Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden

1217. Dat haalje (mochtje, dankje) de koekoek,

d.i. dat wil ik waarachtig wel gelooven, dat zal wel waar zijn!; eig. zeker! als het niet waar is, dan moge de koekoek (= de duivel) je halen. De koekoek is oorspronkelijk de aan Donar gewijde vogel, later onder invloed van het Christendom aan den duivel gewijd of de duivel zelf. Reeds in de 17^de eeuw was koekoek de naam voor den duivel. Vgl. Niermeyer, 53; Sloet, De Dieren in het Germ. Volksgeloof en Volksgebruik, 198; Volkskunde XXII, 162; Tuinman I, 96; Harreb. I, 427 a en de uitdr: afgekoekoeks (duivels) koud; loop naar den koekoek, loop naar den duivel; vgl. ook dat dankje de duivel, de bliksem en dergelijke; syn. dat geeft je de kat dankGa naar voetnoot3); dat dank je de poes (Harreb. II, 190); hd. hol's der Kuckuck (Grimm V, 2526); voor het nd. vgl. Eckart, 300.