|
| |
Het tweede bedryf.
Margareet. Koningin Ioanna, met een goude Kroon in 't nachtgewaed gemaskert uyt.
ME-Vrouw waer toe dees goude Kroon?
Onnoos'le moogt gy dat noch vragen,
Weet gy niet wie die hoort te dragen
Voor zijn getrouwe dienst tot loon?
Tarantoos Prins vol minlijckheden
Heb ick op deze plaets verdagt,
Diaen, Godinne van de Nacht,
Geley, geley de Prins in vrede
Tot my, die 't hart in liefde brant
| |
| |
Veel selder als de brant van Troyen.
Toen men zagh Ilium verstroyen,
En Hector door Achil vermant.
O Margareet gy kent mijn zinnen,
Wijl gy de sleutel draegt van 't hart,
Ontsluyt dees borst, genees mijn smart,
Ay laet Prins Lodewijck hier binnen.
Draegh ick de sleutel van uw min!
Zoo hoor ick dan voor al te weten,
Wat in uw boezem is gezeeten.
Vorstinne, oopen my uw zin.
'k Zal Anne zijn, die door medoogen
Was Dido in de trouw getrouw;
Wat werckt de min al in een vrouw;
Zy ziet uyt meer als Argus oogen.
Ick heb door list uw trouw beproeft,
En zal uw trouw op 't hooghst beloonen;
Naer dat ick met dees kroon zal kroonen
Het hooft, om wien mijn ziel bedroeft
Versmelt in droeve zilte tranen.
Wist Lodewijck wie hem ontbood,
Zijn ziel ontzien zou stael, noch loot;
Noch blixem, vlam, noch oorloghs-vanen.
De schaemte hield mijn tong geboeyt,
Toen ick door min geprickt gaf 't teeken,
Waer dat de Prince my zou spreecken.
De min in rampspoet 't meeste groeyt.
Mevrouw, zijn Hoogheydt zal haest komen.
Zijn komste mijne ziel ontroert,
Waer toe heeft my de min vervoert?
Wie kan een minnend hart betoomen?
Nu Zefyrus zijn koelte stiert
| |
| |
Al ruyschend door de elzen bladen.
O Prins! dees beeck roemt van uw daden,
Wiens nat langhs velt, en bloemen zwiert.
Zoo hy niet komt mijn quaat wen quader.
Ick zie hem gins, hy komt ons nader.
Prins Lodewijck. Tancredo. Koningin Ioanna, Margareet.
Zoo acht gy dan geen woorden?
Hoe reeckel wilt gy dat dees kling o zal vermoorden?
In 't alderminste niet, ik waar veel liever doot.
De Starren, doch geen noot
Hebt gy van 't lijf als gy my by u hebt. 't vermoeden
'k Zal u dees deucht vergoeden.
Mar. binnen.
Een die u hier verwacht, de machtighste van 't Rijck.
Mevrouw, op uw ontbod kom ick u hier verschijnen.
Hoe is mijn ongedult zoo groot?
De droef heydt die u prangt, nu 'k uyt uw zoete mont
Minstreelende verwacht lief kozerye. vond
Een minnend hart meer vreucht als gy van al zijn dagen?
Nu 'k over u moet klagen?
Naer dat ick heb verstaen,
Doet u Ferrare meer dan Napels vreuchde aen.
Een juffer gy bemint genaemt schoon Isabelle.
Ick bid ay wilt mijn ziel door deze reên niet quellen.
Ick min een ander beelt, om wien mijn breyn vast vliegt
In eenen oogenblick veel meer dan duysent mijlen.
| |
| |
‘Zoo moet men door de list in 't hart eens minnaers ylen
Of haer de pols al slaet rechtschapen als 't behoort.
't Is Napels Koningin wiens schoon mijn ziel bekoont
Zoo mint gy een in 't hof.
Ay wilt mijn ziel niet tergen
Tot ongedult. 'k zegh ja. de aldersteylste bergen
Veel eerder storten in des afgronts swavelpoel,
Eer dat Prins Lodewijck verandert van gevoel.
Wegh met de witte stier. en Danaüs goude reegen.
't Geschrift Mevrouw van u nu kort ontfaên. zoo kan
Mijn ziel geen weermin biên aen u. de oorzaeck dan
Dat ick dees tijt verschijn toont mijn gehoorzaem harte.
Zegh ongehoorzaemheyd, dat my baert angst en smarte.
Zoo doet oprechte blijck van uw oprechte min.
Aenvaert dees Diamant, als of de Koningin
Van Napels u daer meê op 't heerelijckst vereerde;
Een gift de wondẽ heelt daer haet het vleesch verteerde.
