Steeds mooier

Over geschiedenis en zin van vooruitgangsideeën in de kunst

[p. 285]

Bibliografie

Abbing, Hans Een economie van de kunsten. Beschouwingen over kunst en kunstbeleid, Groningen 1989.

Abrams, M.H. Natural Supernaturalism. Tradition and Revolution in Romantic Literature, New York 1971.

Adam, A. Histoire de la littérature française au xviie siècle, Parijs 1948 e.v., Tomes 3, v.

Adorno, Theodor W. Philosophie der neuen Musik, Frankfurt am Main 1958 (1948).

Adorno, Theodor W. ‘Vooruitgang’. In: idem, Kritische modellen, Amsterdam 1977, p.21-40. (Oorspr. ‘Fortschritt’. In: Stichworte. Kritische Modelle 2, Frankfurt am Main 1969, p.29-51 [1962].)

Almond, Gabriel A.; Chodorow, Marvin; Pearce, Roy Harvey Progress and Its Discontents, Berkeley / Los Angeles / Londen 1982.

Anbeek, Ton Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1885-1985, Amsterdam 1990, p.11-20; 200-220.

Ankersmit, F.R. Denken over geschiedenis. Een overzicht van moderne geschiedfilosofische opvattingen, Groningen 1986.

Arx, J.P. von Progress and Pessimism. Religion, Politics, and History in Late 19th Century Brittain, Cambridge (Mass.) / Londen 1985.

Baillie, John The Belief in Progress, Oxford 1951 (1950).

[p. 286]

Bakker, Siem Het literaire tijdschrift Het Woord 1945-1949, Amsterdam 1987, p.481-576.

Baljeu, Joost Theo van Doesburg, Londen 1974.

Baron, Hans ‘The Querelle of the Ancients and the Moderns as a Problem for Renaissance Scholarship’. In: Journal of the History of Ideas, Vol. 20 (1959), p.3-22.

Beardsley, Monroe C. Aesthetics. Problems in the Philosophy of Criticism, Indianapolis / Cambridge 1988 (1981 / 1958).

Beaucamp, Eduard Das Dilemma der Avantgarde. Aufsätze zur bildenden Kunst, Frankfurt am Main 1976.

Becker, Howard S. Art Worlds, Berkeley / Los Angeles 1982.

Belting, Hans Das Ende der Kunstgeschichte?, München 1984 (1983).

Blaas, P.B.M. Anachronisme en historisch besef. Momenten uit de ontwikkeling van het Europees historisch bewustzijn, Amsterdam 1988.

Blotkamp, Carel Mondriaan in detail, Utrecht 1987.

Blotkamp, Carel; e.a. De beginjaren van De Stijl, 1917-1922, Utrecht 1982.

Borgers, G.; e.a. (red.) de beweging van vijftig, Schrijversprentenboek deel 10, Amsterdam 1972 (1965).

Bourdieu, P. La distinction. Critique sociale du jugement, Parijs 1979.

Bradbury, Malcolm; McFarlane, James Modernism. A Guide to European Literature 1890-1930, Harmondsworth 1991 (1976).

Brunner, O.; Conze, W.; Koselleck, R. (Hrsg.) Geschichtliche Grundbegriffe, Stuttgart 1972 e.v.

Bulhof, Francis (ed.) Nijhoff, Van Ostaijen, ‘De Stijl’. Modernism in the Netherlands and Belgium in the First Quarter of the 20th Century, Den Haag 1976.

[p. 287]

Burck, Erich Die Idee des Fortschritts. Neun Vorträge über Wege und Grenzen des Fortschrittglaubens, München 1963.

Bürger, Peter Theorie der Avantgarde, Frankfurt am Main 1987 (1974).

Bury, J.B. The Idea of Progress. An Inquiry into Its Origin and Growth, New York 1955 (1932).

Butterfield, H. The Whig Interpretation of History, Londen 1951 (1931).

Calis, Piet Het ondergronds verwachten. Schrijvers en tijdschriften tussen 1941 en 1945, Amsterdam 1989.

Calis, Piet Speeltuin van de titaantjes. Schrijvers en tijdschriften tussen 1945 en 1948, Amsterdam 1993.

Carroll, Noël ‘Essence, Expression, and History: Arthur Danto's Philosophy of Art’. In: Rollins (ed.), p.79-106.

Clignet, Remi The Structure of Artistic Revolutions, Philadelphia 1985.

Condorcet, J.A.N.C. marquis de Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (ed. M. & F. Hincker), Parijs 1971 (1795).

