De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1
(1976)–P.C. Hooft–
Auteursrechtelijk beschermdEerste deel
|
Regelnummers proza verbergen
| |
[pagina 625]
| |
264 Aen me Joffre Me Joffrouwe Helionora Hellemans.1 Me Joffre
2 'Tgeen dat ick lange gevreest heb, ende UE (helaes!) altijds in den 3 windt geslaeghen, daer is het nu toe gekomen. Want het gaet sekerGa naar eind3 4 dat ick mij in staet vinde van niet te konnen gaen tot UEGa naar eind4 5 woonplaets toe, zonder mijn leven te waeghen; ende onseker oftGa naar eind5 6 ick het behouden zal, soo ik schoon mijn rust houde. D'oorsaekGa naar eind6 7 daer van is een quaele gesproten wt de quellingen, die 't UEGa naar eind7 8 belieft heeft mijne liefde toe te leggen t' haeren loon.Ga naar eind8 9 Moedwillighlijk nochtans en heb ick mij in deze diepten van 10 droefheit niet geworpen, maer kortswijl, geselschap, ende allerleij 11 onderhoudt gesocht om mijne zinnen te verlejden, ende hun, doorGa naar eind11 12 de vergetelheit, als eenen slaepdrank, dit wee ongevoelijk te 13 maeken. Vindende alles te vergeefs ende mij met de doodt op deGa naar eind13 14 lippen, verre van de ooren, die haer naebij zijnde, zo luttel gehoors 15 gaeven, soo komt mijn pen, nae datse mijn wterste wille ontworpenGa naar eind15 16 heeft, op dit papier mijn wterste gebeden voor UE wtstorten; opGa naar eind16 17 dat, indien UE genade mij eeuwelijk moet gesloten zijn, ick mij,Ga naar eind17 18 ten minsten, gequeeten hebbe tegens mij selven, ende niet versujmt 19 van 't geen dat dienen kan tot de behoudenisse mijns levens. Ick enGa naar eind19 20 zal UE dan niet meer verghen, in de waeghschale te leggen de 21 redenen die UE het trouwen aen oft af raeden: maer bidde UE 22 gelieve een ende andermael te overleggen 't geen sich in onse laetsteGa naar eind22 23 onderhandelinge heeft toegedraeghen. Te weeten, hoe waer is,Ga naar eind23 24 dat dien avont, als ick UE beloofde echter niet meer moejlijk teGa naar eind24 25 vallen, UE nam den tijdt van vierentwintigh wren, om entlijk te 26 beslujten. De vierentwintigh wren om zijnde, quam UE echter 27 sonder beslujt, maer viel wt met een beweghenisse, die ick aen haerGa naar eind27 28 ongewoon was, ende zejde: ghij doet mij zoo veel, ick wenschte 29 dat ick genegenheit hadde om te trouwen. Jae UE verklaerde 30 geneghenhejt t' mijwaerts te hebben, ende bleef te vreede, dochGa naar eind30 31 zonder sich daer door tot trouwe te verbinden, dat ick UE etlijke 32 daeghen aen elkandren soude komen verselschappen, om te zien, 33 oft de geneghenheit tot volvoering van 't huwelijk zoude willen 34 vallen. Waer op ick UE zejde, dat wij dan waeren over alle andereGa naar eind34 35 swaerigheden ende aenstoot; ende dewijl het alleene stak op deGa naar eind35 36 voors geneghenheit, dat, indien deselve quam te vallen, UE in sulk 37 geval verbonden was; zonder op andere wtvluchten haere | |
[pagina 626]
| |
