Het schilder-boeck
(1969)–Karel van Mander– Auteursrechtelijk beschermdT'leven van Andries Verrocchio, Schilder, Beeldt-snijder, en Bouwmeester, Florentijn.Sommige zijn van soo overvloedigen gheest, en van natueren soo bequaem yet constich aen te vanghen, datse hun tot verscheyden constighe oeffeninghen ghelijckelijck begheven: ghelijck desen Florentijn, Andries Verrocchio, die Goutsmit, Geometer, Prospectiver, Beeldthouwer, Graveerder, Schilder, en Musicien, te samen was. maer om de waerheyt te segghen, in Schilderen en Beeldtsnijden stonden zijn dinghen wat te wreet. Van alle zijn wercken waer veel te segghen: dan t'comt in onse propoost niet te passe. Hy viel dicwils van d'een op d'ander, als hem soo eenich dinghen door te veel doen verveelde. Hy was een goet Teyckenaer: hy teyckende eenen Cartoen met der Penne, een Bataillie van naeckten, die seer fraey was, en meer ander dinghen, die hy meende te schilderen, maer bleven onvolmaeckt: Hy teyckende met goet verstandt en gheest oock eenighe Vrouwe troenien, seer aerdich van wesen, met lustige hulselen, welcke Leonardo da Vinci zijn discipel, om de schoonheyt wille, altijts socht in zijn wercken te volghen. Hy teyckende oock Peerden op de mate, wijsende de maniere om de selve te vermeerderen. En hoe wel hy veel Cartoenen niet in't werck en bracht, schilderde doch eenighe dingen: | |
[Folio 107v]
| |
onder ander een Doopsel Christi. daer Leonardo den Enghel schilderde, waer van naemaels verhaelt sal worden. Hy begon eerst alle dinghen op het leven af te gieten met plaister, te weten, een beslach ghemaeckt van eenen sachten Ga naar voetnoot* steen, en wort ghegraven by Volterra, Siena, en veel meer plaetsen in Italien, die ghebrant wesende, wort ghebroken, en dan ghetempert met warm water: Hier mede drucktmen yet af, en wort dan soo hardt, datmer heel figueren in gieten mach. Dus werden in zijnen tijdt veel doode en levende troenien afgegoten, die men noch veel in de huysen van Florencen boven deuren, vensters, cornicen, en schoorsteenen, als natuerlijcke conterfeytsels siet. Hy worde op een reys tot Venetien ontboden, om op de plaetse van S. Ian en Paulus, te maken een coperen Peerdt, en daer op een Capiteyn, ghenaemt Bartolomeus van Bergamo, daer sy door victory hadden ghehadt, om alsoo hem te vereeren. Andries daer wesende, hebbende gemaeckt t'model van t'Peerdt, en beginnen wapenen om van coper te gieten, middeler tijdt hoorde hy, dat door de jonste van eenighe van den Edeldom, het Beeldt soude worden ghedaen van eenen Vellano da Padoua, soo brack hy zijn model de beenen en t'hooft, en keerde weder sonder yet te segghen al verstoort te Florencen. De Signorie dit siende, ontboden hem, dat hy nemmermeer soo stout soude wesen, te Venetien te comen, of Ga naar voetnoot* hy soude t'hooft zijn afgheslaghen: waer op hy schriftelijck antwoorde, dat hys hem wel wachten soude: want soo sy hem het hooft af sloeghen, sy souden hem gheen soo goet connen maken, alst zijne te vooren was: maer hy conde t'hooft van t'Peerdt, dat hy af gheslaghen hadde, wel beter als t'eerste maken. D'antwoorde en mishaeghde den Heeren niet: dan ontboden hem weder, en gaven hem dobbel provisie. Daer heeft hy zijn werck weder aenghevangen, en in't gieten doende zijnde, hem verhittende en vercouwende, werdt sieck, en starf, 56. Iaer oudt, Anno 1388. |