|
| |
Het vierde bedryf.
DAer lust is, is begeert, en uit begeerte vliet
Een hoop, die van 't gewenscht geen kleine voorsmaek biet:
Zoo doet het ook met my. Ik kond' te nacht niet rusten,
Mits my de hoop staegh gaf een voorsmaek van mijn lusten.
Zoo tusschen slaep en waek beeld' ik my zelven in
Dat ik met vreught genoot de vruchten van de min;
En kort daer na zoo is Carbijn van my verdwenen,
En is eerst langh daer na weer voor mijn oogh verschenen;
Doch zoo niet als voor heen, maer ziekelijk en bleek,
En ik verschrikte zoo dat my de slaep ontweek:
Ik sloegh mijn handen om, om met een groot erbarmen
Mijn dootgelijke Lief te kussen en t' omarmen.
Doe quam ik tot mijn zelfs, en zach 't was malligheidt.
Maer dat zijn bleekte niet iets quaets te voren zeit.
| |
| |
Ziele laet uw droefheidt varen,
Laet geen vreezen u bezwaren,
Stelt u vreughdigh en gerust:
Denkt eens dat den tijdt komt naeken
Dat gy d' hooghste vreught zult smaeken
Door het boeten van uw lust.
Phoebe laet uw gulde raden
En uw Paerden vroegh gaen baden
Laet de nacht de lucht betrekken,
En met zwarte wolken dekken
't Aenzicht van de bleeke maen.
Is het waer dat d' oude schrijven
Zoo heeft Phoebe kennen blijven
Stil aen d' hoogen Hemel staen,
Als gy uw Coronis zochte,
Met een blijdtschap kijken aen.
Of dan jaeght gy dijne Paerden
Dat zy daelde na de aerde,
Als den dagh u viel te langh:
Om dat gy by tijdts zoudt raeken
By uw Nymph, en u vermaeken
Korte gy zoo veel uw gangh.
Phoebe kort nu ook uw gangen,
Dat ik magh mijn lief omvangen
Met een lieffelijk gegroet,
Met een lonkje, met een kusje,
Met een vreughtje, met een lusje,
Met een woortje honingh zoet.
'k Zal het zoetste van mijn leven
Nu aen mijn Carbijn gaen geven,
'k Waegh mijn alderwaerdste eer.
Maer het zal mijn eer niet krenken,
Mits ik z' aen Carbijn gaen schenken
En Carbijn die geeftze weêr.
Hy heeft macht mijn eer te rooven,
Maer wie zoud van hem gelooven
Dat hy slaet en niet en heelt:
'K zou hem voor een deug'niet houwen,
Die geen zin heeft om te trouwen,
En dan 't Meisjes eer ontsteelt.
'k Acht Carbijn mijn eer wel waerdig,
Hy is deughdlijk en goet aerdigh,
Heusch van mondt en trouw van daet;
Zoo een spreeker, zoo een peinzer,
Achter-klapper nochte veinzer,
Dies ik my op hem verlaet.
Wat aengaet zijn lijf of leden
Die zijn net en wel besneden,
Ia volmaekt al wat men ziet.
Hy is zoo beleeft van zeden,
Kloek en deftigh in zijn reden,
Nergens wijkt hy iemant iet.
Hy 's dan noch vol trouwe minne;
Nergens zou men trouwer vinnen,
Niemant acht ik zijns gelijk:
Hy 's mijn waerdighst uit gelezen,
Hoort het dan niet zoo te wezen
Dat hy ook mijn waerdighst strijk?
Ach Carbijn met wat verlangen
Zal ik uwen hals om-vangen
Met een heldre armen-bocht!
Wou de dagh maer haest verloopen,
En twee nachten t' zamen knoopen,
Dat 'k u langh genieten mocht.
| |
| |
Benje hier Joffrou? ik zoekje en eisch boombroodt,
Want doe ik op straet was hoord' ik zeggen Carbijn is doodt.
Hy is te nacht doot gesteekẽ, zo zy zeggen.
En ik heb ook zelver het bloet op straet zien leggen.
Theo. bezwijmt.
Wel Joffrou hoe wordje zo bliek! 't is ofje met den eerstẽ waert,
Zy swijmt waerachtigh, wat raet goe lui dat ze weer bedaert?