38 wejgheringhe te moghen vesten. Ende dit stondt UE mij toe. UEGa naar eind38 39 en zal dan niet konnen ontkennen, dat UE verbonden is, indien ick 40 haer bewijse dat UE geneghenheit om te trouwen, gevallen is, soo 41 zeer als het vereischt wordt nae alle reden; ende dat UE mij 't 42 laestemael afgezeidt heeft, niet over gebrek van geneghenheitGa naar eind42 43 t'mijwaerts, maer over een sake geheel bujten mij zijnde. Om dit te 44 bewijsen ben ick gedrongen te seggen, ende gelieve UE het mij 45 daeromme te vergeven, dat UE op maendaeghe den neghendenGa naar eind45 46 Augusto lestleden, gelieft heeft mij te begenaedighen met den 47 naem van Liefste; niet onbedachtelijk, gelijk UE des andren daeghs 48 goedt vondt dat te dujden, maer met rijpen overleg. Want tot 49 meermaelen gevraeght zijnde, oft ick dan UE liefste was, deed UE 50 mij de eere van te seggen: ghij zijt het; verklaerende dat UE 51 geneghenheit t'mijwaerts vermeerdert was. Jae 't geliefde UE als 52 eenighsins verwonnen van goedtgunstigheit, die schoone ooghen 53 met lieffelijker licht als oijt over mij t'ontsteken, UE lieve lippenGa naar eind53 54 te gunnen aen de mijne ende UE aengenaeme kaeken op de mijneGa naar eind54 55 soo vrindelijk te vlijen, met een seggen tot meermaelen toe; Ach 56 mijn heer Hóóft ick wensch u zoo veel goeds! Dat meer is UE quam 57 soo verre, datse mij toestondt, ick moghte het woordt Liefste door 59 UE gesproken aenvaerden voor de eerste letter van 't woordt Jae.Ga naar eind59 60 Ende vertoonde UE sich alsoo, oft de volkomenheit van haereGa naar eind60 61 bewillighing nieuwers als aen den maendagh gehouden had, omGa naar eind61 62 datse me Joffre UE moeder voor eenen ongelukkighen dagh achte.Ga naar eind62 63 Entlijk zejdt UE mij, met een aerdighminlijke wakkerheit: morgenGa naar eind63 64 sal ick U aen oft af zeggen. Met een hart dus opgestookt met minne,Ga naar eind64 65 dus opgevult met hoope, keer ick 's andren daeghs wederom, ende 66 vind UE gemoedt meer verstokt, UE gelaet meer vervreemt, alsGa naar eind66 67 ojt mijn leven. Ende voor alle reden van weigheringe, moet ickGa naar eind67 68 aenneemen, niet d'ongelijkheit van UE ende mijne zinnen in 't 69 stuk vanden godsdienst ofte den staet, op welke punten UE mij alleGa naar eind69 70 den boesem geboort ende wtgevischt had; maer dat mijne vrienden 71 daerinne met UE gevoelen verschilden, 't welk UE over jaer enGa naar eind71 72 dagh geweeten ende noijt voorgewendt had: wezende immers al teGa naar eind72 73 blaeuw een beschejdt, om een goedt huwlijk om te laeten. Van 74 gebrek van geneghenheit, niet een woordt. 'S maendaghs stelt UE 75 het jae seggen wt, om d'ongelukkigheit van dien dagh: ende 76 dinxdaeghs zejt UE neen, om dat mijne vrienden niet kerksch en 77 zijn. Ick gedraeghe mij tot het oordeel van alsulke onpartijdighe,Ga naar eind77 78 als 't UE zelve gelieven zal te kiesen, oft wt de voors twee redenen 79 van afzeggen, mitsgaeders d'aenminnigheit mij, den neghenden, 80 betoont, niet genoegh en blijkt, dat het UE aen geene genoegh- | |
[pagina 627]
| |
