Het schilder-boeck
(1969)–Karel van Mander– Auteursrechtelijk beschermdT'leven van Leon Baptista Alberti, Florentijnsch Schilder, en Bouwmeester.Ongetwijffelt is het grootlijcken nut, en voordeel in de Consten, die onder de teyckeninghe zijn begrepen, dat den oeffenaer der selver zy ervaren in spraken, oft gheleert zy in de goede Letter-const, gelijck als desen Florentijn, Leon Baptista Alberti, die de Latijnsche sprake condigh wesende, tot de Schilder, Bouwmeester-const, en prospective, hem beghevende, oock anderen nut heeft ghedaen, met soo veel hy verstaen heeft de selve Consten in schrift uyt te strecken, en den aencomenden voor te draghen, soo dat hy wort gheacht beter Schrijver als Schilder; maer was goet Bouwmeester, Cijffermeester, en | |
[Folio 103r]
| |
Landtmeter. Hy schreef van Architectura thien Boecken in Latijn, die hy in't licht gaf Ao. 1481. dry Boecken van de Schilder-const, en een Tractaet van hooghten te meten: eenige Boecken van t'Borgerlijcke leven, en meer ander dingen. Hy was van edelen huyse, begevende hem meer tot sulcken staet, en geleertheyt, als tot de Const. Hy was te Room by Paus Nicolaes de vijfde seer ghemeensaem, alwaer veel schoon ghebouwen met zijn ordinantien zijn ghemaeckt. Twee Schilders ben ick voorby ghegaen, die weerdigher ghenoemt mochten wesen, eenen Pieter della Francesca, van Borgo San Sepolchro: desen Ga naar voetnoot* was seer inventijf in nachten en duysternissen te schilderen: oock eenighe bataille hadde hy ghemaeckt met veel werck, en daer in uytghebeeldt de vreese, de moedicheyt, de behendicheyt, cracht en ander affecten des krijchs, daer by allen ommestandt van dooden, ghequetsten, schitterende wapenen, vermenginghe des strijdts, groeppen der Peerden, vluchten, en derghelijcke. Veel Boecken heeft hy oock gheschreven van Arithmetica, en Geometria: was seer constigh oock in prospective, een goet Conterfeyter nae t'leven: en heeft veel wercken gedaen, die uytnemende zijn geacht geweest. Den anderen is, Broer Ga naar voetnoot* Ian van Fiesole: desen was goed Schilder en verlichter. In zijn geestlijcke Beelden was te sien een seker uytnemende gratie van devotie. Hy starf Anno 1455. oudt 68. Iaren. Om nu te eyndighen het leven van Leon Baptista, hy maeckte noyt yet groots in schildery: doch in t'ghene hy dede, toonde hy ghenoech daer in zijn meeninghe. Hy is gestorven, en heeft grooten lof naegelaten. |