Ik zal haer eẽ brandend' schorteldoex bant voor de neus houwẽ,
Of anders met een azijnige lap in 't aenzicht douwen.
Theodoor bekomt en zeit.
Bedroefde Theodoor, wat wilt gy langer leven!
En is uw leven met Carbijn niet heên gedreven?
Mijn ziel leefd' in de zijn, is hy de zijn dan quijt,
Zoo ist nootzakelijk dat de mijn ook meê verslijt.
Gy doodt? Carbijn gy doodt? Carbijn uw leven henen?
Ach Godt waerom is 't mijn met 't zijn niet meê verdwenen!
Het leven ben ik wars, het Hemelsch hoog gebou,
Het Zonnen licht verveelt my dat ik het beschou.
Dekt Hemel, dekt uw licht en sluit uw blauwe zalen,
Laet op mijn droevigh oogh geen vreughdigh schijnzel dalen,
Mijn lief gy doot! kent zijn! ik breek mijn leven af
Op dat ik by u raek Carbijn in 't doode graf.
Het hoeft niet: mijn getreur, mijn tranen en mijn klagen
Die zullen mijne Ziel wel haest by d' uwe jagen.
De rou verteer mijn hert, en maek my nimmer bly.
Op dat de droeve ziel my zoo te eer ontgly.
binnen.
DE droefheidt quetst mijn hert, en maekt my 't leven bange,
Om dat mijn waerde Ziel Rufino is gevangen.
Ach Hemel! hoed Carbijn dat hy niet voort en sterft,
Of het gaet zeeker dat mijn lief ook 't leven derft.
Rufino ken het zijn, dat gy staet na het leven!
Van hem, die gy behoort uw leven zelfs te geven?
Rufino in wat schand', in wat een zwarigheidt,
In wat een droeffenis steekt gy ons alle beidt?
| |
| |
Indien Carbijn 't besterft, uw leven is verlooren,
Eilaes bedroefde Vrou waer toe zijt gy geboren!
Dat gy zoo vasten min tot die Rufino draeght,
Die deze droevigheidt u op de leden jaeght.
Theodoor uit met een mes.
Daer komt mijn Theodoor, 'k en durf haer niet aenspreeken
Om mijn Rufinoos wil, ik ga mijn hier versteeken.
Barst brakke tranen-vloet,
Tuight van mijn droef gemoet,
En biggelt langhs mijn wangen:
Uw Theodoor t' ontfangen.
'k Had u mijn trou gegeven;
't Lijkt wat op d' eene dag
't Leit 's andrendaegs daer henen,
Gelijk als voor onz' oogh
Van d' Hemel is verdwenen.
Vertrout op jeugdigheden,
Op sterkt en schoone leden.
Wat baet mijn liefs verstant,
Zijn leên van stal, van standt,
Het helpt hem niet een mijt
Hy 's daer niet door bevrijt
In 't duister huis te treden.
Carbijn gy zijt voorheen,
Maer zacht ik volgh u treên,
Wilt my maer met verlangen,
En met een heussche groet
Van mijn Carbijn opmaeken.
Daer, daer, Carbijn ontfanght
Zy meent haer te quetzen. Melissa komt, breekt haer reden, belet het en zeit:
Hoe mijn gespeel! wat 's dat? draeght zorge voor uw ziel,
Melissa zijt gy dat? ik wist niet wie my hiel;
Maer lieve laet my gaen 'k ben niet gezint te leven.
Wilt gy dan sterven daer Carbijn noch is gebleven
| |
| |
Ik weet. Melissa dat 's maer praet,
Op dat gy my bekoort, maer zeeker 't is te laet.
Zoo waerlijk als ik leef: en 'k wil noch hooger zweren.
Maer hy is zeer gequetst, en zoo gy hebt begeren
Om zelfs by hem te gaen, ik weet wel waer hy is.
Ach dat verlicht mijn hert, den Hemel wil hem sparen.
En helpen hem en my zoo beide uit bezwaren.
Gespeel ik dank u voor 't goe hert, gy tot mijn draeght,
En dat g' om mijnen 't wil en mijne droefheidt klaeght.
Ach Theodoor, het hert is zoo vol droevigheden
Dat ik 't niet zeggen kan. En 'k heb zoo groote reden
Als gy oit hebben kunt: want zoo Carbijn nu sterft,
Zoo gaet het zeeker dat Rufino 't leven derft.
