Het schilder-boeck

T'leven van Dirck van Haerlem, Schilder.

Dat te Haerlem in Hollandt van oudts oft seer vroegen tijdt zijn geweest seer goede, oft de beste Schilders van het gantsche Nederlandt, is een oudt gherucht, dat niet logenachtigh is te schelden oft te bestraffen: maer veel eer, en beter waer te maken met de voorgaende oude Meesters, Ouwater, en Gheertgen te S. Ians, daer toe oock met Dierick van Haerlem, welcken een uytgenomen goet Meester in so vroeghe Iaren is geweest. Wie zijn Meester

was, en heb ick niet ghevonden. Hy heeft ghewoont te Haerlem in de Cruysstraet, niet wijt van het Wees-huys, daer een Antijcks gevelken staet, met eenighe verheven tronien, dan t'gelijckt wel dat hy oock heeft gewoont te Loven in Brabant: want ick hebbe ghesien binnen Leyden, van hem een stuck met twee deuren: in't midden was een tronie van eenen Salvator, in d'een deur eenen S. Petrus, in d'ander een S. Paulus tronie, waer onder stondt met gulden letters gheschreven in Latijn dees meeninghe: Duysent vier hondert en twee en tsestigh Iaer nae Christus gheboort, heeft Dirck, die te Haerlem is gheboren, my te Loven ghemaeckt, de eeuwighe rust moet hem ghewerden. Dese tronien zijn ontrent soo groot als t'leven, en na sulcken tijt uytnemende ghedaen, en seer net, met fraey hayr en baerden: Dit is te sien tot d'Heer Ian Gerritsz. Buytewegh, wesende al t'ghene dat ick weet van zijn wercken aen te wijsen: en is doch ghenoech om betuyghen, wat uytnemende Meester Dirck is gheweest, en in wat tijt hy gheleeft, en zijn wercken in sulcken grooten volcomenheyt ghedaen heeft, t'welck was een goet deel Iaren voor de gheboort van Albert Durer, en zijn nochtans seer afghescheyden van de harde oft cantighe onwelstandighe moderne maniere. Lampsonius in zijn Carmina, spreeckt hem aen op dese meeninghe: