Het schilder-boeck

Het leven van Paulo Caliarij, Schilder van Veronen.

Doe Tuscanen en Room langen tijdt in Schilder-const uytnemende vermaert hadden geweest, zijn Lombardijen en Venetien in de plaetse, oft oock op't tooneel gecomen, en met veel edel gheesten begaeft wesende, hebben in wel verwen eyndlijck d'overwinninghe behouden. Onder ander is hier in dit ghestrijdt cloeck Heldt gheweest eenen, die men in zijn jonckheyt hiet Paulino, een Schilder van Veronen, die al vroegh in Const zijn cloeckheyt en cracht heeft bewesen: want hy t'zijnen dertigh Iaren veel heerlijcke schoone wercken hadde ghedaen: hy was gheboren tot Veronen, zijn Vader was een Steenhouwer. Paulo Caliarij nam zijn begin by eenen Schilder te Veronen, geheeten Ioan Caroto. Desen Paulo dede eer hy binnen Venetien quam verscheyden wercken, in gheselschap van eenen Baptiste van Veronen, met goet verstandt en oordeel. Onder ander heeft Paulo gheschildert tot Masiera, by Asolo, in het Trivisiaensche, dat schoon Palleys van den Heer Daniel Barbaro, Patriarch van Aquilea. In het Clooster van S. Nazaro binnen Verona, schilderde hy op eenen grooten doeck het Avontmael, dat Simon de Melaetsche den Heere gaf, als de sondige Maria haer t'zijnen voeten werp: met seer veel figueren en conterfeytselen nae t'leven, en een seer schoon perspective: en onder de Tafel zijn twee Honden, soo wel gedaen, datse schijnen te leven: verder in't verschieten zijn eenige Creupelen, die oock te wonder wel gedaen zijn. Binnen Venetien in de Sale van den Rade van Dieci, is in't midden van den solder van hem gedaen in een groot Ovael, het meeste datter is, eenen Iuppiter, die de boose wercken oft zonden verjaeght, in teecken dat dese Overheydt de quade Menschen straft. Hy schilderde oock de solderinge van de Kerck van S. Bastiaen, dat een besonderlijck schoon werck is: Ooc d'Altaer-tafel van de groote Capelle, met meer ander stucken diese vercieren: desghelijcx d'Orgel deuren, dat welck alle