Maer hoe en hebt gy niet vernomen
Hoe dat Carbijns quetzuer is door Rufin' gekomen?
En 't ken wel waer zijn, want Rufino zit al vast.
Zoo is voorwaer den recht verkeerden aengetast,
Want Mentor heeft 't gedaen, hy had Carbijn gezworen
Niet eer te rusten voor zijn leven was verloren.
Maer hoe ist met mijn lief?
Ik ben daer niet geweest.
Gaet gy daer eens na toe.
Mits dat ik niet en weet hoe dat ik my zoudt houwen,
Wie komt daer op ons aen?
Zijt zeer gegroet Joffrouwen.
Rufino heeft my deez' besloten briefgelangt,
Joffrou zy houdt aen u, ik bidt gy die ontfangt,
Vaert wel en houdt het dicht.
Gespeel? dit zal al vry wat vreemts beduiden moeten.
Zy breekt den brief op en leest overluit.
'k EN twijffel niet (mijn lief) of gy hebt hooren zeggen,
Dat ik om mijn misdaet hier moet gevangen leggen:
Dat ik de oorzaek ben van 't quetzen van Carbijn,
Maer 'k bidt u Engelin wilt daer gerust in zijn.
| |
| |
Ik zweer u by den torts, ik zweer u by de schichten
Des blinden minne-Godts, ik zweert by uw gezichten,
Dat ik 't mijn leven noit ('k laet doen staen) heb gedacht:
En dies onschuldigh ben op deze plaets gebraght.
Zoud ik mijn waertste Vriendt na 't lieve leven trachten?
Zoud ik mijn waertste Vriendt doen in zijn bloet versmachten?
Zoo most ik zijn berooft van alle mensch lijkheidt.
Noit heeft hy my daer toe de reên te voor geleit.
Stelt u hier in gerust en wilt uw treuren staeken,
En gaet by Theodoor (ik bid) mijn ontschult maeken.
Troost haer 't best dat gy kent, en zegt haer van Carbijn,
Dat men hier hoopt dat hy haest zal genezen zijn.
De wondt en heeft geen noot, maer hy was slap van 't bloeden:
De Opper-Godt die hoop ik zal uw beid behoeden.
Vaert wel mijn Engelin, en stelt uw hert gerust,
En laet de droefheidt niet bekrenken uwe lust.
Ha Goden zijt gedankt! Carbijn en is niet doodt.
Zijt Goden, zijt gedankt! mijn lief en heeft geen noodt.
Gaet meê in huis gespeel, ik zal eens laten vragen,
Hoe 't met mijn Engel is.
Wie zal de bootschap dragen?
'k En weet, wy zullen zien.
Laet zien wie zend ik best? ja, ja ik weet het al.
binnen.
'k HAddet vergeten zeid' Hillegont dat mijn Moer doodt was,
En zy danste om de kist, ik meendẽ ook of 'tgeen noot was;
Maer wat zint felten, ik vond my elementig bedrogen.
Wel moye Meit metje gitbruine oogen,
Metje zoete wangen, fraye neus, en lieve mondt,
Hoe staet het leven al, benje noch tamelijke gezont?
Wat dunktje Vryers, dat iemant van jou allen zoo een stront,
Als gy te bedt zou gaen, tusschen zijn lakens vondt,
| |
| |
Wat zoud hy doen? ik hoorje geen van allen veel zeggen,
Maer 'k meen datter de meeste hoop stilzwijgend midden in zou gaen leggen.
Wat dunkt jou vaer, zouje voor zoo een duivelin vervaert zijn?
Zoo zouder weet ik zeeker niemant met jou bewaert zijn.
Wel ziet dat malle volk eens lacchen, wat of zy menen
Dat men malkander niet een zoet praetje mag verlenen?
Hier lacchenze om, maer als ik van haer guitery wat zeggen wil,
Dan kijkenze elk op ander, en zwijgen van quaetheidt stil.
Voorneemlijk die, die een gantschen dag van eẽ ander spreeken,
En over d' hekel halen, doch zy zijn zelfs vol gebreeken.
Om dat Pieter een kanne'biers drinkt, moet hy overgaen,
En zelfs drinken zy haer zoo dronken dat zy niet kennen staen.
