Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 10

[Baljon, Johannes Marinus Simon]

BALJON (Johannes Marinus Simon), geb. te Rotterdam 5 Juli 1861, overl. te Utrecht 16 Mei 1908. Hij studeerde aan het christelijk gymnasium te Zetten en aan de rijksuniversiteit te Utrecht. Hij werd doctor in de godgeleerdheid op het proefschrift: De tekst der brieven van Paulus aan de Romeinen, Corinthiërs en Galaten als voorwerp van de conjecturaalcritiek beschouwd (1884). Hij is 1884 gehuwd met J.E. Hart de Ruyter en werd hervormd predikant te Nederhemert 3 Aug. 1884, te Almelo in 1888, en hoogleeraar te Utrecht 9 Oct. 1895. Hij onderwees de encyclopedie der godgeleerdheid, de oud-christelijke letterkunde en de exegese van het Nieuwe Testament. Zijn inaugureele rede was: De oudchristelijke letterkunde (Utr. 1895). Daubanton zeide: ‘De encyclopedie is een filosofisch vak. Baljon was niet filosofisch aangelegd. Zoo kon hij vollen vrede hebben met wat de wet van 1876 maakte van de facultas theologica.... Principiëel verschilde ik in dit alles van hem’...; zijn werk was ‘wel uitmuntend om studenten tot de studie van de theologie, zooals zij thans aan onze rijksuniversiteiten gedreven word., in te leiden’; hij kon niet dulden dat ‘de exegese de dogmatiek naar de oogen ziet’.

In 1904-05 was hij rector-magnificus. Als zoodanig herdacht hem W.H. Julius in Sept. 1908: ‘In 1905 stond Baljon op deze plaats en sprak: Het vrije, zelfstandige onderzoek van den denkenden geest op het gebied van het hooger onderwijs is een goed dat met groote inspanning is verkregen en dat wij nooit meer prijs geven....; de wetenschappelijke onderzoeker ziet niemand naar de oogen’.

Van Veldhuizen herdacht hem als medewerker aan de Theologische studiën, waarin bijna al zijn tijdschriftartikelen zijn opgenomen, en wel sedert 1889.

Hij schreef zijn commentaren op bijna al de

[p. 33]

boeken van het Nieuwe Testament (sedert 1885). Hij ‘beschaamde de ijdelheid van wie meenen tot den geest der Schrif te kunnen doordringen met veronachtzaming van de letter’ (van Veldhuizen).

Voorts verscheen o.a. van hem:

De inrichting van de encyclopedie der christelijke theologie.... (Leid. 1889); Inteiding op de boeken des Nieuwen Verbonds (Utr. 1893); Griekschtheologisch woordenboek, hoofdzakelijk van de oudchristelijke letterkunde (Utr. 1895-99), herdrukt als: Grieksch-theologisch woordenboek op het Nieuwe Testament (Utr. 1908) [vergelijk in dezen herdruk de voorrede van den schrijver]; Encyclopedie der christelijke theologie (Utr. 1900); Het leven van Jezus.... (Haarl. 1896); Novum Testamentum Graecum recognavit.... (Gron. 1898); Geschiedenis van de boeken des Nieuwen Verbonds, twee deelen (dl. I verscheen te Groningen in 1901; dl. II zou na zijn dood verschijnen, doch vinden wij niet vermeld).

Zie: F.E. Daubanton in Utrechtsche studentenalmanak (1909), 391-404; A. van Veldhuizen in Theologische Studiën XXVI (1908), 353-358; W.H. Julius in Jaarboek der Rijksuniversiteit te Utrecht (1908-09), 36, 38; Ons Tijdschrift (1908), 179; L.D. Petit Repertorium van tijdschriftartikelen II (Leid. 1913), kol. 556; Brinkman's Catalogus van boeken enz. 1901-10, 54.

Knipscheer