Crane, Diana The Transformation of the Avant-garde. The New York Art World 1940-1985, Chicago 1987.

Crego Castaño, Rosario El Neoplasticismo y la relación elemental. Arte y estética del grupo holandés De Stijl, 1917-1931 (Tesis de Doctorado, 2 dln.), Madrid 1990. (De handelseditie verschijnt in 1994 te Madrid.)

Critchfield, R.; Koepke, W. (eds.) Eighteenth-Century German Authors and Their Aesthetic Theories: Literature and the Other Arts, Columbia (S.C.) 1988.

Dagen, J. L'histoire de l'esprit humain dans la pensée française. De Fontenelle à Condorcet, Parijs 1980.

Dahlhaus, Carl Grundlagen der Musikgeschichte, Keulen 1967.

[p. 288]

Danto, Arthur The Philosophical Disenfranchisement of Art, New York 1986.

Danto, Arthur Beyond the Brillo Box. The Visual Arts in Post-historical Perspective, New York 1992.

Danto, Arthur C. Embodied Meanings. Cristical Essays & Aesthetic Meditations, New York 1995 (1994).

Delvaille, Jules Essai sur l'histoire de l'idee de progrès (jusqu'à la fin du xviiie siècle), Parijs 1910.

Doig, Alan Theo van Doesburg. Painting into Architecture, Theory into Practice, Cambridge 1986.

Doorman, Maarten Vooruitgang en verval in de kunst, Wageningen 1988.

Doorman, Maarten ‘Steeds mooier. Over vooruitgang in de kunst’. In: De Gids 152 (1989), nr.2, februari, p.99-106.

Doorman, Maarten ‘Over het onuitsprekelijke’. In: De Gids 154 (1991), nr.9, september, p.705-711.

Doorman, Maarten Grensvervaging in de kunst, Amsterdam 1997.

Doorman, S.J. ‘Enkele speculaties over kunst en wetenschap’. In: Tekens in de tijd: 65 jaar Joop den Uyl, Amsterdam 1984, p.213-237.

Doorman, S.J. ‘Bestaat vooruitgang wel in wetenschap, niet in kunst?’. In: Von der Dunk e.a. 1985, p.51-64.

Doren, Ch. van The Idea of Progress, New York / Washington / Londen 1967.

Drijkoningen, F.; Fontijn, J. (red.) Historische Avantgarde. Programmatische teksten van het Italiaans futurisme, het Russisch futurisme, Dada, het constructivisme, het surrealisme, het Tsjechisch poëtisme, Amsterdam 1986.

Dunk, H.W. von der; e.a. De paradoxen van de vernieuwing. Het nieuwe als macht, mythe en cliché, Nijmegen 1985.

[p. 289]

Elburg, Jan G. Geen letterheren, Amsterdam 1987.

Emge, C.A. Das Problem des Fortschritts, Wiesbaden 1958.

Feyerabend, Paul Wissenschaft als Kunst, Frankfurt am Main 1984.

Feyerabend, Paul Farewell to Reason, Londen / New York 1987.

Fokkema, D.; Ibsch, E. Het Modernisme in de Europese letterkunde, Amsterdam 1984.

Fokkema, R.L.K. Het komplot der Vijftigers, Amsterdam 1979.

Fontenelle, B. de Entretiens sur la pluralité des mondes & Digression sur les anciens et les modernes (ed. Robert Shackleton), Oxford 1955 (1686 / 1688).

Foucault, Michel De orde van het spreken, Meppel / Amsterdam 1988. (Oorspr. L'ordre du discours, 1971.)

Frampton, Kenneth Modern Architecture. A critical History, Londen 1992 (1980, 1985).

Friedman, Mildred (red.) De Stijl: 1917-1931, Amsterdam / Otterlo 1982. (Oorspr. De Stijl 1917-1931. Visions of Utopia, Oxford 1982.)

Gablik, Suzi Progress in Art, Londen 1976.

Gablik, Suzi Has Modernism Failed?, New York 1984.

Gadamer, Hans-Georg ‘Die Stellung der Poesie im System der Hegelschen Ästhetik und die Frage des Vergangenheitscharakters der Kunst’. In: A. Gethmann-Siefert, O. Pöggeler (Hrsg.), Welt und Wirkung von Hegels Ästhetik, Hegel-Studien, Beiheft 27, Bonn 1986, p.213-223.

Gay, Peter ‘The Rise of Modern Paganism’. In: idem, The Enlightenment. An Interpretation, Vol. 1, Londen 1966, p.279-321.

