Alle de brieven. Deel 11: 1695-1696

Brieven 148-169.
Letters 148-169.

[p. 2]

Brief No. 148
12 Juli 1695

Gericht aan: Waarschijnlijk M.E. van Velden.

Manuscript: De eigenhandig geschreven brief was in 1906 nog aanwezig in het Gemeentemuseum te 's-Gravenhage, maaris later verloren gegaan.

Gepubliceerd in:

A.J. Servaas van Rooijen 1906: Brieven van Antony van Leeuwenhoek, in Album der Natuur, blz. 60-63.

Korte inhoud:

Over de gedaanteverwisseling van rupsen en de noodzaak dat deze zich elk afzonderlijk hiervoor omspinnen. Over parasitaire larven die uit een dode rups komen en hun gedaanteverwisseling.

Opmerking:

Servaas van Rooijen meende dat deze brief gericht was aan F.A. van Reede van Renswoude, doch op grond van de aanhef meende Sirks dat dit niet het geval kon zijn (zie bijv. Brief 151 [92] in dit deel) en dat deze brief verwijst naar Brief 146 aan M.E. van Velden (M.J. Sirks 1909: Brieven van Antony van Leeuwenhoek, in Album der Natuur, blz. 317-321).

Letter No. 148
12 July 1695

Addressed to: Probably M.E. van Velden.

Manuscript: In 1906 the autograph letter was still present at the Gemeentemuseum at The Hague, but is has been lost since.

Published in:

A.J. Servaas van Rooijen 1906: Brieven van Antony van Leeuwenhoek, in Album der Natuur, pp. 60-63.

Summary:

On the metamorphosis of caterpillars and the necessity that each of them individually forms a cocoon for this. On parasitic larvae coming out of a dead caterpillar, and their metamorphosis.

Remark:

Servaas van Rooijen thought that this letter was addressed to F.A. van Reede van Renswoude, but in view of the opening words Sirks thought that this could not be the case (see e.g. Letter 151 [92] in this volume) and that this letter refers to Letter 146 to M.E. van Velden (M.J. Sirks 1909: Brieven van Antony van Leeuwenhoek, in Album der Natuur, pp. 317-321).

[p. 4]

Hoogh geleerde Heer.

UEd. aangename van den 30e Mey is my wel geworden, waar inne gesien, dat UEd. sig niet kan voldoen omtrent het vliege nest¹⁾, als syn selven inbeeldende²⁾ dat het niet en is te samen gestelt door verscheyde wormkens die sig in compagnie syn vervoegende³⁾, maar alleen van een enkelde oorsaak. Terwyl het nu tyd werd⁴⁾ omme die nasporinge te doen, agt ik van myn plicht tot UEd. te seggen dat seker soort van kleyne Ruspen, by my bekend, haar⁵⁾ niet en komen te verplaatse, of sy omspinnen haar aanstonts, alle in een gespin⁶⁾, omdat, stel ik vast⁷⁾, sy beschut souden wesen voor hare vianden, als de mier en kleyn gevogelte, en nog meer als sy tot haar volkome wasdom syn gekome, na welke generale omspinninge sig yder apart omspint en welke laaste omspinsel sy veranderen tot vliegende schepsels.

Soo UEd. agt slaat, soo en twyfel ik niet of sult ondervinden⁸⁾ dat de Ruspjens haar voetsel tot groot makens toe, gehaalt hebbende uyt een groote rusp haar zullen begeven buyten de Rusp daar⁹⁾ zy int eerst haar alle met een dunne spinsel¹⁰⁾ sullen omspinnen, ende dat verrigt hebbende, yder sig in een stark omspinsel sullen omspinnen in welk laaste¹⁰⁾ spinsel (soo daar kout weder op volgt) zy een gansche winter sullen blijven leggen.

Seker medicina doctor send my uyt Seeland mede sodanige kleyne omspinsel, en waar uyt mede vliegjens syn voort gekomen, dog de verdroogde Rusp, waar uyt die te voorschyn syn gekomen, meende hy my mede te senden, maar hy werd by hem vermist; dien Heer kan sig mede niet voldoen ontrent de voortteelinge van dese vliegjens en versoeckt er myn oordeel van. Soo ik hem antwoord, soo sal ik geen andere als de vooren verhaalde myne gedagten¹¹⁾ toe senden, en soo die¹²⁾ anders geschiet, soo gaat het buyten myn rekening¹³⁾. Omdat ik tot nog toe geen schepsel hebbe ontdekt, die jonge werpe of sy syn vader en moeder in veele, ist niet¹⁴⁾ in alle deelen gelyk, want soo onmogelyk als een paart konynen kan baren,

1) dat... omtrent, dat u niet tevreden kunt zijn met [mijn gedachten over]; het vliege nest, eitjes, larven en cocons van vliegende insekten op een hoopje bij elkaar. - L. doelt op zijn uiteenzetting in Brief 146 van 23 mei 1695 in Alle de Brieven, Dl. 10, blz. 260-264.

2) als syn selven inbeeldende, daar u van mening bent (de 3e pers. syn selven verwijst naar UEd.).

3) sig in compagnie syn veroegende, die in een groepje bij elkaar gaan zitten.

4) Terwyl het nu tyd werd, daar nu de tijd van het jaar aankomt.

5) haar, zich.

6) in een gespin, in één spinsel.

7) omdat, stel ik vast, opdat, beweer ik stellig.

8) ondervinden, bevinden.

9) daar, waar.

