Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Suringar, Lucas]

SURINGAR (Lucas), geb. te Leeuwarden 22 Dec. 1770, overl. te Amsterdam 23 Aug. 1833, zoon van Tjeerd Nicolaas, burgemeester van Leeuwarden (die volgt) en Petronella Couperus. Hij ging ter latijnsche school onder Valentijn Slothouwer en verliet haar met eene rede De origine et incremenlis graecae et latinae linguae et quantum illae aliis in linguis prosint. In 1785 werd hij toen al student te Franeker, waar hij vooral het onderwijs genoot van E. Wassenbergh, den graecus en van Joh. van Voorst, den theoloog, die later te Leiden zijn ambtgenoot worden zou. Hier verdedigde hij 2 Juni 1790 van Voorst's Specimen observationum ad loca quaedam Malthaei. Een jaar later ontving hij van Curatoren, onverwacht naar Franeker gekomen om den studenten een soort van vergelijkend examen af te nemen, een der beide uitgeloofde prijzen, een Flavius Josefus ed. Havercamp. 2 Mei 1792 promoveerde hij op eene Dis sertatio philologico-exegetica de diversis vocum ῾ΑΤΙΟΣ et affinium signif catibus in sacra scriptura. Hij werd 26 Aug. 1792 predikant te Oppenhuyzen bij Sneek. In 1796 kwam hem, den vurigen orangist en der omwenteling vijandig, uiterst gelegen eene benoeming door den koning van Pruisen als hoogleeraar aan de Illustre School te Lingen, waar hij tevens predikant zou zijn op f 1000. Hij oreerde 27 Jan. 1797 De vera pietate praecipuo theologi officio. Mèt hem verlieten ook zijne ouders het vaderland. Hij is daar 8 Aug. 99 gehuwd met Anna Catharina Elisabeth Beckhaus, geb. te Lingen 23 Juni 1778, dochter van Fr. Wilh. burgemeester, krijgsraad en protonotarius van de graafschap Lingen-Tecklenburg en Maria Anne

[p. 844]

Elisabeth Lucassen, door welke verbintenis Suringar zich geheel inburgerde en zich ‘in 't midden zijns volks’ gevoelde. Bij de overdracht van het rectoraat aan J. Campstede, 19 Dec. 1800, hield hij eene, op een pompeus plakkaat aangekondigde, Oratio de eo quod in praesenti rei literariae et studii speciatim theologici conditione iis praesertim agendum sit et evitandum qui in excolenda religionis disciplina feliciter versari desiderant. Hier schreef hij zijne verhandeling over De leer des Bijbels inzonder heid des N.T. aangaande het laatste algemeene gerigt hetwelk J.C. over de wereld houden zal, 1804, waarvoor het Haagsch Genootschap hem de gouden medaille, de leidsche Hoogeschool het eeredoctoraat aanbood. Maar de School van Lingen, losgerukt (na den slag bij Jena) van den pruisischen Staat, kwijnde, de jaarwedden bleven onbetaald, Suringar verloor zijne beide ambtgenooten, wier taak ook op zijne schouders gelegd werd. Toch vond hij nog tijd voor eene verhandeling over De waarheid en goddelijkheid der evangelieleer uit de behoorlijk gestaafde totgevallen der joodsche natie na den dood en de verheerlijking van onzen Heere J.C., weder door het Haagsch Genootschap met goud bekroond, 1809. In 1807 werd hij benoemd tot Reformirter Inspector, d.i. Inspecteur der Geestelijkheid, Kerken en Scholen in de Graafschap Lingen. Ook dezen zeer omvangrijken werkkring vervulde hij met groote nauwgezetheid. Onder hem promoveerden (want Lingen had het jus promovendi) op dissertaties, door den promotor opgesteld, zijn zwager Joachim Friedrich Beckhaus De vocabulis ἅπαξ λεγομένοις; et rarioribus dicendi formulis in I ad Tim. epistola paulina obviis authentliae ejus nihil detrahentibus (tegen Schleiermacher), 2 Mei 1810 en E.A. Tamling (die van Mei 1819 tot 28 Juni 1842 predikant bij de Ned. Herv. Gem. te St. Petersburg zijn zou), De verbi σώΖειν et affinium diversis significationibus in N.T. 6 Nov. 1812. Suringar had te Lingen ook hollandsche jongelui aan huis o. wie Willem Dedel. Zoo leefde hij een bezig leven, terwijl de rust van het stille stadje met al de geneugten van het gezellig familieleven paste bij 's mans bescheiden karakter, dat het voetlicht schuwde. Zoo bedankte hij dan ook in 1811 voor Koningsbergen èn voor Harderwijk. Den 14en Juni 1814 hield hij eene welsprekende, in het familie-archief bewaarde Anrede an das Tecklenburg- Lingensche Landwehr Bataillon beij dessen Einzug in Lingen. In datzelfde jaar, toen Holland weer vrij was, bood Willem I op advies van van Voorst hem een katheder te Leiden. Dit nam hij aan en preekte 7 Mei 1815 afscheid naar 1 Thessal. 3. 9. Met moeite maakte hij zich van Lingen los. ‘Universa utpote civitas tam carum civem ad portas urbis comitata lacrimis desiderii futuri dolorem indicavit’. Hij inaugureerde 13 Juni 1815 De muneris doctrinae christianae interpretum praestantia a fuiuris religionis doctoribus rite aestimanda en sprak bij het neerleggen van het rectoraat 8 Febr. 1827 De variis quae rei christianae obortae sunt ealamitatibus in illius commodum atque salutem divina moderante providentia conversis. Nog gaf hij uit eene Leerrede over het goddelijk bestuur in den vroegen dood onzer geliefden, 1821 (na den dood zijns oudsten zoons en van zijne toen eenige dochter) 1 en 2 Jan., en eene andere, gehouden voor het Bijbelgenootschap, 1827. ‘Quae, quamquam numero pauca sint, tantum et doctrinae et elegantiae spirant ut omnino doleamus quod non plura ab eadem manu profecta sint’. Suringar