Gillot, H. La Querelle des Anciens et des Modernes en France, Genève 1968 (1914).

[p. 290]

Ginsberg, Morris The Idea of Progress. A Revaluation, Londen 1953.

Gombrich, Ernst H. Meditations on a Hobby Horse and Other Essays on the Theory of Art, Londen 1963.

Gombrich, Ernst H. In Search of Cultural History. The Philip Maurice Deneke Lecture 1967, Oxford 1969.

Gombrich, Ernst H. Kunst und Fortschritt. Wirkung und Wandlung einer Idee, Keulen 1978.

Gombrich, Ernst H. ‘Stijl in kunst en stijl van leven’. In: Kunst & Museumjournaal 3 (1991), nr. 1, p.9-22.

Goodman, Nelson Languages of Art. An Approach to a Theory of Symbols, Londen 1969 (1968).

Graham, Gordon ‘Learning from art’. In: British Journal of Aesthetics, Vol 35, No. 1, January 1995, p.26-37.

Gumbrecht, H.U. ‘Modern, Modernität, Moderne’. In: Brunner, Conze, Koselleck (Hrsg.), Geschichtliche Grundbegriffe, Bd. 4 (1978), p.93-131.

Haaften, A.W. van; e.a. Ontwikkelingsfilosofie, Muiderberg 1986.

Habermas, Jürgen ‘Die Moderne - ein unvollendetes Projekt’. In: idem, Kleine politischen Schriften, Frankfurt am Main 1981, p.444-464.

Habermas, Jürgen Der Philosophische Diskurs der Moderne. Zwölf Vorlesungen, Frankfurt am Main 1985.

Halbertsma, Marlite; Zijlmans, Kitty (red.) Gezichtspunten. Een inleiding in de methoden van de kunstgeschiedenis, Nijmegen 1993.

Hammann, W.; Kluge, Th. (Hrsg.) In Zukunft. Berichte über den Wandel des Fortschritts, Reinbek bei Hamburg 1985.

Hauser, A. Soziologie der Kunst, München 1974.

[p. 291]

Hazard, Paul De crisis in het Europese denken. Europa op de drempel van de verlichting 1680-1715, Amsterdam 1990. (Oorspr. La crise de la conscience européenne 1680-1715, 1935).

Hegel, G.W.F. Sämtliche Werke. Jubiläumausgabe in zwanzig Bänden, Hrsg. H. Glockner, Stuttgart 1927, Bd. 12-14.

Herwitz, Daniel Making Theory / Constructing Art. On the Authority of the Avant-Garde. Chicago / Londen 1993 (Herwitz 1993α.)

Herwitz, Daniel ‘The Beginning of the End: Danto on Postmodernism’. In: Rollins (ed.), p.142-158. (Herwitz 1993ß.)

Horkheimer, Max; Adorno, Theodor W. Dialektik der Aufklärung. Philosophische Fragmente, Frankfurt am Main 1984 (1947).

Hughes, Robert ‘The Future that Was’. In: idem, The Shock of the New. Art and the Century of Change, Londen 1981 (1980).

Huizinga, J. ‘De aesthetische expressie in haar verwijdering van rede en natuur’. In: idem, In de schaduwen van morgen. Een diagnose van het geestelijk lijden van onzen tijd, Haarlem 1935, p.179-196.

Jaffé, H.L.C. De Stijl 1917-1931 - the Dutch Contribution to Modern Art, Cambridge (Mass.) / Londen / Amsterdam 1986 (1956).

Janssen, Peter L. ‘Political Thought as Traditionary Action: the Critical Response to Skinner and Pocock’. In: History and Theory 24 (1985), p.115-146.

Jauß, Hans Robert ‘Ursprung und Bedeutung der Fortschrittsidee in der Querelle des Anciens et des Modernes’. In: Kuhn, Wiedmann (Hrsg.), p.51-72. (Jauß 1964α.)

Jauß, Hans Robert ‘Ästhetische Normen und geschichtliche Reflexion in der “Querelle des Anciens et des Modernes”’. In: Perrault, p.8-64 (‘Einleitung’). (Jauß 1964ß.)

Jauß, Hans Robert Literaturgeschichte als Provokation, Frankfurt am Main 1970.

[p. 292]

Kortum, H. Charles Perrault und Nicolas Boileau. Der Antike-Streit im Zeitalter der klassischen französischen Literatur, Berlijn 1966.

Koselleck, Reinhart ‘Fortschritt’. In: Brunner, Conze, Koselleck (Hrsg.), Geschichtliche Grundbegriffe, Bd. 2 (1975), p.351-423.

