Het oude Nederlandsche lied. Deel 3

[p. 2684]

[15. Liederen der Gereformeerden]

699. God is ons toevlucht inder noot.

1.
God is ons toevlucht inder noot,
ons hulper in ons liden groot,
en schenct ons zijn ghenaden,
al wort dat aertrijck seer verstoort,
wy en worden niet beladen.

2.
Al vielen die berghen inder ze,
en werden ghevoert al van haer ste,
al is die zee verbolgen,
nochtans en zijn wy niet vervaert
van die ons hier vervolgen.

3.
Die soete stroom, verstaet den sin,
die brengt ons stede blischap in;
God heylicht zijn vercoren
daer toe zijn tabernakel fijn,
want si hem toebehooren.

4.
Want Godt die coemt de stadt te baet
vroech smorghens inder dagheraet;
die heydens met haer rijcken
die zijn verstoort; God gaf gheluyt,
dat aertrijck moest beswijcken.

5.
God is met ons; hem loeft en danckt
een sulcken God, die ons ontfanct;
coemt, siet zijn groote wercken,
die hi ghedaen heeft op aertrijck;
sijn vrede wilt aenmercken.

6.
Den boge end alle wapen fel,
die can hi breken en bernen snel;
verbeydt, en wil aenschouwen:
‘ick ben u God; ick sal mijn lof
ter werelt wel behouwen.’

7.
God, die daer is van grooter cracht,
die blijft bi ons dach ende nacht,
en hi sal ons ontfanghen;
want Jacobs God is hi ghenaemt,
nae hem staet ons verlanghen.

[p. 2685]

Tekst en melodie.

Souterliedekens, Antw. 1540, Ps. 45, ‘nae die wise: Het voer een knaepken over Ryn’. Zie over de Souterl., de Inleiding bl. XIV en aant. I. - Willems, Oude Vl. ldr., 1848, nr. 226, bl. 474, str. 1, 2, 5, 7; zooals Böhme zegt, is de zangwijs van Ps. 45 bij Willems nauwelijks te herkennen. - Het slot van de melodie moet behoord hebben tot een refrein, dat in den tekst van Ps. 45 niet bewaard werd.

R. von Liliencron, Die historischen Volksldr. der Deutschen, Nachtrag, Leipzig, 1869, nr. 105, bl. 91, was de eerste, die de zangwijs van het geestelijk lied: ‘Kombt her zů mir, spricht Gottes son’, c. 1530 door Georg Grüenwald gedicht, in verband bracht met de zangwijs van Ps. 45 en met den ‘Lindenschmidtton’: ‘Was wöllen wir singen und heben an? das best dass wir gelernet han’. Echter had A. Kretzschmer, Deutsche Volksldr., Berlin 1840, nr. 10, bl. 12, getracht de wijs van Ps. 45, zonder deze bron aan te duiden, op ‘Es ist nicht lang, dass es geschah’ (Lindenschmidt) te brengen. - Zie mede Böhme, Altd. Lb., 1877, nr. 376, bl. 461, en Erk u. Böhme, Deutscher Liederhort, II, nr. 246-7, bl. 36 vlg. - Varianten van de geest. melodie bij J. Zahn, Die Melodien der deutschen evangelischen Kirchenldr., I (1889), nr. 1708; II (1890), nr. 2496 a, b, c; III (1890), nr. 5837. Zooals we zagen, hiervoren II, bl. 1576, was het oude Duitsche lied van den ‘Lindenschmidt’ zeer waarschijnlijk ten onzent bekend. Immers Dr. G. Kalff vond in Veelderhande Schriftuerlycke nieuwe liedekens, enz. vergadert door Lenart Klock, Utrecht 1593, de wijsaan-duiding: ‘Van den Lindenschmidt’.

De melodie van Ps. 45 hoort in de XV^de eeuw thuis. De oude vijfregelige strophenbouw waarop de melodie berust, treft men sedert de XV^de eeuw in tal van wereldlijke en geestelijke liederen aan; zie Dr. G. Kalff, Het lied in de M.E., bl. 555-6.