Mevrouwe met verlof, door dien ick deezen nacht
Mijn nacht-rust hebt gemist, en dat de zorgh my bracht
Tot onlust, maent de slaep mijn matte leên tot slapen.
Begeeft u voort tot rust.
Zoo gy wilt zijn een wapen
Die my weerlooze voor gevaer, of ramp behoed,
Zoo kan weer na waerdy, de vrintschap zijn vergoet,
Die gy vol liefde toont aen my een onbekende.
‘De minnenijt my prangt, waer heen zal ick my wende
Daer ick mijn min voldoe, gy weet niet wie ick ben,
Ick ben de koningin van Napels, Prince schen
Uw heyl niet, nu g'als Vorst, Vorst Karels kroon moogt dragen
Op zijn verheven troon, wiens strengheydt schiep behagen
In Prins Andreas die dit Rijck haer glans verdoost.
Een Rijck is zonder Vorst, een lichaem zonder hooft.
| |
| |
Die u veel meerder als haer ziel, of kroon zal minnen.
Waer ben ick hemel, ach! wegh spoock, wegh droomen, wegh.
Dan dat ick meerder droom, wegh spoock, ay laet my rusten.
Mijn oogen zijn vol vaeck, vlie na de noortze kusten.
Dat meen ick oock te doen, en voegh my ginder neêr.
Tancredo binnen.
Hy slaept gerustigh, ach! daer ick staegh heen en weer
Moet draven voor de kroon, 'k zal aen de Prins nu toonen
Dat ick hem kroon tot Vorst, met Napels goude kroone.
Beheerscher van mijn ziel draegt deze kroon in rust,
Tot dat de dood u dood, en my het leven blust,
Weest my een heylzaem Vorst, het algemeen een vader,
Daar zie ick Isabel! 'k verbergh my.
Verschuylt haer.
Isabella. Prins Lodewijck.
Kan uw ontruste ziel noch rusten, wree tyran,
Die mijne ziel door min vermoort. wat straffe kan
u straffen na waerdy? heeft uwe mont gezoogen
De speen van een leeuwin, of, zijt gy op den hoogen
Verschrick'bre Taurus tot een schrickdier opgevoed,
Of in 't Hyrkaens gewest met tygerinne bloet
By Vrouw Pasifaë in wreetheydt opgekoestert,
In Kakus moorthol tot een schrickdier opgevoestert,
Dat gy trouw'looze dus verbastert mijne min,
Die ick te uwaerts draegh, verschopt. waerom men in
Gevreesde Rijcken zagh de Vorst eer gaen verlooren.
Gy toont niet dat gy zijt van eene Vrouw gebooren,
Maer wel van 't ongediert: moer ick u Hydra zien
Met Napels Kroon gekroont, o neen! 'k zal voor u vliên
Na 't woeste Lybien, al waer de Zon zijn stralen
Van 't mennen afgement, in 't peeckelnat laet dalen.
| |
| |
Koningin Ioanna. Isabella. Prins Lodewijck.
VErwoede Isabel, laet af, ô Tygerin!
Betoom dees dolle drift, wat hebt gy in de zin
Dat gy d'onnoozele dus aenrant. 'k zweer ô wrede,
Dat ick ontzinde u zal zenden naer beneden.
Nu blijckt trouw'loozen wie uw valsche ziel bemint.
Wie stoort mijn zoetste zoet?
Die mijn verhitte leên heel vrolijck komt verkoelen.
'k Vertrouw dat een gevoelen
Ons beyde Isabel heeft op dees plaets verdacht.
Maer hoe? wat zal dit zijn, dus eenzaem in de nacht
Hier met een man verzelt, hoe zal ick my betoomen?
Het schijnt Prins Lodewijck!
Ick sweer u by de stroomen
Des grooten Eridaens, wie heeft uw hooft gekroont
Met deze kroon, wiens glans dat Napels kroon vertoont
Een minder waerdigheyr. hier gelt geen veynzerye.
Spreeck op. hoe zal 't hier zijn?
Wat komt mijn ziel bestrye?
Doorluchte Koningin, wie dat my deze kroon
Heeft op het hooft gevest, het zy uyt eer, of hoon,
My aengedaen, is my onkundigh om te zeggen.
Wie van een zaeck niet weet die kan niet weederleggen.
Zie doch mijn onschult aen, 'k weet niet wie my ze gaf.
