Monumenten in Nederland. Fryslân

Friesland

Nijetrijne
(gemeente Weststellingwerf)

Nijetrijne, Scheenesluis

Langgerekt gehucht, ontstaan aan een weg door de veenplassen van de Westhoek. De naastgelegen vaart werd in 1955 gedempt bij de aanleg van de Pieter Stuyvesantweg van Wolvega naar de Noordoostpolder.

De Herv. kerk (Pieter Stuyvesantweg 186), nu Maranthakerk, is een sobere rechtgesloten zaalkerk uit 1919.

Poldermolens. Ten noordoosten van Nijetrijne staat De Rietvink (Veendijk 6), een met riet gedekte achtkantige grondzeiler op veldmuren, voorzien van een vijzel. De molen werd in 1855 gebouwd als één van de zes molens ter bemaling van de ‘Groote Veenpolder in Weststellingwerf’. Dit geldt ook voor de molen De Reiger (Veendijk 4), een met riet gedekte achtkantige grondzeiler

[p. 239]

op veldmuren, voorzien van een vijzel. Deze in 1871 gebouwde molen is in 1969 gerestaureerd. Beide molens hebben nog een bijbehorende molenaarswoning. Langs de Pieter Stuyvesantweg, in het natuurgebied de Rottige Meente, staan 13 kleine en middelgrote, vroeg-20ste-eeuwse Amerikaanse windmotoren.

Sluizen. De Scheenesluis (bij Veendijk 7) werd in 1914 gebouwd naar plannen van J. van der Veen. De sluis met houten draaibrug ligt ter plaatse van een houten voorganger, die tot stand kwam in het kader van de drooglegging in 1847 van de ‘Groote Veenpolder in Weststellingwerf’. Uit de tijd van de herbouw stammen de sluismeesterswoning, een café en een kleine scheepshelling. De Driewegsluis (bij Lindedijk 2) is een opmerkelijke sluis met drie paar sluisdeuren, één paar in de Jonkers- of Helomavaart en twee paren in de Linde. De sluis werd in 1927 gebouwd ter plaatse van een uit 1775 stammende voorganger, nadat de Provincie in 1917 de Jonkersvaart over had genomen van de vervenersfamilie Heloma. De sluis heeft tot 1973 dienst gedaan en is in 1995 gerestaureerd.