Logo DBNL
Vier excellente cluchten (1950)

Vier excellente cluchten

(1950)–J.J. Mak–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Vier excellente kluchten

Personen

DWIJF
DE COSTER
DE PAPE
DE JONCKERE

Een speel van drie minners, de coster, de pape ende de jonckere Opschrift

+
Dwijf
 
Ic mach wel seggen naer mijnen heesch 1
 
Smorgens: ‘Staet up wel ghemaect vleesch’ 2
 
Ieghens my zelven, alzoot wel schijnt,
 
Want ic ben zeker zeer hertelic ghemint
5
Van frisschen ghesellen, die naer mij staen.
 
Ic zal noch bont met hielen gaen, 6
 
Al en sauden gheen pijpers in peinse dien. 7
 
Daer isser drie, die mij vrihen;
 
Zij sullen saen commen, ic weet te vooren, 9
10
Maer ic zalse begecken, dats verlooren. 10
 
Virgilius of Aristoteles snel 11
 
En wierden noijnt beghect zo wel,
 
Als ic se beghecken zal saen! 13
 
Hola, ghinder comt eenen ghegaen;
15
Nu willic gaen loopen al in mijn huus.
 
Ghij sult hier zien dat meeste abuus, 16
 
Dat noijnt ghehoort was of ghesien.
 
Hij eijst certein, niet meer van dien, 18
 
Dus gae ic ligghen te mijnder veinster boven.
Coster
20
+Heere God, hoe mochtse mij verschoonen, 20
 
Niet min, die schoone eijst mij wel waert.
 
Van haer zo zaudic mij beloonen,
 
Ghefse mij troost, therte es verteert.
 
Hem, sec, hem, och wijde vermaert 24
25
Zijt ghij rusten, spreect doch een woort!
Twijf
 
Wie es daer?
Coster
 
Ic bent, comt voort.
 
Ic ben hier te negen hueren,
 
Alzo ic u beloofde. 28
Twijf
 
Fij, om ons ghebueren
 
Spreect heijmelic! Zijdij daer alleene?
Coster
30
Hier en es niemant, groot noch cleene;
 
Ic en dorste ooc niemant bringhen met mij,
 
Omdat tvolc zo clappachtich zij,
 
Zo komic alleene, als ghij ziet.
 
Och, zoet lief en troost ghij mij niet,
35
Zoe moet ict besterven in desen nacht.
Twijf
 
Ha, dat en meendij ooc niet!
Coster
 
Ic doe bij sheerencracht!
 
Aylachen, waromme zo seghdij dat?
 
En haddic u zeker niet lief ghehadt, 38
 
Ic en hadde met desen couden winter
40
Hier niet ghecomen; ic meene men vinter
 
Vele, zij en saudens niet hebben ghedaen.
 
Ic hebbe hier van desen jare ghestaen
 
Vervriesen, ic en conste nauwe vander stede
 
mijn voeten vertrecken. Up alle bede, 43-4
45
Laet mij toch inne en commes toe! 45
Twijf
 
Hebdij mij ooc lief?
Coster
 
Oft ic doe,
 
Jae ic, ooc boven alle die leven!
Twijf
 
Wel, wildij mij dan een sake belooven?
Coster
 
Ja ic ende daer toe gheven
 
Wat dat es in mijnder macht.
Twijf
50
+Wildij bij mij slapen te nacht,
 
Zo moet ghij een stout werck beghinnen.
 
Ic hebbe een dootscrine staen hier binnen,
 
Die moet ghij gaen draghen te kerckhove waert;
 
Cruupter inne en weest niet vervaert
55
Met desen slaepelaken, verstaet mijn woort.
 
Maer wat ghij siet, of wat ghij hoort,
 
Zo moet gij inde dootscrine bliven.
Coster
 
Dat sal ic doen, rein bloeme van wijven;
 
Gheeft mij die scrine, ic cruper in.
Twijf
60
Dat es den besten zin. 60
 
Haut daer, gheluc en steect u duere! 61
Coster
 
Ic sal wel ter kuere; 62
 
Ic sal daer binnen gaen ligghen swighen, 63
 
Mach ic aldus mijn lief ghecrijghen.
65
Dats vetman, zo en darf ic niet claghen; 65
 
Wanneer die clocke heeft twalef gheslaghen,
 
Zo zal ic gaen met mijnen lieveken onder.
Twijf
 
Waer hoorde noijnt man van sulcken wonder?
 