[p. 845]

gaf college in de dogmatiek Maandag, Dinsdag, Woensdag en Donderdag 11 uur, in de theologia naturalis Woensdag en Donderdag 10 uur, hield een responsie-college over dogmatische vragen Vrijdags 1 uur en een schetscollege Woensdag 1 uur. 15 April 1832 benoemde de Societas historico-theologica te Leipzig hem tot medelid, waarvan het, met merkwaardige randteekeningen gedrukte, diploma nog aanwezig is. Zijn zoon getuigde van hem: ‘Erat modestus, prudens, lenis, justus, affabilis, elemens, fidelis et commissa fideliter celans.’ En zijne studenten: ‘Warsch van alle zucht naar ijdelen roem, was zijn hoofddoel getrouw te zijn in de vervulling zijner pligten. En dit doel heeft hij bereikt’. De slordige stijl der lofspraak laat haarzelve ongerept.

Suringar had niet minder dan twee dochters en elf zonen, o.w. Gerard Conrad Bernard (III 1213), Pieter Hendrik (III 1215), Willem Hendrik Dominicus (III 1217), Joachim Willem (IV 1288), Lodewijk Pieter, predt. te Esten, Pieter Jacob, rechter in Amsterdam, Joannes predt. te Eysden.

Zijn portret werd op steen gebracht door L. Springer, terwijl een pastel uit jongere jaren bij de familie berust.

Zie: W.H.D. Suringar, praeceptor gymn. L.B. Narratio de vita Lucae Suringaris in Ann. Ac. L.B. 1833/34, 35-45; M. Siegenbeek in Handd. Letterk. 1834, 8-17; Leidsche Stud. alm. 1833, 79 vlg. en 1834, 102 vlgg.; Bernard Goldschmidt, Gesch. der Grafschaft Lingen; Domkapitular Schriever, Gesch. der Schulen u. des Schulwesens im Dekanate u. Kreise Lingen; Festprogramm zvm 200 j. Jubitäum des K. Gymn. Georgianum zu Lingen; papieren uit het familie-archief L. Knappert en W.J.P. Suringar

[W.J.P. Suringar]