Het schilder-boeck

Het leven van Francesco Badens, Schilder van Antwerpen.

Onse Const hebben wy cortlijck in onse Nederlanden ghesien in beter ghestaltnis toenemen en veranderen, besonder in de coloreringhe, carnatien, en diepselen, meer en meer zijn gheworden afghescheyden van een steenachtige graeuwicheyt, oft bleecke Vischachtighe, coudtachtighe verwe: want de gloeyentheyt in lijf-verwe en vleeschachtighe diepselen zijn nu heel seer in ghebruyck gheworden. Hier toe heeft oock geen cleen behulp ghedaen Francesco Badens, den welcken was geboren t'Antwerpen A^o. 1571. en was vijf Iaren oudt ten tijde van de Spaensche Furie, welcke gheschiedde A^o. 1576. den 4^en. November. Sijn Vader, die dit Iaer 1604. t'Amsterdam overleedt, quam corts nae de voorseyde Furie in Hollandt, soo dat Francesco van jongs t'Amsterdam heeft ghewoont, en gheleert by den Vader, die een ghemeen Schilder was, sonder ander Meester te hebben. Badens in gheselschap van Iacob Mathan, de schoon-soon van Goltzius, reysde en was ontrent vier Iaer in Italien. T'huys gecomen, also hy t'Amsterdam was d'eerste, die de jonghste schoon maniere hier in't Landt bracht, des noemden hem de jonge Schilders den Italiaenschen Schilder: want hy een seer schoon vloeyende en gloeyende maniere heeft, wesende een uytnemende Meester, beyde in te schilderen Historien, tronien, en Conterfeytselen. Dit Iaer 1604. heb ick t'Amsterdam t'zijnen huyse gesien een paslijck groot stuck, van een Bersabea, haer badende, alwaer haer eenen brief werdt ghebracht, en een oude coppelersse haer vast in d'oore veselt oft luystert, met meer Vrouwe naeckten, en anders, wesende seer uytnemende, gracelijck, en aerdigh gheschildert, wel gecoloreert, en gheordineert. Veel Conterfeytselen zijn van hem uytnemende wel ghedaen, eenighe in ordinantien van Historien te pas gebracht wesende, oock veel bancketten, en Mascaraden op den nacht, en op zijn Moderne, oft deestijtsche wijse van cleedinghe, daer hy seer fraey van is. Tot Cornelis van der Voort, Schilder t'Amsterdam, is van hem een stuck van twee ghelieven op zijn Italiaens, den Vryer spelende op een Luyt, en t'samen singhende. Ick had meer dinghen moghen aenwijsen: doch dit heeft my verhindert, dat ick de teghenwoordige Schilders oft Constenaren heb ghevonden so heel wey-

[fol. 299r]

gherlijck, segghende, niet ghenoechsaem in de Const te wesen, om verdienstlijck by ander groote Meesters te wesen gherekent, oft ghenoemt: Soo dat d'overleden my niet connende yet segghen, en de levende niet willende veel bescheyt doen, ick niet recht voor windt en stroom heb moghen noch ghemacklijcke reys doen. Francesco hadde noch eenen Broeder, geheeten Ian^*, den welcken was gheboren t'Antwerpen A^o. 1576. den 18^en. November. 14. daghen naer de Spaensche Furie: desen was uytghereyst nae Italien, en in de Const seer wonderlijck toeghenomen, datmen veel van hem te verhopen hadde. Hy was in Duytslandt en Italien over al van t'gheluck seer toeghelacchen, en soo vriendlijck toeghedaen gheweest, dat hy by de meeste Heeren, om zijn Const, over al in grooter weerden, en hooghlijck gheloont is geworden: doch comende weder met eyghen Peerdt wel in orden, en met wel ghelt, heeft hem t'ongheluck gantsch te gronde geworpen, en verdorven: want werdt, in Nederlandt comende, van de rouwe Mars kinderen berooft, en ghevanghen, des hy uyt onghenoecht t'huys comende, van teeringhe is ghestorven A^o. 1603.

* Ian Badens.