Triumphus Cupidinis. Encomium matrimonii. Nederlantsche poëmata
(1628)–Joan Ysermans–
Auteursrechtvrij
[pagina 70]
| |
Pastoraele.TErëus out, en vvel bejaert,
Wit als een vlas, van hair, en baert,
Bleeck, magher, door' bestoruen,
Verrompelt, schier verdoruen,
De ooghen leep van ouderdom,
De leden stram ghevvassen crom,
Ga naar margenoot+ Die op een stocxken rusten:
Mocht het hem niet ghelusten?
Te sijn vvel vier-mael tvvintich jaer,
En noch een Venus martelaer?
Block-sleyper vande minne?
Berooft van hert, en sinne.
Hy door de schoonheyt langh' gheterght.
| |
[pagina 71]
| |
Van Galatheë, heeft op t'gheberght
Sijn vee den Wolf bevolen,
En is in't bosch gaen dolen,
Daer hy heeft droef, in eenicheyt,
Haer schoont, en vvreetheyt ouerleyt,
En naer langh ouerlegghen,
Begon aldus te segghen.
Hoe seer bedrieght ghy ons o snooden leuens lust?
Mijn hop' vvas door den tijt te vinden mijne rust,
Die snelder dan den vvint, is vvech van my ghevloghen,
Dus vind' ick dit ghemist, en groot'lijcx my bedroghen,
Mijn Iaren sijn verby ghelijck verdvvenen roock:
En recht ghelijck den tijt, verdvvijnt den mensche oock.
De kintsheyt sorghe-loos, ghenoechlijck naer ghevventen,
Ghelijck't in lieflijckheyt den soeten groenen Lenten.
| |
[pagina 72]
| |
De heete-dertelheyt, en licht-verdvvenen jeucht,
Den schoonen Somer nut, behaegh'lijck, en vol vreucht.
Dan comt den rijcken Herft, met sijne rijpe aren,
Den mensch tot sijn verstant, en volheyt van sijn jaren:
Waer naer den Winter volght, verdrietich, strengh, en cout,
Den droeuen ouderdom, die elck in my aenschout,
Die gansch den mensch mis-maeckt, verrompelt, en doet breken
Die grijs de hairen maeckt, en doet de ooghen leken
t'Ghesicht, en spraeck vergaen, de leden vvassen crom:
T'is vvaer ick heb verlanght naer desen ouderdom,
Waer in ick docht gevvis de dulle min t'ontvlieden,
Die recht betaemt de jeucht: maer ick sien dit gheschieden
Ga naar margenoot+ Anders dan ick had' ghelooft,
Want ick my nu vind' berooft
Van vvil, vvijsheyt, hert en sinne,
| |
[pagina 73]
| |
Door de stuer, en vvreede minne,
Daer mijn lief, mijn Galathë,
Altijt lacht, en spottet me.
Noeyt en heeftse my vernomen,
Noeyt ben ick tot haer ghecomen,
Oft ick heb haer me ghebracht,
Iet, dat in haer vvreet ghedacht
Mijn trouvv-liefde sou vernieuen:
Iet om haer door te belieuen,
Nu een Geyt, oft bocxken bont,
Nu versch-melck oft keiskens ront,
Nu vvat van mijn nieuvve vruchten,
Die ick pluckten met ghenuchten.
Haegh' oft Crake-besi svvert
Maer haer, laes! al teghen't hert.
| |
[pagina 74]
| |
Somtijts brocht ick haer een Roosken,
Magdalief, oft Tyeloosken,
Somtijts een Genoffel schoon,
Met vvat Tymus, oft Auroon,
Al om vveer-liefd' te vervvecken
Al om haer tot my te trecken
Al om dat ick dese vrou
Yuers door behaghen sou.
Hoe doet my de liefde rasen?
Galatheë is op gheblasen,
Moedich, trodtsich, straf en stuer,
Wreet, en spijtich van natuer,
Wil ick haer van min eens spreken
Strackx vervvijtse mijn ghebreken,
Ende seyt met vvoorden straf,
| |
[pagina 75]
| |
Denckt Therëus op u graf.
In plaets van u smert ghenesen,
Soud' ick doch u doot-kist vvesen
En dan blijuen, vveert beclaeght
Naer u vvijf, u vveef, en maeght.
Sy en acht op out, oft rijcke,
Sy soeckt eenen haers ghelijcke,
Ionck, en dom, en schept ghenucht
Recht, in mijn bedroeft ghesucht,
Hoe sy my meer siet in lijden,
Hoe sy meer schijnt te verblijden:
Hoe ick meer vernieu mijn clacht,
Hoe sy meer daer mede lacht.
Altijt spot sy met mijn reden,
En mijn ou mismaeckte leden.
| |
[pagina 76]
| |
Maer vveet vvree Galetheë dat gh'oock soo vvorden sult,
Eer dat hier sal den tijt vvs leuens sijn vervult.
Wreedt herte, vvreede Nymph, gansch vvreet, en onghenadich,
Ghelijck een Tyger-dier, oft vvree vvolfinne schadich.
Dan seght my Galatheë? vvat is u opset doch?
