Logo DBNL
Beatrijs. Dramatisch verhaal der middeleeuwsche legende volgens den tekst van het Haagsche handschrift (1925)

Beatrijs. Dramatisch verhaal der middeleeuwsche legende volgens den tekst van het Haagsche handschrift

(1925)–Herman van Overbeke–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

Vierde handel

Zacht klokgeklep deint uit van een eenzaam torentje.
Uit het onzichtbaar koor der kapel klinkt door het gezang der zusters: Ave Maria.
Beatrijs ligt te slapen in het huis van de weduwe.
De rei van nonnen schuift door de sakristij naar het konvent.
In de verte klaagt het lied:
 
Ick ben verdwaelt in deser nacht
 
Die werelt heeft mi bedroghen
 
Genoecht heb ik soe seere gheacht
 
Mijn waen heeft mi ghelogen.
 
Rijcheyt en eere heb ic bemint
 
Ende ydelheyt vercoren
 
AI iagende ben ic dus verblint
 
Ende heb minen wech verloren.
In de sakristij staat de non-kosteres rechtop en breidt de armen wijd open.
Twee engelen komen uit de kapel aanzweven en nemen de nonnenkleeren af van haar die Beatrijs vervangen heeft.
Van onder pij en kap is verschenen: Maria Moeder ende Maagd.
Het lied stijgt op:
 
Het viel eens hemels douwe
 
Al in een maechdekijn,
 
Ten was nye beter vrouwe
 
Dat dede een kindekijn
 
Dat van haer wert gheboren
 
Ende si bleef maghet fijn
 
O maghet utvercoren
 
Lof moet u altoos sijn.
Maria treedt uit sakristij en klooster en gaat bij het huis van de weduwe aankloppen.
De engelen zijn met haar.
Maria.
 
Mensche, du heves soe langhe gecarmt,
 
Dat ic mi dijns ontfarm.
675
Want ic hebbe u verbeden.
 
Gaet inden cloester met haestecheden:
 
Ghi vint die doren open wide,
 
Daer ghi uut ginges ten selven tide
 
Met uwen lieve, den ionghelinc,
680
Die u inder noet af ghinc.
 
Al dijn abijt vinstu weder
 
Ligghen opten putaer neder;
 
Wile, covele ende scoen
 
Moeghedi coenlijc ane doen;
685
Ic segge u wil van hier vliën:
 
Die slotele vander sacristiën,
 
Die ghi voer tbeelde hinct
 
Snachs, doen ghi uut ghinct,
 
Die hebbe ic soe doen bewaren,
690
Datmen binnen .xiiij. iaeren
 
Uwes nye en ghemiste,
 
Soe dat yemen daer af wiste.
 
Ic ben soe wel u vrient:
 
Ic hebbe altoes voer u ghedient.
695
Dat hebbe ic doer u ghedaen!
 
Ic heet u inden cloester gaen.
Beatrijs,
ontwaakt.
 
God, gheweldech here,
 
En ghehinct den duvel nemmermere
705
Dat hi mi bringhe in mere verdriet,
 
Dan mi nu es ghesciet!
 
Och tic nu inden cloester ghinghe
 
Ende men mi over dieveghe vinghe,
 
Soe waric noch meer ghescent,
710
Dan doen ic ierst rumde covent.
 
Ic mane u, god die goede,
 
Dor uwen pretiosen bloede,
 
Dat uut uwer ziden liep:
 
Ocht die stemme, die aen mi riep,
715
Hier es comen te minen baten,
 
Dat sijs niet en moete laten,
 
Si en come anderwerf tot hare
 
Ende derde werven openbare,
 
Soe dat ic mach sonder waen.
720
Weder in minen cloester gaen.
 
Ic wilre om benediën
 
Ende loven altoes mariën!
Er zingt een zang:
 
Och slaepty nu so langhe
 
Dat en is u nemmermeer goet
 
Het sal u namaels rouwen
 
Als ghi loon ontfangen moet.
 
 
 
Het lach een arm ioncfrouken
 
Op haerder camer en sliep
 
Si heeft so groten verlangen
 
Dat haer Gods engel op riep.
Een Engel.
 
Mensche, du maecs te langhe beide!
 
Doet dat onse vrouwe seide:
 
Ganc weder in dinen cloester,
 
God sal wesen dijn troester.
Tweede Engel.
 
Doet dat maria u ontbiet!
730
Wi sijn haer bode, en twivels niet.
Beatrijs.
 
In wete ende twivele noch
 
Eest elfs ghedroch,
 
Dat mi comt te voren,
 
Soe maghic cortelike scoren
 
Des duvels ghewelt ende sine cracht
740
Ende ocht hire comt te nacht.
 
Here, soe maecten soe confuus,
 
Dat hi vare uten huus.
 
Dat hi mi niet en moete scaden.
 
