Het schilder-boeck

T'leven van Rijckaert Aertsz. oft Rijck metter stelt, Schilder, van Wijck op d'Zee.

Wie mach begrijpen oft seggen, watter voor een bequaem suyver Locht beaessemt van der Zee mach wesen, oft heerschen in den Noort-hollant-

schen hoeck, dat aldaer dat Landt soo natuerlijck gheneghen schijnt voort te brenghen in onse vernufte Schilder-const, by tijden eenighe edel en begrijpsaem geesten, als te Beverwijck, Schoorel, Hemskerck, en te Wijck op d'Zee gheschiet is, daer men onder de Boersche jeught sulcke gheneyghtheyt tot de Const, sonder te hebben schier eenigh aenlockende voorbeeldt, gespeurt en bevonden heeft. In het Zee-dorp voornoemt, Wijck op d'Zee, is gheweest een Visscher, geheeten Aert, wiens soon Rijck jongh wesende, by ongheluck zijn been verbrandt zijnde, werdt bestelt te Haerlem, om aldaer ghemeestert te worden, welck been is moeten als verdorven afgheset wesen: en alsoo den jonghen veel by t'vyer sat, comt natuere hem verwecken, en tot de Teycken-const nooden: door welcke drijvinghe hy sonder ander voorbeeldt, begint met colen den heert en witten schoorsteen muer te betrecken met eenige ghedaenten der beeldingen, soo dat hem werdt gevraeght, of hy lust hadde het Schilderen te leeren, en met grooten ernst dat begheerende, is besteedt gheworden te leeren by Ian Mostart: en also hy met een Stelt ging, werdt geheeten Rijck met de stelt. Hy heeft grooten vlijt om leeren ghedaen, en is een goet Meester gheworden. Van zijn werck waren de deuren van t'Draghers Altaer: welcken Altaer wel eer was ghedaen van Meester Iacob den Meester, van Ian Mostart. In dees deuren maecte Rijck, daer Iosephs broeders om Cooren comen in Egypten, daer Ioseph als een Coningh sit in grooter heerlijckheyt, en derghelijcke dinghen. Veel van Rijckens wercken zijn gheweest in Vrieslandt, oock ten deele vele te niet gheraeckt, so dat icker geen weet aen te wijsen. Hy is geweest een stil, bequaem, vredigh, en deughdigh vroom Man, de Godlijcke Schrift en Siel-rust seer beminnende. Hy heeft eyndlijc zijn wooninghe ghehouden t'Antwerpen, daer hy om zijn gherustheyt wille hem ten lesten begaf met te doen, als de naeckten te maken in verscheyden Schilders stucken, voor eenighen gewoonlijcken loon. Geen van zijn kinderen stelde hy op de Const. Doe hy in grooten ouderdom was ghecomen, en hem t'gesicht niet en wouw dienen, niet siende wat hy maeckte, streeck de verwe soo dick op den Penneelen, dat het niemants gadinge en was: maer most dickwils afgheschrabt worden, en maeckte hem oock t'somtijt gram, om dat de luyden zijn dinghen niet en begeerden. In't Iaer 1520. is hy gecomen t'Antwerpen in't Gildt van de Schilder-camer, de Violiere bloem, onder de Devise: Wt jonsten versaemt: welcke Camer was opghestelt A^o. duysent vier hondert. Hy werdt van Frans Floris gheconterfeyt tot eenen S. Lucas, die ons Vrouw schildert, om op t'Schilders camer te setten: want hy seer wel bemint, en vroylijck was, segghende dickwils: Ick ben rijck, en wel ghestelt, en hadde oock een fraey schilderachtighe tronie. Hy is gestorven ontrent een half Iaer nae de Spaensche furie, ontrent Mey 1577. oudt 95. Iaren.