Dat ghy hoe veel ick lij, my meer doet lijden noch?
Oft vvilt ghy loose Nymph' my stadich soo bedroeuen?
Om (als het Goudt door t'vier) mijn trouvv' ghemoet te proeuen?
Ist soo? doet vrij u best, soo veel vermoeght ghy niet,
Oft ick sal lijden meer, oft ick sal meer verdriet
Verdraghen door de min, vvant al u vvreet bestieren,
Sal meerd'ren mijn Triumph, en sal my t'hooft Lauvv'rieren,
Wanneer ick in dit bosch in droefheyt, en elendt
Om u vvree Galatheë, dit leuen heb ghe-endt,
Die noch naer mijne doot, sult staen in't hert gheschreuen,
| |
[pagina 77]
| |
Waer van de dallen droef dan sullen vveer-schal gheuen.
Hier mede bleef hy staen, en roerde erm, oft been,
Ghelijck een herde rodts, oft belt van Marmer-steen,
Terstont heeft doen Siluan' aldus in't bosch ghesonghen,
Waer door, als vvt een slaep Thereus is ontspronghen.
DEn Echo van u clacht
Heeft my tot hier ghebracht,
O herder,, loopt niet verder,
| |
[pagina 78]
| |
Inde nacht,
Ontdeckt u coene
Herte stout,
Ick ben de groene
Godt van't wout.
Waer op Therëus strack aldus antvvoorde hem
Dit, op de selfde voos met een beroerde stem.
Soo ghy een Gode sijt,
Ist wonder dat ghy lijt
Dat teghen,, d'onbeweghen
Reden strijt:
Oft is u crachte
Niet een sier?
By dit ver-achte
| |
[pagina 79]
| |
Minne vier.
Soo haest en heeft hy niet het leste vvordt ghesvveghen,
Oft den bosch Godt Siluan' en songh daer vveder teghen.
Iupijn diet al ghebiet,Ga naar margenoot+
En cost ontcomen niet
Noch swichten ,,voor dees schichten
Vol verdriet.
VVie vande Goden,
Heeft hier oeyt,
Dit vier ontvloden?
Niemand noeyt.
Therëus die dit Liet soo 't scheen vvel heeft behaegt,
Heeft singhende terstont hem vveder dus ghevraeght.
| |
[pagina 80]
| |
Maer seght hoe macht gheschienGa naar margenoot+
Dat oude grijse lien
Het minen, dol van sinnen
Niet en vlien?
En Ionghe menschen
Steruen, schier
Eer sy hun wenschen
Hebben hier?
Strack voer Syluanus voort, als eenen die den slechten
Thereus vvou met sanck van alles onder-rechten
Den slaep heeft eens verdooft
Cupido dit gelooft,
Ter wijlen ,, sijn zijn pijlen
Hem berooft.
| |
[pagina 81]
| |
En inde stede
Sijn gheleyt,
Daer hy doot mede
De Ionckheyt.
Therëus gansch ontstelt, vervvondert, en bevreest,
Heeft voorder noch ghevraeght doch met verschrickten gheest.
Vermach Cupido dan
Den mensch te roouen van
Het leuen,, dat hy gheuen
Niet en can?
VVat moet vermoghen
Die tot spodt
Noch heeft bedroghen
Desen Godt?
| |
[pagina 82]
| |
Wie oorsaeck vvas, van sijn verlieft ellendich leuen,
Heeft hem Siluanus claer te kennen doen ghegheuen.
Gheen Voghel, dier, oft vis
Haer oeyt ont-comen is,
Ick meene,, sy schiedt geene
Schichten mis,
Sy treft de menschen
Cleyn, en groot,
Oock naer haer wenschen,
T'is de doot.
Dat de dolingh' des doots, vvas van sijn ongheluck
De schult, bekenden nu Therëus vol van druck.
Hert sucht, den lesten sucht
| |
[pagina 83]
| |
Ick ben ghetreft ick ducht
Vant boose oogheloose
Blint gherucht,
Met dees ghestolen
Pijlen wreet
Och moest sy dolen
Tot mijn leet.
Therëus (sprack Siluan') blijft trouvv, en lijt gheduldich,
Soo sal sy in u doot haer seluen kennen schuldich.
Waer med' hy als een spock verdvvenen is van hem.
Therëus half nu doot, riep met een flauvve stem
Heylaci! cleyne troost ick blijue inde druppen,
Ick blijf laes in't verdriet, doch sal met mijne luppen
Met mijn clacht redens droef, bevveghen bergh, en dal
| |
[pagina 84]
| |
Soo langh in dese borst noch adem vvesen sal,
En soo langh in dit hert dit vvreede vier sal gloeyen,
Soo sal vvt dit ghesicht, een droeue traen-beeck vloeyen.
Ghy dicht ghebladert bosch, ghy vvildernissen vvust
Ghetuyght ghy naer mijn doot mijn claeghelijck on-rust,
Ghetuyght ghy dat ick moest alleen mijn rust vervveruen,
Niet door de dert'le min, maer door't ellendich steruen.
FINIS.  |
|