Hoe heeft hem de dasaert laten beghecken! 69
70
Ic zie den pape, ic wil my decken; 70
 
Hij heeft mij met allen huutvercooren. 71
Pape
 
Hem, sec, hem!
Twijf
 
Wie es daer?
 
Heer, zijt ghij datte?
Pape
 
Ja ic, lieve minne.
 
Ic bidde u om Gods wille, laet mij inne,
75
Dat mij niemant en zie op strate!
Twijf
 
Wat es de clocke?
Pape
 
Thiene.
Twijf
 
Wat, eijst zo late?
Pape
 
Jaet lief, laet mij tot hu daer boven.
Twijf
 
Ja, wilt ghij mij dan een zake belooven
 
Ende die in desen nacht vulcommen? 79
Pape
80
Ja ic, wat ooc es. 80
Twijf
 
+Zo zalt u vromen.
Pape
 
Secht, wat wildij hebben ghedaen?
Twijf
 
Met desen slapelaken zo zult ghij gaen
 
Opt kerchof ende soucken een dootscrine;
 
Daer zuldy upsitten, al doet u pijne
85
Ende craken noten, die ic u zal gheven;
 
Maer al hoordij eenen gheest beven,
 
Dien en beleest niet, maer craect heven stijf. 87
Pape
 
Ja, dat zal ic gheerne doen, huutvercoren wijf;
 
Zal ic dan bij u slapen moghen?
Twijf
90
Ja ghij, alst ghedaen es. 90
Pape
 
Zo ben ic in hueghen.
 
Hoe langhe zal ic daer sitten moeten? 91
Twijf
 
Totter middernacht.
Pape
 
Diet wilt besoeten,
 
Hij moet besueren; her, gheeft hier de noten. 92-3
Twijf
 
Haud, daer zijn zij, siet!
Pape
 
Dits wel ghescoten;
95
Ghij en ziet mij niet meer alleene.
 
God wil mij behouden van allen weene,
 
Want dat ic bestae, het is dulheyt groot: 97
 
Vonden mij die gheesten, ic bleve doot, 98
 
Al waric stalen, - niet meer van dien. 99
100
Hola, ic hebbe de dootscrine ghesien.
 
Daer up willic gaen sitten craken vaste
 
Met desen slapelaken. Uut allen laste
 
Wilt mij God helpen, huut allen saken!
 
Ay, hoe hert es de die! 104
Coster
 
Wat horic daer craken?
105
Het zijn dode beenderen, ic ghemesse mijn zinnen, 105
 
Eylachen, wachaermen! 106
Pape
 
Wat es hier inne?
 
De doot gaet spreken, ay mij, ay mij, 107
 
Veni creator domine, 108
 
Groot Magnificat, ende tvers met allen! 109
+
Coster
110
Eylacen, of ic huut ware!
Pape
 
Wat zals ghevallen?
 
De doot wilt huut, ic ben verlooren.
 
Ic sal stijf up de kiste duwen.
Coster
 
Ghij sult mij versmooren!
 
Hoordijt gheest, sit vander scrinen! 113
De pape
 
Ic en quam mijn daghe in meerder pijnen;
115
Water ende bloet sweet ic van vare! 115
Twijf
 
Beter collacie, verre noch nare, 116
 
En was ghesien, dan hier up zal vallen. 117
 
Ic hebber twee beghect met allen:
 
Den pape, den coster, God moet vromen.
120
Ic weet wel, die derde zal ooc schiere comen. 120
 
Dat es een joncker, hoort mijn ontdecken,
 
Maer ic zallen ooc zo wel beghecken.
 