Koselleck, Reinhart Vergangene Zukunft. Zur Semantik geschichtlicher Zeiten, Frankfurt am Main 1979.

Kosuth, Joseph ‘Art after Philosophy’. In: Art after Philosophy and After. Collected Writings 1966-1990. Cambridge (Mass.) 1991, p.13-32.

Kraus, W. Studien zur deutschen und französischen Aufklärung, Berlijn 1963.

Krauss, Rosalind E. The Originality of the Avant-Garde and Other Modernist Myths, Chicago 1994 (1985).

Krieger, Murray ‘The Arts and the Idea of Progress’. In: Almond, Chodorow, Pearce (eds.), p.449-469.

Kristeller, P.O. ‘The Modern System of the Arts: A Study in the History of Aesthetics’. In: Journal of the History of Ideas, Vol. 12 (1951), p.496-527 (Part 1); resp. Vol. 13 (1952), p.17-46 (Part 2).

Kuhn, Thomas S. The Structure of Scientific Revolutions, Chicago 1970 (1962).

Kuhn, Thomas S. The Essential Tension. Selected Studies in Scientific Tradition and Change, Chicago 1977.

Kuhn, H., Wiedmann, F. (Hrsg.) Die Philosophie und die Frage nach dem Fortschritt, München 1964.

Kuspit, Donald ‘Sincere Cynicism. The Decadence of the 1980s’. In: Signs of Psyche in Modern and Post-Modern Art. Cambridge U.P. 1993, p.273-281.

Laeyendecker, L. Brengt de vooruitgang ons verder? Kanttekeningen bij een wijd verbreid geloof, Baarn 1986.

[p. 293]

Lemoine, Serge (dir.) Theo van Doesburg, Parijs 1990.

Lepenies, W. Die drei Kulturen. Soziologie zwischen Literatur und Wissenschaft, München / Wenen 1985.

Levine, J.M. The Battle of Books, Ithaca / Londen 1991.

Lewis, Wyndham The Demon of Progress in the Arts, Londen 1954.

Löw, R.; Koslowski, P.; Kreuzer, Ph. (Hrsg.) Fortschritt ohne Maß? Eine Ortsbestimmung der wissenschaftlich-technischen Zivilisation, München 1981.

Löwith, Karl Weltgeschichte und Heilsgeschehen. Zur Kritik der Geschichtsphilosophie, Stuttgart 1983.

Luschka, W.H. Die Rolle des Fortschrittsgedankens in der Poetik und literarischen Kritik der Franzosen im Zeitalter der Aufklärung, München 1926.

Lyotard, Jean-François Philosophie und Malerei im Zeitalter ihres Experimentierens, Berlijn 1986.

Mandelbaum, M. History, Man and Reason. A Study in Nineteenth Century Thought, Londen / Baltimore 1974 (1971).

Mannheim, Karl ‘Die Bedeutung der Konkurrenz im Gebiete des Geistigen’. In: Volker Meja, Nico Stehr (Hrsg.), Der Streit um die Wissenssoziologie, Frankfurt am Main 1982, Bd. 1, p.325-370.

Manuel, Frank E. The Prophets of Paris, New York 1962.

Manuel, Frank E.; Manuel, Fritzie P. Utopian Thought in the Western World, Oxford 1979.

Meijers, Debora J. Klasseren als principe. Hoe de k.k. Bildergalerie te Wenen getransformeerd werd in een ‘zichtbare geschiedenis van de kunst’ (1772-1781), Amsterdam 1990.

Mulder, E.M. ‘Perspectief en de dimensies der verbeelding’. In: idem, Muziek in spiegelbeeld. Essays over muziekfilosofie en dieptepsychologie, Baarn 1985.

[p. 294]

Munro, Thomas ‘Do the Arts Progress?’ In: Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 14, no. 2 (december 1955), p.175-190.

Munro, Thomas Evolution in the Arts, Cleveland z.j. (ca. 1964).

Nietzsche, Friedrich ‘Vom Nutzen und Nachteil der Historie für das Leben’. In: idem, Werke, Kritische Gesamtausgabe (kgw), Hrsg. G. Colli, M. Montinari, New York / Berlijn 1967 e.v., kgw iii/ 1 (1972), p.239-330 (1874).

Nisbet, Robert History of the Idea of Progress, New York 1980.

Oelmüller, W. ‘Hegels Satz vom Ende der Kunst und das Problem der Philosophie der Kunst nach Hegel’. In: Philosophisches Jahrbuch 73 (1965), p.75-94.