O zoete bit're slaep, gy zend my na mijn graf
Al eer mijn sterf-uur naeckt, 't komt al my teffens treffen
'k Heb noyt getracht my zelfs tot Koning te verheffen.
Ick zoeck geen kroon wiens last een Prins het hooft verplet.
Zoo weet gy niet wie u dees Kroon heeft opgezet?
Indien ick 't wist ick zou my zelfs van zorg ontwinden.
Die dit gedaen heeft in het Hof wel is te vinden.
Gy Isabel vertreckt, wijl 't mijne wil gebiedt.
'k Verzel haer Majesteyt.
| |
| |
Hoe! zult gy gaen, of niet?
Op 't geen ick had gehoopt, dat komt een ander moeten.
Gy zult uw straf haest boeten
Trouw'loozen Lodewijck, 'k verhoop dees Kroon uw hart
Zoo drucken zal dat gy zult dencken aen mijn smart.
Isa. Binnen.
Kan Napels goude Kroon u, Prince, niet bekooren.
Die Vorsten zend naer 't graf uyt dollen haet, en toren.
Het Konincklijcke bloet stort op het moort-schavot.
Zulx tuygt Vorst Konradijn, en Fred'rick, die door 't lot
Van Karel, en Clemens, in Napels mosten sterven.
Gy weet niet wat gy zegt, wat Prins kan beeter erven
Als dat hy stort zijn bloet voor kroon, en vaderlant.
Men stort maer eens het bloet 't zy recht, of misverstant.
Wie houd het stael te rugh, als 't door de neck gaet springen?
Onnoozel bloet gestort gaet door de wolcken dringen,
En klaegt de hooghste troon, die door medoogendheydt
D'onrechte Rechter recht zijn straffe straf voorzeydt.
Men loont de deucht met deucht. wie misdoet moet vergelden.
Zoo paeyt men 't wufte graeuw, geen dapp're oorloghs helden.
'k Schrick meer voor Napels Kroon, als voor Kocytus kolck.
Gy zijt geen Prins, o neen! een Prins stoft op zijn dolck
Waer meê hy Vorsten delgt, en komt ren troon te brallen.
Als Basyl Michaël hem plots daer af deed vallen;
Heet die weerspannigh, die voor 't quaet een afschrick heeft.
Gewis hem voegt geen Kroon, die voor de Kroon steets beeft.
Vorstinne geeft gehoor, ay wilt mijn reên betrachten.
Wie ick verhef ten troon, zegh wie zal die verachten?
Zwaey ick de Ryxstaf niet op Vaders marmre troon.
Zoo weest gerust, en leeft naer mijn geboôn.
| |
| |
Wijs is hy die de raet der wijzen weet te volgen.
'k Zorgh voor de Raet haer raet.
Ick acht niet eens 't verbolgen
Van hare grimmigheydt, steun op Ioannaes trouw,
Wat's dit! ick bid Me-vrouw.
Dit bidden is vergeefs, uw bidden kan u hoonen.
Nu naeckt mijn wisse val, ach hemel! ach!
Dat ick de Koningin ben die dit Rijck regeer.
De min u kroont tot Vorst. ja by den hemel 'k zweer,
Het is 't Gevals begeer, het nootlot dit bestierde
Dat ick met Napels kroon uw moedigh hooft vercierde;
Dies wederstreeft my niet, dees kroon u overstemt.
'k Voel my daer toe te zwack, van vrees my 't hart beklemt;
Gy boert met my, Vorstin, uw reên wilt overwegen,
Geef my verzeekering waer mede dat ick tegen
De haet, en afgunst stry, tot heyl van my, en 't Rijck.
Wie zal uw ziel gebiên, spreek op!
Ko. binnen.
Isabella. Prins Lodewijck.
ICk heb onluckige mijn ongeluck met smarte,
Gy hoort verblijdt van harte
Te zijn, ô Isabel! om 't onverwacht geluck
Dar mijne ziel bestraelt, dies bid ick stel uw druk,
Wijl het de billickheydt u aemnaent, voort ter zyden.
Hoe kan mijn ziel om die haer stadigh moort verblyden?
Wilt gy dat ick om u de kroon, en staf versmâ.
Om my trouw'loozen, neen!
Met mijn verlof hou stant: Eneas 'k zal u volgen
Waer dat gy heene vlucht, d'Euxin is zoo verbolgen
Noch ongestuymigh niet als ick, ia 'k tart de dood,
| |
| |
Om dat zy my niet voert na Tartars nare schoot!
Rampzalige wilt my na 't slacht-altaer geleyden,
Daer ick gewilligh my rot sterven zal bercyden
Door 't storren van mijn bloet, en eynden zoo mijn min.