10) Servaas van Rooijen was, blijkens een vraagteken achter dit woord, niet geheel zeker van zijn lezing; er is echter geen reden aan de juistheid ervan te twijfelen. Op andere punten wekt zijn transcriptie wel enig wantrouwen, zoals in het vervolg van deze zin het woord laatte, door ons geëmendeerd in laaste, dat zowel qua spelling als qua betekenis zeer onwaarschijnlijk is. Voorts schrijft Servaas van Rooijen overal y, terwijl L.'s spelling een afwisseling te zien geeft van y en ij. Het is niet aan te nemen, dat L. in deze ene brief van zijn spellinggewoonte zou zijn afgeweken.

10) Servaas van Rooijen was, blijkens een vraagteken achter dit woord, niet geheel zeker van zijn lezing; er is echtergeen reden aan de juistheid ervan te twijfelen. Op andere punten wekt zijn transcriptie wel enig wantrouwen, zoals in het vervolg van deze zin het woord laatte, door ons geëmendeerd in laaste, dat zowel qua spelling als qua betekenis zeer onwaarschijnlijk is. Voorts schrijft Servaas van Rooijen overal y, terwijl L.'s spelling een afwisseling te zien geeft van y en ij. Het is niet aan te nemen, dat L. in deze ene brief van zijn spellinggewoonte zou zijn afgeweken.

11) Men leze: ‘dan mijn hierboven staande opvattingen’.

12) die, nl. de voortteelinge van dese vliegjens.

13) soo... rekening, dan gaat dat niet zoals ik verwacht. - De zin loopt door tot het einde van de brief.

14) ist niet, zo niet (eig.: als het niet is).

[p. 5]

Highly Learned Sir,

Your welcome letter of the 30th of May duly reached me; I saw from it that You are not satisfied as to [my views about] the nest of flies, since you think that it is not composed of several small worms which have clustered together, but is due to a single cause¹⁾. As the time for making such an enquiry is now approaching, I consider it my duty to inform You that certain small Caterpillars which are known to me do not move but they at once spin a cocoon, all together, in order that, as I am convinced, they may be protected from their enemies, such as ants and small birds, and even more so when they have become fully grown, after which formation of one general cocoon each of them spins a separate cocoon, from which latter they are metamorphosed into flying creatures.

If You watch them, I do not doubt but you will find that the small Caterpillars, after having obtained their food from a large caterpillar up to the adult stage, will emerge from the Caterpillar, upon which they will all first spin a thin cocoon about themselves, and after having done so, each will spin a strong cocoon, in which latter (if cold weather follows) they will remain the whole winter.

A certain medical doctor also sends me from Zeeland such a small cocoon, from which small flies have also emerged, but he intended also to send me the shrivelled Caterpillar from which they had emerged, but it had got lost. This Gentleman also is not satisfied about the reproduction of these small flies and requests my opinion about it. When I reply to his letter, I will send him no other but my above-mentioned views, and if it takes place in a different way, this is not in accordance with my expectations, because hitherto I have not discovered any creature dropping young that are not similar to their father and mother in many, if not in all respects for just as a horse cannot possibly bear rabbits, so I assume it

1) L. refers to his exposition in Letter 146 of 23 May 1695 in Collected Letters, Vol. 10, pp. 261-265.

[p. 6]

soo onmogelyk stel ik, dat een groote rusp, kleyne wormen kan baren, uyt welke kleyne wormen vliegjens voortkomen, en alle de ondervindinge die my bekent syn, komen daar op uyt, dat de ruspen geen eyeren leggen nog¹⁵⁾ ruspen voortbrengen maar de ruspen in vliegende of loopende schepsels verandelt synde, syn dan eerst bequaam om haar geslagt voort te zetten¹⁶⁾. Ik zal onder des blyven,

Hoogh Geleerde Heer
UEd Dienstbereyde
Antony van Leeuwenhoek.

15) nog, noch.

16) Het probleem van de parasitering op een rups is het eerst gesteld door Goedaert, die opmerkte dat een rups van het koolwitje (Pieris brassicae L.) soms een koolwitje voortbracht en soms wel 40-50 kleine wormpjes (J. Goedaert [1660], Metamorphosis naturalis, Dl. 1, blz. 42). Ook L. heeft met dit vraagstuk geworsteld; hij bracht het voor de parasitering op de bladluis tot een oplossing toen hij een sluipwesp haar eieren in een bladluis zag leggen (Brief [134] van 26 oktober 1700, Sevende Vervolg Der Brieven, blz. 285-286).

[p. 7]

also to be impossible that a large caterpillar can bear small worms, from which small worms come small flies; and all the experience known to me amounts to this that the caterpillars neither lay eggs nor produce caterpillars, but it is only when the caterpillars have been metamorphosed into flying or running creatures that they are able to reproduce²⁾.

Meanwhile I remain, Highly Learned Sir,

Your Obedient Servant
Antony van Leeuwenhoek.

2) The problem of the parasitization on caterpillars was first mentioned by Goedaert, who observed that a caterpillar of the large garden white (Pieris brassicae L.) sometimes produced a large garden white and sometimes as many as 40 to 50 small worms (J. Goedaert [1660], Metamorphosis naturalis, vol 1, p. 42). Leeuwenhoek, too, struggled with this problem; he reached a solution for the parasitization on the aphid when he saw an ichneumon fly lay its eggs in an aphid (Letter [134] of 26 October 1700, Sevende Vervolg Der Brieven. pp. 285-286).