Hij comt, ic ziet, wel hij eijst certein!
Joncker
 
O liefelic beelde, o liefelic grein, 124
125
Die ic met herten hebbe huutvercooren,
 
Ghij staet in mijnder herten plain 126
 
Boven alle, die zijn gheboren! 127
 
Hem, sec, hem!
Twijf
 
Wie es daer vooren?
Joncker
 
Ic lief, ghij weet wie ic sij! 129
Twijf
130
Wat heeft de clocke?
Joncker
 
XI of daerbij;
 
Laet mij inne up gheloove als nu! 131
Twijf
 
Ic en ghelove niemande! 132
Joncker
 
Ende ic begheert an u
 
Up trauwe, up vrientschap, sonder aerch. 133
Twijf
 
Dat en mach niet wesen.
Joncker
 
Om eenen guldenen berch
135
En mesdadic u niet in dorperheden! 135
Twijf
 
Hebdij mij ooc lief?
+
Joncker
 
Jaic, zijt tevreden
 
Ende laet mij inne, het zal u vromen.
Twijf
 
Wildij mij dan een sake vulcommen, 138
 
Die ic u bidden zal nu ter tijt?
140
Zo zuldij bij mij slapen. 140
Joncker
 
Jaic, sonder respijt.
 
Al dadij mij inde helle gaen,
 
Ic saudt doen, 142
Twijf
 
Zo eijst ghedaen.
 
Houdt, ziet daer es eens sduvelshabijt!
Joncker
 
Dits emmer een vremt fautsoen! 144
Twijf
145
Up een cort, dat moetty an gaen doen 145
 
Ende slepen dese ketene lancx ter strate 146
 
Te kerchovewaert.
Joncker
 
Ic en zals niet laten.
 
Maer wat dijnge zal ic daer bedrijven?
Twijf
 
Dat zal ic u segghen. Ghij sulter bliven
150
Ende soucken een dootscrine, die daer staet;
 
Die suldij bringhen sonder verlaet
 
Hier voor mijn huus in deser nacht.
Joncker
 
Ic en zalt niet laten.
Twijf
 
Zo haest u al u macht
 
Ende brinctse hier ende datter in zij.
Joncker
155
O liefelic lief, ic bringhse u vrij,
 
Maer seght mij, hoe staet mij dit habijt?
Twijf
 
Met allen frisschelic.
Joncker
 
Nu siet, dat ghij in waken zijt;
 
Ic bring u de dootscrine voor u huus.
 
Mij dijnct, ic en gaver niet om een gruus, 159
160
Al quaem mij Sathanas selve jeghen.
 
Niet meer van dien, tes best ghesweghen. 161
 
 
 
Ic ben ant kerchof. - Wat zie ic ghinder 162
 
Met eenen slapelaken? Van grooter hitten
 
Zo gaet mijn haer recht up staen.
+
Pape
165
Bijder doot van mij selven, wat gaet ghinder?
 
Het es een duvel, noijnt meerder vaer,
 
Eylachen, wachaermen!
Coster
 
Es de duvel daer,
 
Zo sal hij mij draghen inde helle!
Pape
 
Wat sal ic doen nu, arem gheselle?
170
De doot spreect ende de duvel comt;
 
Nu ben ic eewelicken verdomt;
 
Ic en hadde mijn daghe noijnt meerder verdriet!
Joncker
 
Tes een gheest, hij ruert hem, ziet!
 
Ons Heer behoude mij mijnen zin! 174
Pape
175
De duvel spreect.
Coster
 
Wilt hij hier in,
 
Zo com ic met allen huut mijner memorien!
Joncker
 
Was ic tot deser crancker victorien
 
Te nacht up tkerchof nu ghesonden!?
Pape
 
De duvel zalt hier al verstoren;
180
Ic en quam mijn daghe in meerder vreesen!
Coster
 
Ic wilde, ic verkeeren mochte in een meese; 181
 
Ic en darf mij verrueren noch verporren. 182
Joncker
 
Of ic mijn keten rammelde, zoudic durren?
 
Om te ziene, of ic hem saude cuenen vervaren 184
185
Ende vreeselic burrelen ende baren, 185
 
Of ic Lucifer waer met allen?
 