Als ick vrouw Dido volgh Kartagoos Koningin.
De asch van Isabel zal al het leet begraven
Dat haer wert aengedaen. wijl gy gaet hooger draven.
Nu gy mijn zinnen hebt gestoolen snoo tyran,
Deyst gy te ruggewaerts, en haet my. ach hoe kan
Uw hart dus zijn verhart daer zelfs de steenen steenen?
Gy hoort verblijd te zijn in plaetze van te weenen.
't Geluck luckt ieder niet, 't geluck verheft ten troon
Een slaef, en doet de Vorst weêr leven naer geboôn.
Als ick, die neêrgestort my nimmer zie verreezen.
Ick zegh gy hebt gelijck, maer 't kan niet anders wezen.
Lodewijck binnen.
HOe kan 't niet anders zijn, daer gy zelfs oorzaeck zijt
Van mijne rampen Prins? beveel uw zaeck de tijt
Die zal, ô Isabel! een vader u verstrecken.
Ha monster uw vergift zou Circe zelfs bevlecken,
Zoo zy u naderde, uw voorspoet baert uw val
Schoon gy mijn trouwe min met afgunst loont. ick zal
Als 't wispeltuurigh rat uw straffe komt vertoonen,
Uw leet staen lachen uyt. laet vry Ioanna kroonen
Een die Cameleon is in den aert gelijck,
Uw blinde minzucht zal u stooten uyt het Rijck.
Een weynigh vreucht een reex van zielsverdriet zal baeren,
Als u 't geen gy my toont, komt droevigh wedervaeren.
Ween oogen, neen: ween niet, nu 't hart de hoonder is
Van al uw tegenspoet, en ziels bedroeffenis.
Dus keert de min in haet, door Lodewijck gereezen.
Ick zegh gy hebt gelijck, maer 't kan niet anders wezen.
Isabella binnen.
| |
| |
Hartogh Ian. Marquis Leonello. Graef Vrsino.
MY dunckt de Koningin heel qualijck is bedacht
Dat zy het trouw-verbond van Prins Andreas acht
Niet meer gelijck de wint, die vluchtigh is geweecken
Verby al eer men 't weet, gy Heeren weet wy steecken
In 't midden van 't gevaer. zoo zy den Onger hoont,
Zie ick dit machtigh Rijck ten puyn gebeuckt. elck toont
Zigh moedigh als een helt om 't wagglend Rijck te schragen.
Ick zie de kroon gevelt in weynigh tijt van dagen.
De Prins Andreas is die 't Rijck dees rampen baert.
Zegh Napels Koningin die wreevel is van aert.
Vergeefs de heyrbijl heeft de Siciliaen bestreden.
Daer 't hooft sterft in een Rijck, versterven al de leden.
Nu Karel door de dood de staf heeft afgeleyd;
En zijne na-zaet heerst vol van onweetendheydt.
Door Vrouwe heerschzucht ginck eer Kroon, en volck verlooren.
Een Kroon is zacht van aert, men prickt haer noyt met spooren.
Prins Lodewijck. Marquis Leonello. Hartogh Ian. Graef Vrsino.
Laf hartigen, gehoort, zal uw laf hartigheydt
Zijn oorzaeck dat de Kroon van Napels zal vervallen
In handen des Tyrans? Zijt gy die 't heyr der Gallen
Helthaftigh hebt gekeert, toen 't glinsterend helmet,
En 'r stale harnas wiert met brein en bloet besmet
Van 't varsch ontzielde volck, toen uwe lauwerbladen,
Uytbrommen dorst de lof van uwe heldendaden,
Die by een maneschijn Catana heeft gebracht,
Zeeghhaftigh onder u, en al de oorloghs-macht
Vermeesterde, als gy uw woede kling dorst verven
In 't purp'ren ader-nat. laet nu mijn reên verwerven
By u gehoor, en dwingt die alles dwingt door dwang.
| |
| |
Zijt gy die mannen niet, die uwe zegenzang
In Napels op de marckt, op 't prachtighst dorsten vieren?
Toon nu uw heldenmoet in volck'ren te bestieren.
Zoo gy 't gemeen bemint, en droeve Koningin,
Of schept gy vreucht in ramp, uw ziels behagen in
De droeve slaverny, ga wilt uw eet betrachten,
En weet die 't meest verliest, zijn scha het minst zal achten.
Wy waecken voor de kroon, en zorgen voor 't gemeen.
Uw hart komt met het geen gy zeght niet over een.
Kan Marquis Leonel die wrede Nero doogen.