seer loflijcke schilderije is. In de Sale van den grooten Raedt schilderde hy in een groot stuck Frederijck Barbarossa, comende in tegenwoordicheyt des Paus, met een groot deel figueren met verscheyden cleedingen, hier in seer heerlijck uytbeeldende den pracht des Keysers, des Paus, en des Senaets van Venetien. Veel conterfeytsels van Raetsheeren, en Edelluyden der Venetianen, zijn hier seer natuerlijck gedaen. Summa, dit werck, door de groote teyckeninge, schoon en verscheyden actituden, is sulck, dat het verdienstelijcken van yeghelijck is gepresen. Nae dese Historie schilderde Paulo noch eenighe Camers, die met dese Raedtsale gaen, van Oly de solderinge, met vercortende beelden van onder op, t'welck seer uytnemende goet werck is. Hy schilderde noch eenen ghevel op't nat, die van de Zee-locht meest al verteert is: elder noch op't nat een Logie, en een Camer, die seer ghepresen zijn. En tot S. Ioris maggiore binnen Venetien, maecte hy t'eynden een groote stancie van Oly de Bruyloft van Cana Galileen, dat een verwonderlijck werck is, soo van grootheyt, veelheyt der beelden, en verscheydenheyt der cleedingen, als oock van inventie en coloreren, en daer zijn wel ontrent hondert en vijgtich tronien, die al verscheyden, en met grooter neersticheyt ghedaen zijn. Hem waren noch van den voorstanders van S. Marc doen maken eenige ronden, in den hoecken van den solder van de Liberije Nicena, die den Cardinael Bessarione met eenen grooten rijckdom van Griecksche Boecken, de Signorije ghelaten en gegheven heeft. En de voorsz. Heeren, gelijckse hier in de beste Schilders gebruyckten, die doe te Venetien waren, beloofden den bestdoender boven hun betalinge, een heerlijcke vereeringhe, en verdeelden dese de percken en Historien. Het werck ghedaen Ga naar voetnoot* wesende, nae dat de Schilderijen van elcken wel met opmerck gesien, en gheoordeelt met verstandt waren, soo worde Paulo om den hals ghehanghen een gouden keten, als die boven alle ander hem wel gedragen hadde. Het stuck, daer hy den prijs mede vercreegh en de verwinninge, was, daer in geschildert is Musica. Hier in zijn dry schoon jonge Vrouw-menschen: eene die de schoonste is, speelt op een groote Vele, siende om leege nae het Instruments handthave, met de oore toeluysterende nae t'geluyt, met een schoon actitude, om op t'spel haer stemme t'accorderen: D'ander speelt op een Luyt, en d'ander singt uyt den Boeck. By dese Vrouwen is eenen Cupido sonder vlogels, die op een Clavecimbel speelt, om dat uyt de Musijcke lust ontstaet, oft om dat de liefde geern by haer is: end' om datse nemmermeer van daer en wijckt, is den Cupido sonder vlercken. In dit selve stuck maeckte hy den Godt der Herders, hebbende Fluyten oft Pijpen van schorssen van boomen, die hem van Herders (welcke dese met te best spelen ghewonnen hebben) gheoffert zijn gheworden. Ander twee stucken zijn van hem op de selve plaetse: In d'een Arithmetica, met eenighe antijcksche Philosophen: In't ander is gheseten in eenen setel de Eere, welcke Offerhanden gheoffert, en Conings Croonen op't hooft ghestelt worden. Doe Paulo al dees dinghen ghedaen hadde, als voor-gheseyt is, was hy noch seer jongh, niet bereyckende zijn twee en dertich Iaren ouderdoms. Een uytnemende groot, schoon, en heerlijck stuck, is van hem te sien tot S. Iooris binnen Venetien, en is de Bruyloft van Cana Galileen, seer rijcklijck gheordineert, en wonderlijck wel gheschildert. Daer comt in een seer lustighe fraey metselrije, en een schicktafel oft Credence, met veel aerdighe potten en vaten van goudt en silverwerck, wesende alles seer constich gehandelt,

t'zy tronien, naeckten, oft lakenen: soo dat het yeders ooge, so wel des Constverstandigen, als des gemeenen Mans, ten vollen voldoet. Noch is van hem een treflijck groot, schoon, heerlijck, en wel ghedaen stuck, te Venetien tot S. Pauwels, en is d'Historie, daer Christus is etende onder den Tollenaers: waer van d'inventie en ordinantie te sien is gesneden van I. Sanredam, en is ter plaetsen voornoemt uytgeteyckent door I. Matham. Daer is oock te Venetien van hem gheschildert schier heel inwendich de Kerck van S. Sebastiaen, d'Historien des selven Sancts, veel dingen in het welfsel van onder op te sien, dit is al seer uytnemende: daer comen ooc in heel schoon Peerden, die seer wel gedaen zijn. Daer is oock te Venetien van hem seer aerdich gheschildert een Altaer-tafel, daer in een S. Catharina, welcke wort den ringh aen den vingher ghesteken, van het kindt Iesus, sittende op Mariae schoot: waer by zijn een deel Musijck-singende Engelen, en een deel Engelkens in de locht met den palmtack en Croon, alles seer constich ghedaen: hier in comen seer fraeye sijden lakenen, seer natuerlijck uytgebeeldt. Dese verhaelde, en veel meer constighe wercken, heeft hy de Weerelt tot vercieringe en verwonderinge naegelaten. Hy is ghestorven A^o. 1588. den 13. Mey, en te Venetien in S. Sebastiaens Kerck begraven.