81 saeme geneghenheit ontbrak. Ende dewijl het waer is, dat het UE 82 niet aen de geneghenheit, maer aen ijet anders ontbroken heeft, zoo 83 gaet het ook zeker dat UE verbonden is. Want UE, als geseit is,Ga naar eind83 84 had mij belooft zich, aen geene andere swaerigheden als zijnde langGa naar eind84 85 genoegh overwoghen, te keeren. Wie heeft UE dan ellendigheGa naar eind85 86 Joffre soo betoovert, dat UE sich niet en ontsiet haer woordt teGa naar eind86 87 verachteren. Maer wat vraegh ick wie het is? 't is mij nu genoegh 88 bekent. Gelooft dat de persoon, al swijght UE, selve niet en laetGa naar eind88 89 sich des te beroemen. Ach, me lieve Helionore, zal UE verstandt 90 sich laeten verkloeken, door de looshejt van eene, die van enkeleGa naar eind90 91 afgunst in dit stuk gedreven wort, ende die nevens deGa naar eind91 92 daeghelijksche ende welverdiende smaet vande haeren, noch 93 vreest, zoo UE beter doet, datmen haer verwijten zal hetGa naar eind93 94 onderschejt tusschen UE wijsheit ende haere wulpshejt? AchGa naar eind94 95 opent doch de ooghen van UE vernuft, ende besiet oft raedsaem is, 96 tot UE eenighen raedt te gebrujken degeene, die zich zelve sooGa naar eind96 97 qualijk heeft geweeten te raeden, dats 'er reede berouw af draeght.Ga naar eind97 98 Ach opentse doch; ende met eenen UE harte aen deeze mijneGa naar eind98 99 redenen, die gesult zijn in mijn traenen, ende ondertekent met mijnGa naar eind99 100 bloedt. Traenen gestort wt deernis die ick heb zoo met UE ende de 101 verdooltheit van UE zinnen als met mij zelven. Bloedt ten bestenGa naar eind101 102 van UE tot zijnen laesten druppel toe. Zoo UE eenigh gevoelen 103 heeft van Liefde oft hartelijkheit, ick bid ende besweere deselve, 104 door al wat haer lief is, oft ter harten gaet, en lijdt niet dat de kus,Ga naar eind104 105 die ick op 't laetste van UE ontfing, zij geweest een kus om mij terGa naar eind105 106 doodt te leveren; gelijk die van Judas zijnen meester. Maer hebGa naar eind106 107 liever UE beloften ende gemoet te quijten, met het behouden van 108 soodaenigh eenen dienaer, dan 't selve te beswaeren met 109 moorddadigheit, tegens UE toesegginge; ende zejnt mij bij deseGa naar eind109 110 boodinne het woordt van geneesinge, oft veel eer der opwekkinge 111 vander doodt. Want ick en zie niet datter anders ijet menschelijx 112 maghtigh is, om mijnen sterfdagh te stujten. Hier op zij deGa naar eind112 113 goddelijke rede UE raedsvrouwe, ende de goedertieren god gunne 114 UE 't gebrujk vanden geest der beschejdenheit, t' zijner eere endeGa naar eind114 115 onser zaeligheit. Dat wensch ick van heeler harte, ende kussende 116 wel ootmoedelijk UE waerde handt, nijghe mij met aller 117 eerbiedenis, op hoope van vertroostinge t'haerwaerts, als
118 In Amsterdam, 119 den 27en Aug. a 1627. 118 VE 119 Onderdaenste Toegedaenste 120 Dienaer 121 P C Hóóft. | |
[pagina 628]
| |
Leonora is enige malen teruggekomen op de blijken van haar goedgunstigheid tegenover Hooft's dringend herhaalde aanzoeken. Hij wordt daardoor - blijkens 267 had hij ook een euvel aan zijn been - gevaarlijk ziek en maakt op 19 augustus zijn testament, een besloten testament ten overstaan van notaris Lamberti te Amsterdam. Tenslotte doet hij een uiterste poging door haar in een met zijn bloed ondertekende brief te bewijzen, dat zij haar jawoord al gegeven heeft. Hij bezweert haar, niet naar laster omtrent zijn ongeloof te luisteren en schildert zijn eigen toestand van levensgevaarlijke vertwijfeling.  |
|