Wy poogen Ong'rens macht te dempen naer vermogen.
Zoo haelt het Troyze paert, met voordacht niet in 't Rijck.
Uw zorgh die zorgt te ver.
Te laer, helaes! wat blijck
Toont gy nu van uw eet Vorst Karel toegeswooren?
Wy doen zoo wy 't verstaen, wilt ons niet ringelooren.
Wie Ong'rens wreetheydt lijd, ick ly haer wreetheydt niet.
Noyt kan een Rijck bestaen, daer elck als Vorst gebied.
Den Hemel houd de Vorst, de Vorst het Rijck in eeren.
Het Rijck is als een rat, dat men vaeck om ziet keeren.
Als Napels leyt verdelgt, leeft dan uw ziel gerust?
Geenzins, 's Rijx ondergang berooven zou mijn lust.
Ick duld geduldigh, 't geen onduldigh valt te dragen.
Wie 't lijf waegt voor de kroon, die waegt wat hy kan wagen.
Duld gy dees trotze reên daer 't bloet my stijgt ten top.
Prins Lodewijck hou voort van 't schendigh lastren op,
Of dees gevreesde kling zal u de borst doorstooten.
Kan ick baldadigh zien dan 't burgerbloet vergooten.
Dit blaffen is onnut, dies maeckt uw reden kort.
't Is beeter 't bloet van een, dan duyzenden gestort.
Ick sterf veel liever dan in slaverny te woonen.
Geveynsde deze kling zal u na waerde loonen.
Zy vechten, waar op de Koningin uyt komt.
| |
| |
Koningin Ioanna. Prins Lodewijck. Hartogh Ian. Marquis Leonello. Graef Vrsino.
ZYn dit de helden nu! wiens zorge Kroon, en staf
Bevrijden voor 't gewelt der vyanden, laet af.
Laet af 't onmenschlijck woên. zijt gy belust tot strijden,
Zoo wilt dit Koninckrijck voor tyranny bevrijden.
Ick ken des Hartoghs list, de Graef zijn veynzery,
Des Marquis loozen aert; ontdeck nu voort aen my
Vermeetelen door wien dees onrust is gerezen,
Hoe! is den Hartogh stom! voor wien het al moet vreezen.
De Marquis spraeckeloos! de Graef zijn tong gestrickt?
De schaemte ons overwint.
Hoe zijn zy nu verschrickt,
Die my haer schittrent stael door 't harte wouden dringen:
Melt nu de Koningin hoe dat gy haer woud dwingen
Ten huwlijck met die geen waer hy zijn standert plant,
Het alles stelt ten roof, en schend door moort, en brant.
Andreas op de troon zou u als slaef regeeren,
Verblinden Leonel, laet Lodewijck u leeren,
Dat waer een wreê tyran vol kroonzucht stijgt ten troon,
Daer schopt hy 't heyligh recht ten rijck uyt, acht geboôn
Noch wetten, wiens gewelt het alles poogt te dooden.
Rampzalige ga voort uyt mijn gezicht, ba snooden,
Is dit de trouwe dienst besteet voor 't algemeen?
Gy biet den Onger 't stael. waar mede hy uw leên
Voor d'opgedragen dienst tot weêrloon zoudoorstooten.
Wy hebben tot de kroon haar nadeel noyt beslooten.
Wat was uw wil de kroon te sticken in het bloet
Dat u den afgront zwelgt, gy zult niet eenen voet
Meer zetten uyt dit rijck. want ick, verraêrs, nw hoofden
Ten zwaerde heb gedoemt, die hare glans verdoofden.
'k Heb u een and're wet als Karel voor gezet,
De grijzen ouderdom zuft in het end der dagen.
| |
| |
Moet dan de onderdaen zijns Vorsten misdaed dragen.
Ick stel aen Lodewijck uw misdaed, en uw straf.
Wijl ick de kroon, en staf aen u heb opgedragen,
Moogt gy dees straffen, naer uw eygen welbehagen.
Hy magh geen rechter zijn, die zelfs d'aenklachte doet,
Doch! nu uw wil zulx wil, zoo wert uyt mijn gemoet,
Mits ik de wraecke wraeck, dees misslach haer vergeven.
Lang leeft Prins Lodewijck, lang moet Taranto leven.
'k Hoor onraet! ach, ick zorg dat Elmo wert vermant.
O neen! het waer my schant
Dat ick de kroon verliet, 'k zal als een Amazone,
't blancke harnas my in het gevaer vertoonen.
Alle bin.
|
|
Auteursrechtvrij