Tru, hou, ha, hai!
Pape
 
Wat zals ghevallen?
 
Ic loope, of ic vare huut mijnen sinnen!
Joncker
 
Ic dancke der hemelscher Coninghinnen,
190
Dat ic den doden hebbe verjaecht.
 
Nu willic gaen loopen onversaecht
 
En laden de dootscrine up mijn lijf.
 
Helpe, zielgaten, zou weecht zo stijf, 193
 
Ic en salse nauwe connen verdraghen. 194
Coster
195
Nu varic ter hellen, ic mach wel claghen:
 
De duvel heeft de scrijne gheladen!
+
Joncker
 
Ic valle in onmacht, staet mij in staden
 
Godalmachtich, de doot gaet spreken!
Coster
 
De duvel wilt mij den hals breken.
200
Hij laet mij vallen, och waric huut!
 
Ic en hoorde mijn daghen noijnt zulc een gheluijt,
 
Eylachen, de duvel leit hier vooren!
 
Nu willic gaen loopen, noijnt zulcken tooren, 203
 
Tot mijnen lieve met grooten node.
205
- Eylachen ghinder staet noch een dode
 
Onder thuus van mijnen lieve;
 
Ic zal mesvallen van desen meskieve, 207
 
Niet min de schoone eijst mij wel waert.
Joncker
 
En was mijn daghen noijnt zo vervaert, 209
210
Doen ic den doode hoorde spreken.
 
Ic zie wel, hij heeft hem duerghesteken; 211
 
Nu willic gaen laden de scrine ghereet. 212
Pape
 
De duvel comt weder, noijnt aergher besceet;
 
Nu zal ic met allen mijnen zin verliesen. 214
Coster
215
Wat zal ic doen?
Pape
 
Ic zal tlopen kiesen,
 
Want ic zie wel, ic ben verlooren.
Joncker
 
Die dode zijn beede hier, noijnt zulcken toren. 217
 
Willic de scrine laten vallen
 
Ende steken mij duere? 219
Twijf
 
Staet stille met allen,
220
Alle drie, also ghij sijt!
Pape
 
Waer sullen wij vlien als nu ter tijt?
 
De duvel comt, laet mij nu inne!
Joncker
 
Ic en ben gheen duvel! 223
Coster
 
Zo doet ons bekennen,
 
Wie ghij zijt. 224
Joncker
 
Ic wone hier in de ste
225
Ende ben een mensche.
Pape
 
So doe ic me,
 
Ic en ben gheen gheest, al dinckes u.
Coster
 
Voorwaer, noch icke!
Joncker
 
So seght ons, wie ghij zijt!
Coster
 
Ic ben de costere.
Pape
 
Ende ic de pape.
Joncker
 
+Ende ic de joncker, die woont hier bij.
Coster
230
Bijder doot van mij zelven, zo hoor ic vrij, 230
 
Wat hebdij mij vaers ghedaen te nacht! 231
Pape
 
Ic was bijna doot.
Joncker
 
Ende ic was in onmacht;
 
Tes wonder, dat ic bleven ben in mijnen zin.
Coster
 
Hoe quaemdij daer? 234
Joncker
 
Dat icker verleet toe ben,
235
Minne van vrauwen dedet mij doen,
 
Dier mij tot dwanc. 236
Coster
 
Dats mijn fautsoen,
 
De minne van vrauwen dedet voorwaer. 237
Pape
 
Ende ic, certein!
Joncker
 
Ic hoore wel int openbaer,
 
Wij zijn alle drie verdult 239
240
Van eender vrauwen.
Coster
 
Tes al der minnen scult
 
Van vrauwen, die ons bedrooghen heeft,
 
Daer groote subtijlheijt an cleeft, 242
 
Want alle de wijse hier te vooren,
 
Die van vrauwen waren ghebooren,
245
Waren alle van vrauwen bedroghen tsamen;
 
Hier bij en durvens wij ons niet scamen, 246
 
Dat met ons es dus ghevallen.
 
Orloef, Gods gracie beware ons allen! 248
 
Explicit.

Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

titels


auteurs