En zy spreeken qualijk, als jongelui wat lacchen en praten,
En zelfs kennen zy haer tot op straet toe hooren laeten,
Zy zingen, zy danssen, zy schreeuwen, zy maeken een misbaer,
Gelijk of 't heele huis vol jonge duiveltjes waer.
Dan dat 's evenveel. Weetje daer zijn gister twee dievẽ gevangen.
En zoo men zeit zullen zy eerstdaeghs op moeten hangen:
En 't en is niet te zeggen zoo weinig hebbenze gedaen.
Maer datmen die veugels liever hingh, die by de Maen
Haer volk monsteren, zoo kennenze twee voor een tellen,
Om dat elleken Soldaet dan een schadu gaet verzellen.
Zoo krijgen zy vast de ruimt van gelt en goet,
En nemen het den Ambachtsman van zweet en van zijn bloet:
Daerom, zeit Piet, ist geẽ ongelijk dat ons volk niet uit kẽ rechten,
De Capiteins zijn te rijk, zy willen niet vechten.
Maer evenwel daer zijn eẽ deel menschẽ die over een jaer ses of acht
Immer zoo kael waren als een geschoren schape vacht,
En die haer kost wonnen met Weven, Pelzen, en Snyen,
Nu gaenze gekleet in kleeren van alderhande Zye.
Waer drommel zoud het van daen komen dat zy niet altemet,
Dan dat 's eveneens. Zy zeggen hy 's wijs die op zijn zaeken let.
Ik spreek de goede niet te na. Maer wie daer? neen,
Jy most mijn niet zien baes, ik ga veel liever heen.
binnen.
| |
| |
Mentor. Claertje Theodoor.
't IS wel, maer, niet te wel; ik hoor hy 's niet gesturven;
Maer hoe leg ik 't nu aen? wat doe ik zal ik durven
By Theodora gaen? wel waerom zoud ik niet:
Zy denkt dat 't ongeluk door my niet is geschiedt.
Hy klopt.
Waer 's Joffrou Theodoor, en magh men haer niet spreeken?
Dat hem den hals moet breeken
Die Godt vergeten fielt. stukk' schelms komt gy noch daer:
Ontzagh ik niet mijn Godt ik vloogh u in dat haer:
Gelijk een Tygerin, berooft van hare jongen,
Of als een woede Leeu dicht by zijn hol besprongen
Zoudt ik u vliegen in, en scheuren d' oogen uit,
Den Moorder van mijn lief, den overgeven guit.
Verrader, flux van hier of 'k morzel al uw leden,
En scheur u meerder als Agave Pentheus dede.
Die handt die moorders handt zal ik van 't lichaem rukken,
En scheurenze daer na met deze tanden stukken.
Joffrou ontschuldight my, ik heb u niet misdaen.
Durft gy noch spreeken fielt? flux pakt u hier van daen
En komt uw leven niet in Theodoraas oogen.
binnen.
Ha Hemel wat ist nu! nu is mijn hoop vervlógen.
Haer zinnen schenen krank, zy raesden als verwoet;
Maer ach datzy haer zelfs niet eenigh leet en doet!
't Was lijkwel mijne schult zoo zy haer zelfs bezeerde,
Of zoo van groote rou haer 't een of 't ander deerde.
Wat doe ik? ik en weet, nu magh zy my niet zien,
Nu moet ik tijdt op tijdt van hare oogen vlien:
En mis ik haer gezicht, zoo mis ik ook dit leven;
En nochtans woud ik wel, maer 'k ken haer niet begeven.
Wel als ik immer wil waerom en doe ik 't niet?
Cupido laet niet toe dat mijne wil geschiedt.
Wat Mentor zoud men zoo haer zinnen willen trekken?
| |
| |
Neen Mentor dat is niet om liefde te verwekken.
De liefd is wel een kindt, maer niemant dwinght het wicht,
Doch met een zoetigheidt bekoortmen het wel licht.
Had ik dit eer bedocht, zoo zoud ik met schoon spreeken
Mijn lief hebben gezocht, maer niet met zoo te wreeken.
Maer (laes!) nu is 't te laet, men vult te laet de gracht,
Wanneer het kalf al leit verdronken en versmacht.
|
|
Auteursrechtvrij