Het oude Nederlandsche lied. Eerste vervolg: Souterliedekens

[p. 57]

25.
Het voer een ael^* oudt ruyterkijn.
(Soe verre aen ghenen)² velde^{5, 7, 32}.
(Ps. LXXI)

1.
Daar was laast-maal een Rui - ter
Die in het Wyn - huis zat
Het was niet als van zoet lief
Al waar dat hy van sprak,
Hy zeide ‘Ik heb een lief over-schoo - ne Maagd
Ik zal haar zien te ge - ra - ken
Dat zy een Klein - tje draagt’.

2.
En als ik bij dat zoete lief
Zal hebben gerust
En bij dat zoete lieve Lammetje
Mijn brand zal hebben geblust
Dan trekken wij Ruiters na vreemde Landen
En laaten die overschoone blom in schanden.’

3.
Zijn¹⁾ zoete lief agter de deure
Al van het Wynhuis stond,
Zij hoorden deze woorden
Uit haar zoete liefs mond.
Zij riep ‘Ach Hemel al van hier boven!
Verleent mij maar een zin
Dat ik de Ruiter niet weer zal laaten in!’

4.
Het was nagt, 'twas nagt,
'tWas midden in de nacht
Op zijn zoete liefs Venstertje
Daar gaf hy een slag
Hij zeide ‘Doet open mijn welbeminde,
Zoo als 't uw belieft,
En laat mij binnen.’

* Eel 32.

1) Tekst Haar.

[p. 58]

 

5.

 

‘Ik doe jou voorwaar niet open,

 

Ik laat jou voorwaar niet in,

 

Want hier op mijn Slaapkamertje

 

Daar komt geen valsch hart in!

 

Had gij uw woorden wat beeter gezweegen

 

Gij had van deeze nagt

 

In mijne arme geleegen!’

 

 

 

6.

 

‘Toen ik hier over

 

In het Wijnhuis zat¹⁾

 

Zoet Lief toen was ik dronken

 

Zoet Lief²⁾ toen was ik zat,

 

Die woorden zijn myn al vergeeten

 

Het is van de klaare Geneever

 

Die my daar deed spreeken.

 

 

 

7.

 

Waar zal ik dan heen gaan ryden,

 

Hier in dees naare nagt?

 

Het is hier zoo donker en duister,

 

Want hier en scheind geen Maan.

 

Het is hier zoo donker en duister al in de nagt

 

En ik kan niet vinden

 

Waar mijn jonkhert na tragt.

 

 

 

8.

 

Hier staan ik als een Kaareltje

 

En dat zeer hups en fyn,

 

Als goud zoo blinken myn Knoopen

 

Myn Pallas en myn Spooren.’

 

‘Het is alles even rein

 

Daarom Ruiter wat gij doet

 

En laat geen moeite verlooren.’

 

 

 

HET NIEUWE TULPJE Amsterdam 1805

 

S. en W. Koene blz 12.

Als Zuylen van Nyevelt niet zoo zorgeloos met zijn wereldsche stemopgaven was, zou het onzinnig zijn in dit lied een ‘ael oudt ruyterkijn’ te willen terug vinden. Deze eigenaardige strophe ken ik alleen bij dit lied en onze melodie. Dat de overgeleverde ndl. tekst zeer laat is, hoeft niet te hinderen, daar het lied reeds op vll. bll. der Hergotin (± 1530) voorkomt. Aan nr. 68 van het Antwerpener Lb. ‘Het voer een lantsknecht spaceren so verre aan ghenen rijn’ valt niet te denken, omdat de strophe vijfregelig, niet zevenregelig is. Aan ‘es gieng ein lantzknecht über feld (Forster II 47) ook niet, het lange refrein past niet in de laaste drie versregels. Een stemopgave der Schriftver. L. 1562 luidt verwant ‘Het was een Ruyter uyt den Bruynswicker lant soo verre in’ maar de tekst is onbekend.

1) Vermoedelijk ‘Sprak’.

2) ontbreekt Tekst.

[p. 59]

Coornhert 1630 (eerste uitgave 1575) geeft onzen titel als stem zeker naar de Souterliedekens. Dus, bij gebrek aan een beteren tekst houden wij ons aan dezen. Willems nr. 73 geeft een dergelijken tekst maar met leemten en zinneloosheden (b.v. peerle voor Keerle str. 9) vgl. v. Duyse I 792 en de vrolijke Nederlander zingende met zijn Incréable meisje. Amst. S. en W. Koene 1799 bl. 7.

Over de geschiedenis van het gedicht zie Kopp Euphorion IX 34: - vll. bll. von der Hergotin, Val. Neuber, Georg Wachter, Nederrijnsch Liederhs. 1574, Berlijnschs hs. 1575 nr. 72, Fischart's Gargantua, Grillenschwarm 1610 (Z.f.d.Ph. XV 48), Bergliederbüchlein ± 1740, Williams P.B.B. XXXV 449, Alpers Ndd. Jb. XXXVIII 8, Köhler-Meier nr. 132. Erk-Böhme III 189: - Silezie, Zwaben, Kuhländchen 1817, Hartsgebergte, Hessen, Rijn, Dülkener Fiedler bl. 35, Simrock 47, Zwitserland; ik noteerde de melodie uit het canton Bern en publiceerde ze met prof. John Meier in Schweizer Archiv. für Volkskunde 1901.