Nieuw Nederlandsch biografisch woordenboek. Deel 4

[p. 1037]

O.

[Odilbald, of Adalbald]

ODILBALD of Adalbald, bisschop van Utrecht (866-899), een Fries van geboorte. In de oorkonden heet hij ook: Athilbold, Egilbertus en Egiboldus, zoodat deze naam door sommigen wel abusievelijk aan zijn kortstondigen opvolger wordt toegekend. Tijdens zijn bestuur had de verdeeling van het rijk tusschen Karel den Kale en Lodewijk van Duitschland plaats (8 Aug. 870), waarbij laatstgenoemde ook Utrecht en het graafschap Teisterbant kreeg. Wijl destijds onze gewesten hevig door de Noormannen werden geteisterd, ontmoeten wij hem meermalen buitenslands; o.a. in 873 op de provinciale synode te Keulen, waar toen de Dom werd gewijd; nogmaals in 887, toen deze synode bepalingen maakte over den zedelijken wandel van geestelijken en leeken; in Mei 895 op de synode

[p. 1038]

van Tribur. Het meest vertoefde hij in Deventer, zoodat hij zelfs bisschop van Deventer wordt genoemd. Hij schijnt te hebben geijverd voor de bekeering der heidenen en de vrijlating van lijfeigenen. Voor hem bevestigde koning Zwentibold, 4 Juni 896, de Utrechtsche kerk in het bezit van aanzienlijke voorrechten. Ook verkreeg hij van dien koning de vrijlating eener hoorige der kerk van Elst. Paus Stephanus raadpleegde hem, in 891, over de ondergeschiktheid van Bremen's kerk aan het aartsbisdom Keulen, waarover hij in 893 te Frankfurt nog getuigenis aflegde.

Hij nam in 890-91 deel aan het scheidsgerecht der negen bisschoppen, die tegelijk met koning Arnulf een geschil van bisschop Egilman van Osnabrück met de abdijen van Corvey en Herford

[p. 1039]

te beslechten had. Bisschop Odilbald stierf 25 Sept. (volgens sommigen: 10 Dec) 899 en werd vermoedelijk in Oudmunster begraven. Spoedig na zijn dood roemde men hem als ‘een heilig man’.

Zie: J. de Beka, Chronicon (Ultraj. 1643) 30-32; W. Heda, Historia 62; Batavia Sacra (1714) I, 118; W. Moll, Kerkgeschiedenis (1864) I, 264; Brom, Regesten (1908) I, 15-17; Ned. Archievenblad XX (1911), 31; Bijdr. en Meded. van het Hist. Gen. XXXV (1914) 48.

Brom