Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 5

[Schotanus, Christianus]

SCHOTANUS (Christianus), zoon van Bernardus Schotanus en Aletteia Wilsing, geb. te Schingen 16 Augustus 1603, gest. te Franeker in 1671, studeerde te Leeuwarden aan het gymnasium onder Neuheusius. Den 16. Mei 1621 werd hij als student in de godgeleerdheid te Franeker ingeschreven. Den 14. Maart 1627 aanvaardde hij het predikambt in zijn geboorteplaats Schingen. In het laatst van 1629 werd hij predikant te Cornjum, waar hij een groote reputatie van geleerdheid verkreeg. In 1639 volgde hij Pasor te Franeker op als hoogleeraar in de grieksche taal. In 1644 werd hem bovendien het onderwijs in de kerkgeschiedenis opgedragen. Eenige jaren daarna ging hij tot de theologische faculteit over, terwijl hij tevens predikant te Franeker werd. Dat laatste ambt legde hij in 1668 neer; het hoogleeraarschap in de godgeleerdheid heeft hij bekleed tot zijn dood.

Schotanus kon vlug werken; zeer groot is het aantal van zijn academische disputatiën; ook op andere wijze heeft hij allerlei gepubliceerd. Maar het meest is hij bekend gebleven als de geschiedschrijver van Friesland. Het eerst gaf hij uit de Beschrijvinge ende chronyk van de heerlickheydt van Frieslandt tusschen 't Flie end de Lauwers (Franeker 1655, 4^o.). Dat boek was een inleiding op zijn groote geschiedenis; het bevat bij wijze van tafereelen een groot gedeelte der geschiedenis van Friesland en een beschrijving van de natuurlijke gesteldheid van het land. Daarna verscheen De geschiedenissen kerckelyck ende wereldtlyck van Friesland oost ende west ... tot op het jaar 1583 (Franeker 1658, fol.). Dat werk was voor dien tijd zeer

[p. 701]

verdienstelijk en heeft ook veel van zijn waarde behouden, al staat de oudste geschiedenis natuurlijk nog sterk onder den invloed van de fabelachtige verhalen, die dienaangaande destijds bestonden. In de voorrede deelt Schotanus mede dat hij voor een vervolg tot 1611 de bouwstoffen gereed had; dat vervolg is nimmer gedrukt en ook als handschrift niet teruggevonden. De kaarten, die bij de geschiedenis behooren, zijn door Schotanus uitgegeven in de Beschrijvinge van de heerlijckheydt van Frieslandt tusschen 't Flie end de Lauwers. Met nicuwe caerten (z. pl. 1664, fol.), die een met kaarten toegelichte historische beschrijving van het gewest is. Al de uitgaven werden ondernomen met den krachtigen steun der Staten van Friesland.

Portret door een onbekende op het stadhuis te Franeker.

Zie: Vriemoet, Athenae Frisicae, in voce; Friesche Volksalmanak voor 1849, 60 vlg.; Boeles, Geschiedenis van de hoogeschool en het athenaeum te Franeker, in voce.

Brugmans