Het schilder-boeck

[fol. 258v]

Het leven van Michiel Cocxie, uytnemende Schilder, van Mecchelen.

Van hoe groot vermoghen in sommighen is eenen edelen moedighen gheest, door lust ghedreven wesende, om anderen in Consten te boven te stijghen, heeft men wel bevonden aen den gheruchtighen Schilder Michiel Cocxie, gheboren te Mecchel in't Iaer ons Heeren 1497. Desen heeft den gemeenen spoor van zijn mede-borghers, dat veel slechte ghesellen waren, van jongs aen gesocht t'overtreffen. Hy heeft gheweest een Discipel van Bernaert van Brussel, en heeft grooten vlijt om leeren ghedaen, en is ghereyst buyten s'Landts: was langen tijt in Italien, daer hy vlijtigh was te teyckenen nae Raphaels en ander dinghen, heeft op t'nat geschildert, tot S. Pieters te Room in d'oude Kerck, een Verrijsnis, oock in de Duytsche Kerck S. Maria de la pace, en meer wercken die hy daer dede. Weder t'huys comende, bracht met hem een Vrouw uyt Italien, waer van hy in Italien als oock t'huys ghenoechsaem verheert is gheworden, hem dickwils met haer vermaninghen houdende vast op zijn werck, waer door sy oorsaeck was dat hy een Constrijck en welvarende Man is geworden. Nae deses Vrouwen overlijden hertrouwde hy, doch ghecreegh by dees tweedde geen kinderen. Sijn eerste en besonderste werck was, buyten Brussel twee oft dry mijlen, te Halsenbergh, t'hoogh Altaer-tafel, een groot stuck, wesende een Crucifix, een uytnemende constigh werck, daer menigh Constenaer dickwils uyt Brussel quam om te sien. Dit heerlijck stuck werdt in de Nederlandtsche beroerte ghevoert in Spaengien, door eenen Thomas Werry, Coopman van Brussel, en aen den Cardinael Grandvelles vercocht, om den Coning Philips. Den selven Coopman heeft veel meer fraey dinghen uyt Nederlandt in Spaengien overghebracht. Daer was oock van Cocxie te Brussel in S. Goelen Kerck een Tafel van den sterf-dagh Mariae, dit was oock een van zijn besonderste werck, hier goeden coop, en in Spaengien seer duyr vercocht. Daer waren oock te Mecchelen van hem twee deuren aen d'Altaer-tafel van S. Lucas, waer van de binnen-tafel was van Meester Bernaert van Brussel: dese deuren hadde den Hertogh Mathias, en vertreckende voerdese met hem uyt Nederlandt: want was oock van het alderbeste werck van Cocxie. Daer was oock van hem in ons Vrouw Kerck t'Antwerpen d'Altaer-tafel van S. Sebastiaen, voor die van den Handt-boogh, seer wel gedaen. Noch tot S. Goelen te Brussel, een Tafel van een Avontmael, dat oock seer goet werck was. Veel meer Tafelen en Tafereelen heeft hy gedaen, die in verscheyden plaetsen zijn te sien: want hy veel wercks binnen zijn lang leven heeft ghedaen, en is tot grooten rijckdom ghecomen, hebbende binnen Mecchelen onder ander dry heerlijcke schoon huysen, oft Paleysen waren. Daer zijn van hem verscheyden Tafelen in wesen, die voor groot geldt niet te crijgen en zijn. Daer is gemeen gerucht, dat zijn beste dinghen zijn eerste niet te verwijten hebben: want se so goet niet en zijn. Hy was wonder soet en vloeyende in zijn schilderen, net en suyver in cieraten, ghevende eenige Vrouw-beelden een groote welstandt. Heel overvloedich van ordinantie was hy niet, behielp hem oock wel met d'Italiaensche dinghen: waerom hy niet wel te vreden was op Ieroon Cock, doe hy in Print uytbracht de Schole van Raphael, daer hy zijn studie uyt had, en veel te

[fol. 259r]

pas ghebracht in d'Altaer-tafel van den sterf-dagh Mariae tot S. Goelen te Brussel, het welck doe voor alle Man openbaer was. Hy had een manier, als hy wat beschoncken was, de mueren over al met colen te becrabbelen, was oock snel van gheest, en behendigh yemandt dapper antwoort oft een streeck metter tonghe te gheven. Hy was eens geroepen te sien veel fraey rondt, en anders, dat een jongh Schilder van Room hadde gebracht: welcken seer zijn schouders clagende, dat het hem soo swaer was gevallen te draghen, vraeghde hy, of hy't niet ghemacklijcker en had ghedraghen in den boesem dan soo op t'lijf, dat hem de schouderen seer deden oft swoeren. Den anderen meende, t'pack was te groot om soo in den boesem te verberghen: Maer Cocxie meende in't hert oft in't ghedacht, dat het beter had gheweest, hadde hy beter Meester weder ghekeert, dan hem soo met ander Meesters dinghen te laden. Eyndlingh heeft hy t'Antwerp ghemaeckt eenigh werck op het Stadt-huys, en vallende van de steygheringhe, is eenighen tijt hier nae ghestorven, in't Iaer ons Heeren 1592. oudt wesende 95. Iaer.