Maria, nu staet mi in staden,
745
Die ene stemme ane mi sint,
 
Ende hiet mi gaen int covint;
 
Ic mane u, vrouwe, bi uwen kinde,
 
Dat hise mi derdewerven wilt sinden
 
Met sine ghenade ende sin lichte.
De zang vervolgt:
 
Het daget inden oosten.
 
Die sonne scijnt over al.
 
Wie heer Jesum wil minnen
 
Hi en slape nu niet so langhe.
 
 
 
Och en laet u nyet verlangen
 
Wel edel ioncfrou soet.
 
Hi wil u boden synden
 
Alst hem dunct wesen goet.
De Stem van God.
 
Mensche ic seg u: hets bi onrechte,
 
Dat ghi niet en doet dat ic u hiet,
 
Want u maria bi mi ontbiet.
755
Ghi moecht beiden te lanc.
 
Gaet inden cloester, sonder wanc,
 
Ghi vint die doren op ende wide ontdaen,
 
Daer ghi wilt, moghedi gaen.
 
U abijt vindi weder
760
Liggende opten outaer neder.
Maria verdwijnt langs sakristij in de kapel.
De engelen blijven wacht houden in de sakristij.
Van het vizioen bewust geworden
Beatrijs.
765
Dese stemme comt van gode,
 
Ende es der maghet mariën bode.
 
Dat wetic nu sonder hone.
 
Si comt met lichte soe scone:
 
Nu en willics niet laten,
770
Ic wille mi inden cloester maken,
 
Ic saelt oec doen in goeder trouwen,
 
Opten troest van onser vrouwen,
 
Ende wille mijn kinder beide gader
 
Bevelen gode onsen vader.
775
Hi salse wel bewaren.
 
Mijn cleder tiech ic uut al sonder sparen
 
Daer ic mijn ionghere met decke
 
Heymelike, dat icse niet en wecke
 
Ic cusse u beide aen uwen mont.
780
Mijn suete kinder, blijft ghesont.
 
Op den troest van onser vrouwen
 
Latic u hier in goeder trouwen,
 
Ende hadde mi maria niet verbeden,
 
Ic en hadde u niet begheven
 
Om al tgoet dat es binnen rome!
Als in een droom schreidt zij uit het huis van de weduwe binnen de kloosterpoort.
Beatrijs.
 
Hier benic comen
 
Binnen die mure:
 
God gheve mi goede aventure!
In het klooster en in de sakristij gekomen valt zij op de kniën.
Beatrijs.
 
God here ic bidde u met vlite,
800
Helpt mi weder in minen abite,
 
Dat ic over .xiiij. iaer
 
Liet ligghen op onser vrouwen outaer.
De engelen hangen haar de nonnen kleeren weer op en verdwijnen langs de kapel.
Beatrijs.
810
Moeder maria, maghet fijn,
 
Ghebenedijt moetti sijn!
 
Ghi sijt alre doghet bloeme!
 
In uwen reine magedoeme
815
Droeghedi een kint sonder wee,
 
Dat here sal bliven emmermee;
 
Ghi sijt een uut vercoren werde,
 
U kint maecte hemel ende erde.
 
Dese ghewelt comt u van gode
820
Ende staet altoes tuwen ghebode.
 
Den here, die es ons broeder
 
Moghedi ghebieden als moeder
 
Ende hi u heten lieve dochter.
 
Hier omme levic vele te sochter.
825
Wie aen u soect ghenade,
 
Hi vintse, al comt hi spade.
 
U hulpe die es alte groet;
 
Al hebbic vernoy ende noet,
 
Hets bi u ghewandelt soe,
830
Dat ic nu mach wesen vroe.
Van een oude horlogie zinderen twaalf slagen.
Beatrijs luidt de klok als voorheen.
De rei van nonnen schuift door de sakristij in de kapel.
Beatrijs.
 
Al die comen van dormter ghemene
 
Sine weten hier af, groet no clene?
855
Blivic alsoe in mijn abijt
 
Sonder lachter ende verwijt?
 
Maria waert ghi so goet mijn vrient
 
Dat ghi voer mij hebt ghedient.
 
Alle die .xiiij. iare
 
Ghelijc oft iet selve ware?
 
Dus benic sonderse bekeert,
860
Maria sijt gheloefl ende gheeert,
 
Ghi maghet van hemelrike,
 
Die altoes ghetrouwelike
 
Uwen vrient stael in staden,
 
Alsi in node sijn verladen.
Geknield volgt zij het officie in het onzichtbaar koor der kapel.
De zusters zingen:
 
Alma Redemptoris Mater quoe pervia coeli porta manes,
 
Et stella maris, succurre cadenti surgere qui curat populo:
 
Tu quoe genuisti, natura mirante, tuum sanctum
 
Genitorem:
 
Virgo prius ac posterius
 
Gabrielis ab ore sumens illud Ave,
 
Peccatorum miserere.
 
 
 
V. Angelus Domini nuntiavit Mariae.
 
R. Et concepit de Spiritu Sancto.

Vorige Volgende