Brieven. Deel 6. 1 november 1935-30 juni 1937

[p. 421]

3163. Aan J. Greshoff: Tjitjoeroeg, 16 april 1937

Tjitjoeroeg, 16 April 1937

Beste Jan, Even een vervelend briefje voor een praktische aangelegenheid. Ik kreeg vanmorgen een brief van Simone of ik haar geld kon zenden voor de Paaschvacantie van Gille (die hij dus blijkbaar bij haar heeft doorgebracht). Ik stuur haar vandaag 30 belgas, alles wat ik missen kan. Maar ik deed dit aan jouw adres omdat ik, op 't postkantoor gekomen zijnde, merkte dat ik haar tegenwoordig adres niet wist. Het is rue du Noyer 127.

Ik hoop dat deze brief tegelijk met het geld komt - postwissel per vliegpost, - maar het kan zijn dat de brief net te laat is. In dat geval heb je het ‘mandaat’ wschl. al lang doorgestuurd. Ik heb het op haar naam gezet; je hebt het dus alleen verder te sturen; deze missive dient alleen ter verklaring waarom ik het jou zond.

Van Menno^1. en Henny vandaag ook brieven, waarop ik weinig te antwoorden heb. Ik moet ‘inbinden’ met die luchtpostprijzen: 1^o is Indië naar Europa 1½ maal zoo duur als andersom, 2^o schrijven jullie ieder apart aan mij alleen, terwijl ik alleen schrijf aan jullie allen. Neem dus niet kwalijk, als ik soms per gewone post antwoord.

Wij hebben het plan nu, om - als wij Alijntje, die ons ontzettend in onze bewegingen belemmert, bij mijn schoonzuster kunnen deponeeren - van 1 tot 25 Mei op reis te gaan, eindelijk dan die reis over Java naar Bali. Voor Bep allernoodigst, voor mij eig. niet minder. Ik ben mij nu geweldig aan het inlezen daarvoor. Krom, Hindoe-Jav. geschiedenis; Nagarakrtagama^2.; dat boekje dat jij mij zond over Bali (Covarrubias); etc. Anders gaat toch weer 50% voor ons verloren.

Ik was op Batavia, en sprak Ritman^3. (redacteur Batav. Nwsbl.) niet, omdat zijn vrouw net geopereerd werd, maar hoorde een-en-ander van een onderredacteur^4. van hem. Dit is een land van persbreidels en reactionaire lezers die onmiddellijk met opzegging van abonnement reageeren als er iets in de krant staat dat hun niet bevalt. En Rit-

1. Waarschijnlijk Bw TB-DP 4, p. 121-124 (= 1001).

2. Voor Krom zie 2088 n 3. Nagarakrtagama, ‘Verhandeling over de orde van het rijk’, een Oudjavaanse tekst uit 1365, geeft een zeer gedetailleerde beschrijving van het rijk Madjapahit.

3. Zie 3267 n 1.

4. C.J. Versteeg.

[p. 422]

man, van-huis-uit liberaal - zooiets als Schilt^5. - durft niets, schippert voortdurend. Je moet al blij zijn dat hij, wat berichten over Spanje en zoo betreft, zich zoo fatsoenlijk mogelijk houdt, d.w.z. dat zijn blad althans niets heeft van de ennesbé -toon van Java-Bode en Nieuws van den Dag (dit laatste is de krant waarin, behalve in de Locomotief, de brieven van Rosine verschijnen). Ik kan voor mijn fatsoen dus alleen in het Bat. Nwsbl. schrijven, en Ritman wil dat o zoo graag, zegt hij, en zegt zijn onderredacteur, maar welke ‘neutrale’ stukjes kan hij mij toevertrouwen?^6. We moeten dat nader bezien. En wat kan hij mij betalen? Want hier schijnt hij onder de plak te zitten van zijn administrateur, een zekere Molenaar,^7. die de krenterigheid prolgeworden schijnt te zijn.

Groeneveldt^8. - andere lijn - wil mij binnenkort (vóór de reis nog) op een tuinfeestje met bijbehoorende bowl, vertoonen... aan allerlei invloedrijke lieden, die natuurlijk allemaal heeten ontzettend gebrand op de kennismaking te zijn. Wat zal dat opleveren? Dat bibliothecaris-schap B.B. hangt af van een zekeren Rissink,^9. die mij zelf graag wil, zegt Groeneveldt, maar die verder een ambtenaarambtenaar schijnt te zijn. En als mijn Multatuli-boek dan uitkomt? Misschien moet ik 8 dagen na installatie weer mijn ontslag nemen! tenminste... voor goed-fatsoen.

Het is alles bij elkaar nogal vermakelijk, zoolang je weet dat je een kleine reserve hebt. Maar als het straks meenens wordt, is het natuurlijk allesbehalve leuk.

Ik houd je op de hoogte, maar meer bijwijze van kroniek dan omdat ik zoo vol hoop ben. Eigenlijk is iedereen een beetje bang om zich met mij te compromitteeren, en aan mijzelf regent het waarschuwingen om mij niet met D.D. in te laten, om mijn Mult.-boek toch vooral niet aan hem op te dragen, etc. De civiele lafheid is toch iets heel reëels! Ze vragen 't onmogelijke, want werkelijk, menschelijk en zuiver vriendschappelijk gesproken - de politiek kan me hier niets schelen! - is D.D. zooveel meer waard dan de rest, dat het ònmogelijk is hem het weinigje steun te ontzeggen dat ik hem geven

5. Zie 3007 n 1.

6. Vgl. Bw TB-DP 4, p. 125.

7. G. Molenaar, directeur van het Nederlandse drukkers- en uitgeversconcern Nideum en van het Bataviaasch nieuwsblad.

8. Zie 3102 n 2.

9. W.G.F.C. Rissink was administrateur op het departement van Binnenlandsch Bestuur (B.B.).

[p. 423]

kan, juist nu - nu hij, volgens het zeggen van ambtenaren zelf, op de misselijkste manier wordt gepest. Als de boel scherp gezet wordt, nu ja, dan word ik leeraar op de school van D.D. - iets wat mij vrijwel alle verdere mogelijkheden zou afsnijden, volgens de opinie van iedereen, - maar ik ben dan van het gemoerneuk af. Ik wil 't eerst anders probeeren - omdat ik niet alleen sta, - maar met de cursus van Augustus of September heeft D.D. een plaats voor mij, en zelfs voor Bep.

Later weer over geestelijker zaken. Houd je taai en of ik ‘narrig’ ben of niet, zuur, of ziek, of niet, geloof me in den grond voor eens en voorgoed je reeds-oude-vriend

Eddy

Van harte gefeliciteerd met de nederlaag van de Pots-en-Patsmaker.^10. Nu nog net zoo in Holland. Wat zègt men daarvan?

10. Bij de Belgische kamerverkiezingen op 11 april 1937 leed de Waalse fascist Léon Degrelle een gevoelige nederlaag.