vliedt!
Dan wensch ik, dat de windt moght uwe assen breeken,
Of dat uw Paerden in de wolken bleven steeken,
Wat haest ghy nijd'ge Vrouw, dat uwe Zoon was zwart?
Dat was de zelve kleur zijns Moeders nijdigh hart.
Wat zoud' zy, was zy noit met min geweest bezeten
Tot Kephalus, of meent zy, dat wy niet en weten
Van haere boevery; moght Tithon klappen vry,
In d' heelen Hemel was geen vuilder hoer als ghy.
Om dat hy oudt en of met slapte is beladen.
Rijst ghy vroegh op en vliedt van hem na uwe raden.
Maer dat een Kephalus lagh in uw' armen zacht,
Ik wed' ghy roepen zoudt, verhaest u niet ô nacht!
Waerom lijd' ik de straf van Tithons oude Iaren;
Ik heb geen Koppelaer geweest van uw' vergaren.
Ach wat gelegen tijdt gaf m' aen de zilvre Maen!
Daer ghy in schoonigheidt moet vry wat achter staen,
Jupijn, om dat hy u zoo dik niet zou aenschouwen
Heeft in 't volbreng zijns lusts twee nachten t' zaem gehouwen.
Kijk Daphne, zy wort roodt, 't lijkt of zijt heeft gehoort;
Maer lijk-wel komt den dagh niet eens te trager voort;
En wilje noch niet scheien?
Ghy hebter meer als thien.
| |
| |
Maer van uw mondt niet ien.
Wilt 't eerste van uw leven
Dit zou wat meer beteeknen.
Wy zullen 't Kindtspel reeknen.
Nu kom, het mutsje af, of 't lijkt na geen vertrekken.
Vaert wel mijn waerdst, de Goôn die willen eens verwekken
Wijze:
Phoebus die is langh over de Zee.
Vlugge Kupido lijdt ghy zoo licht,
Hoe zult ghy het in 't lest noch maeken?
Daphne verpuft uw toorts en uw schicht,
En zeit, ghy kent haer nimmermeer raeken:
Spant uw booghje, stelt het riet,
Ziet dat ghy vry wat stijfjes schiet:
Of ghy en raekt haer niet.
Is 'et geen schand, dat eene Vrouw
Zich van u onverwonnen zoud noemen?
Dat maer een enkele maget zou
Van hare kracht en tegens u roemen:
Neen neen, lijdt dat nimmermeer,
Toont hier uw' kracht, of uwe eer
Valt heen en leidt om veer.
Hebt ghy niet vaek den grootsten Godt
Na uwe wil en zinnen gedwongen?
| |
| |
Hebt ghy Apollo niet dik bespot,
Ende den woeden Mars besprongen?
Gy hebt de Godt Neptuin gevelt,
Alcides aen 't Spinrok gestelt.
Wie 's niet in uw gewelt?
Van waer de Zon des morgens rijst,
Tot daer die 's avonts weêr gaet dalen,
Isser niet een, die niet en bewijst
U uwe eer 't kent al te male;
Dat gy de grootst en maghtighst zijt,
Doch Daphne zeit tot uwen spijt,
Wilt gy haer noch niet dwingen in yl?
Of denkt gy haer hier na wel te krijgen?
Licht wort het te laet, zy zal terwijl
't Grootsch gespreek en pocchen niet zwijgen,
Staegh wordt ghy van haer bespot,
Zy acht u nimmer voor een Godt;
Maer noemt u door een zot.
|
|
Auteursrechtvrij