Twe-spraack; Ruygh-bewerp; Kort begrip; Rederijck-kunst

Ga naar margenoot+Ruygh-bewerp vande Redenkaveling/ ófte Nederduytsche Dialectike:

De welcke is een Rechtsnoer/ om van alle dingen bewyslick ende onderscheydlick te spreken/ óóck waarheid van valsheid te scheyden/ in alle twistredening hóóghnut ende nódigh zynde;

uytghegheven by de Kamer

IN LIEFD BLOEYENDE,

t'Amstelredam.

TÓT LEYDEN,

By Christoffel Plantyn.

M.D. LXXXV.

[Blazoen van de Kamer

In Liefde Bloeyende]

Den Eerzamen/ Wyzen/ Hóóghgheleerden ende Achtbaren Heeren/ Burghermeesters des Stads/ met den Bezórghers ende Hóófden des Hóghen Schools van Leyden.

Het is een ghewoonlyck ghebruyck/ E. Heren/ by alle verstandighe schryvers/ die iet treflix an den dagh brengen/ dat zy het zelve iemand toeeyghenen: ófte om dien te vereeren /óf hem tót een Schutsheer te verzoecken. Gheen van beyden is hier ons voornemen; alzó wy ghaern bekennen (t'gheen ons werck dóch zonder dit doen (4) zoude) dat wy nóch de zake die wy handelen rechtgrondlyck en verstaan/ by de scherpzinnicheid

der eerste vinders te rekenen: dies óóck niet treflyx daar in hebben konnen vóórtbrenghen: óóck gheen Leeraars/ maar alleen leerlingen die ghaern vorder waren willen gheacht zyn: ófte ongheoeffende bouwheeren/ die in een woest maar heel vruchtbaar land ploeghende/ niet lievers wenschten als veel kloecke verzóchte bywoners/ om alzó ghezamentlyck door buurlycke hulp een rycker oegst in schuur te mennen. Ende alzó u E.E. het opzien des Hóghen Schools bevolen is/ ófferen wy den zelven deze vrucht van onze naerstighe/ dóch onvermoghende wil: even in voeghen alsmen den Goden niet na hun waardicheid/ maar na der ófferaars vermoghen/ ghewoon is óf- (5) ferhande te doen; om van den zelven een rycker zeghening te ghenieten. Zulx is óóck hier ons byzonderste wit: verzoeckende/ alzó de Schole an ghene tale ghebonden is/ maar in alles de bequaamste/ tót meeste vórdering bezicht; dat ghy van onze Moeders-tale een Moeder-taal aller ghoeder kunsten maken/ deze zake behertighen/ ende de gróte nutbaarheid die den Vaderlande hier duer magh gheschieden overweghen wilt. Nópende de moghelyckheid/ die mooghdy hier an afnemen/ bemerckende/ wat leerlingen niet verder ziende als om zelf de zake wys te werden/ in een korte wyle hebben konnen doen: overleggen wat een gheleerder/ in langheid van tyd/ midts hope van lóón/ in zulx zoude vermoghen: Dies u vervorderen (onghetwyfelt tót gróten lóf des ghe-(6)meenen Vaderlands/ ende zonderling des Hóghen Schools) d'eerste te zyn/ om door alghemeene lessen voort eerste int werck te stellen/ niet dit slechte werck/ maar deze hóóghwaardighe kunst met zulck werck dat dit (na ons hóóghste wenschen) te schande make/ ende metter tyd andere kunsten meer. Tót onuytsprekelyck voordeel van elck leeck-mensche/ die zonder moeijelycke arbeyd int leere'n der talen/ met lust alle kunsten dies zullen moghen wys werden. Ist de beste mensch die meest menschen nut is? zó zult ghy E. Heeren hier in alle menschen nut zynde/ buyten twyfel lóónwaardighe óóck lófwaardighe vrucht van u arbeyd ghenieten. Ten is óóck niet onghehóórds/ want P. Ramus tuight in zyn Fransse Letterkunst/ dat hy vanden Koning (7) last hadde de drie Redenlycke/ ende andere d'ander Vrye kunsten in Fransois te vertólcken. Dus E. Heeren duyt ons vrymoedigh verzoeck na u bescheydenheid int ghoede/ óóck onze yverighe/ dóch onmachtighe wil in dezen. Zyt den Alderhóóghsten bevolen ende hertvruntlyck met alle eerbieding ghegroet van

Het Jueghdelyck groeyende Eglentierken/

In liefd bloeyende.