De toga van Fruin(1990)–Jo Tollebeek– Auteursrechtelijk beschermdDenken over geschiedenis in Nederland sinds 1860 Inhoudsopgave Verantwoording Afkortingen Inleiding Hoofdstuk I De liberaal-positivistische onpartijdigheidsleer van Fruin 1. De wetenschap in liberaal perspectief 2. ‘Onpartijdig, dit is liberaal’ 3. Woord en wederwoord 4. Conciliantie-historiografie ‘nieuwe stijl’ 5. De emancipatie van de geschiedbeoefening 6. Een gefragmenteerd beeld Slotbeschouwing Hoofdstuk II Blok en de discussies omstreeks de eeuwwisseling 1. Het oude ideaal onderschreven en uitgebouwd 2. Pleidooi voor een ‘sociale geschiedenis’ 3. Een geschiedenis van het Nederlandse volk 4. Bloks antwoord op het historisch materialisme: onpartijdigheid en evenredigheid 5. Bussemakers kritiek: de waardering van de feiten Slotbeschouwing Hoofdstuk III De vernieuwingsdrang der ‘epigonen’ 1. Determinanten van een nieuwe generatie 2. De doorbraak van de sociale en economische geschiedenis 3. ‘Hogere journalistiek’ en contemporaine geschiedenis 4. Onvrede met de verwetenschappelijking 5. De grenzen tussen historiografie en literatuur Slotbeschouwing Hoofdstuk IV Huizinga: vernieuwer binnen een cultuurtraditie 1. ‘Een fraai amalgaam’? 2. De methodologische wending in de geschiedbeoefening 3. Kleine fenomenologie van de historische belangstelling 4. Geschiedenis als vormgeving 5. Kunsthoogmoed en waarheidsstreven 6. In cultuurkritisch en cultuurhistorisch perspectief Slotbeschouwing Hoofdstuk V Tegen de traditie. Romein over engagement en beeldvorming 1. Het marxisme als fundament 2. Het historiografisch demasqué 3. Van oude en nieuwe zekerheden 4. Wetenschap en maatschappij 5. Een toekomstgericht beeld 6. Structuren in het historisch proces Slotbeschouwing Hoofdstuk VI Van opposant tot autoriteit: Geyl als geschiedtheoreticus 1. Het Groot-Nederlandse engagement 2. Tegen de historische orthodoxie 3. De theoretische legitimatie 4. Een ethiek van vrijheid en bescheidenheid 5. De strijd tegen ‘de heren mythologen’ 6. Het historisme: herwaardering en correctie Slotbeschouwing Hoofdstuk VII Geschiedtheorie in veelvoud: schets van de ontwikkelingen na 1960 1. Wetenschap, engagement, verhaal: een richtingenstrijd 2. Tekenen van stijgende interesse 3. De prijs van het succes: theorie buiten het atelier Balans en perspectief 1. De toga van Fruin 2. ‘Le style c'est l'homme’ Bibliografie 1. Archivalia 2. Uitgegeven bronnen 3. Literatuur Index Verantwoording foto's