Logo DBNL
De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (3 delen) (1976)

De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (3 delen)

(1976)–Arnold Houbraken–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[Adriaan en Izaak van Ostade]

Na deze verschynen ten Toneel

ADRIAAN en IZAAK van OSTADE. Deze waren, zoo ik 't wel heb, Lubekkers van geboorte, maar hebben hunnen meesten levenstyd tot Haarlem gewoont. Adriaan is geboren in 't jaar 1610, en gestorven 1685. Adr. Brouwer en hy waren op een tyd Leerlingen van Frans Hals, en Izaak van Ostade een Leerling van zyn broeder; dog stierf eer hy de hoogte van den konstberg beklommen had, waar zyn broeder de laurieren voor zyn yver en moeite plukte. Deze maakte in den jare 1662 al zyne Konst en huisraad, dien hy had tot geld, en kwam van Haarlem met dien buidel naar Amsterdam, met voornemen, om daar meê (bedugt voor de geweldenary der Fransen) naar Lubek te vlugten; dog de Konstminnende Konstantyn Sennepart wist hem zoo schoon te belezen, dat hy by hem bleef in zyn huis, alwaar hy die konstige gekoleurde teekeningen, die de Heer Jonas Witzen naderhand nevens eenige Teekeningen van Battem kogt, voor 1300 gulden gemaakt heeft: die ik verscheide malen met groot vermaak beschouwd heb.

Boere hutjes, keetjes, stalletjes, inzonderheid binnehuisjes, met al hun bouwvalligen huisraad. Herbergjes en kroegjes, met hun gantschen toestel, heeft hy zoodanig geestig en natuurlyk weten te verbeelden, als ooit iemant gedaan heeft. Als ook de beeltjes in hunne bekleeding, en allerhande bedryven, zoo natuurlyk boers en geestig,

dat het om te verwonderen is, hoe hy 't heeft weten te bedenken. Met een woord, hy heeft het gantsche boere leven zoo natuurlyk door 't penceel, als L. Rotgans door de pen afgemaalt. 't Lust ons hem te hooren, daar hy in de Kermisvreugt het danssen van een boere meid beschryft, en dus vervolgt:

 
.......en danste voort op 't klinken van de snaren.
 
Een jonge boer, nog glat van kin, en zonder hairen,
 
Bekleed haar linke zy, en leid haar met de hand.
 
De hoed rust op een oor. 't Bekwylde pypje brand
 
Al smookende in zyn mond. Zy hupplen op en neder,
 
En draaijen als een tol, en glippen heen en weder.
 
Kees Rootneus strykt de veel, en vult terwyl zyn darm
 
Met bier. De dansser vat de vryster in zyn arm:
 
Zy vangt den adem van boer Tewis aan de tippen,
 
Na 't sluiten van den dans, van zyn besmookte lippen:
 
Den adem die nog stinkt naar 't ingezwolgen nat
 
Uit boere kroezen, toen hy op de bierbank zat.
 
Beschonke Tewes bloost, en voelt zyn boezem blaken.
 
De kinkel schurkt en grynst, na 't drukken van haar kaken,
 
Gelyk een Sater, die, op snoepery belust,
 
De Veldgodin verrast, en met haar weêrwil kust.
 
Het krielt in 't dansvertrek van Vrouwen en van Mannen.
 
Myn ooren worden doof door 't klappen van de kannen:
 
Daar zitten in een hoek twee liefjes zy aan zy,
 
En koozen mond aan mond, verwart in vryery.
 
Gins klinkt een dorpmusiek van meer dan dertig keelen;
 
En wiltzang zonder zin verminkt in alle deelen.
 
t' Wyl loome Lammert zit op radde Wyburgs schoot,
 
En zingt van Velzens wraak, en lantheer Floris dood.


illustratie

Zyn Beeltenis kan men zien in de Plaat Q waar by zig sommige van zyne geëtste printjes doen zien, nevens een kintje dat zig over der zelver geestigheid schynt te verwonderen. Dus hebben wy om dat zyne levensbeschryving (by gebrek van meerder berigt) wat schaars uitkomt, het met de print willen goet maken.


Vorige Volgende

Over dit hoofdstuk/artikel

auteurs