Overy, P. De Stijl, Londen 1991.

Parekh, B.; Berki, R. ‘The History of Political Ideas’. In: Journal of the History of Ideas, 34 (1973), p.163-184.

Paz, Octavio De kinderen van het slijk. Van de romantiek tot de avant-garde, Amsterdam 1990 (1976, oorspr. Los hijos del limo, 1974).

Perrault, Charles Parallèle des Anciens et des Modernes en ce qui regarde les arts et les sciences (facsimile), München 1964 (1688-1697).

Pochat, G. Geschichte der Ästhetik und Kunsttheorie. Von der Antike bis zum 19. Jahrhundert, Keulen 1986.

Poggioli, R. The Theory of the Avant-Garde, New York 1968. (Oorspr. Teoria dell'arte d'avanguardia, 1962.)

Pollard, Sidney The Idea of Progress, Londen 1968.

Popper, Karl R. De armoede van het historicisme, Utrecht / Antwerpen 1974. (Oorspr. The Poverty of Historicism, 1957.)

Pot, J.H.J. van der De periodisering der geschiedenis. Een overzicht der theorieën, Den Haag 1951.

[p. 295]

Rigault, Henri Histoire de la querelle des anciens et des modernes, Parijs 1856.

Ritter, Joachim ‘Fortschritt’. In: idem, Historisches Wörterbuch der Philosophie, Bd. 2, Basel / Stuttgart 1972, p.1032-1059.

Rochberg, George ‘Can the Arts Survive Modernism? (A Discussion of the Characteristics, History, and Legacy of Modernism)’. In: Critical Inquiry 11 (december 1984), p.317-340.

Rodenko, Paul Tussen de regels. Wandelen en spoorzoeken in de moderne poëzie, Den Haag 1956.

Roegholt, Richter De geschiedenis van De Bezige Bij, Amsterdam 1972, hfdst. 4.

Rollins, Mark (ed.) Danto and his Critics, Cambridge (Mass.) 1993.

Romein, Jan ‘De dialektiek van de vooruitgang’ (1935). In: idem, Historische lijnen en patronen. Een keuze uit de essays, Amsterdam 1976, p.40-89.

Romein, Jan ‘Gedachten over de vooruitgang’ (1950). In: idem, Historische lijnen en patronen. Een keuze uit de essays, Amsterdam 1976, p.387-416.

Rorty, Richard ‘The Historiography of Philosophy: Four Genres’. In: R. Rorty, J.B. Schneewind, Q. Skinner (eds.), Philosophy in History. Essays on the Historiography of Philosophy, Cambridge 1984, p.49-75.

Rosenberg, Harold The Tradition of the New, New York 1982 (1959).

Rotenstreich, N. ‘The Idea of Historical Progress and Its Assumptions’. In: History and Theory 10 (1971), no. 2, p.197-221.

Sampson, R.V. Progress in the Age of Reason. The 17th Century to the Present Day, Londen 1956.

Schoot, A. van der ‘Is er vooruitgang in de kunst?’. In: Caroline van Eck, Herman Philipse (red.), Praesidium libertatis. Lezingen filosofiedag 1985, Delft 1985, p.260-266.

[p. 296]

Schulte-Sasse, Jochen ‘Foreword: Theory of Modernism versus Theory of the Avant-Garde’. In: Peter Bürger, Theory of the Avant-Garde, Minneapolis 1984 (1976), p. vii-xlvii.

Seel, Martin ‘A Defense of Aesthetic Progress’. In: Praxis international, 6 (jan. 1987), no. 4, p.416-425.

Silverman, Hugh J. (ed.) Postmodernism - Philosophy and the Arts, New York 1990.

Skinner, Quentin ‘Meaning and understanding in the history of ideas’. In: History and Theory, 8 (1969), p.3-53.

Solomon, Robert C.; Higgins, Kathleen M. ‘Atomism, Art, and Arthur: Danto's Hegelian Turn’. In: Rollins (ed.), p.107-126.

Sontag, Susan Tradities van het nieuwe of: Moeten wij modern zijn? Huizingalezing 1989, Amsterdam 1990. (Oorspr. Traditions of the New or: Must We Be Modern?)

Spencer, Herbert First Principles. A System of Synthetic Philosophy, Londen 1893 (1862).

Staal, Frits ‘Over het cyclische en het rechtlijnige tijdsbegrip’. In: idem, Over zin en onzin in filosofie, religie en wetenschap, Amsterdam 1986, p.51-76.

Stokvis, Willemijn Cobra, geschiedenis, voorspel en betekenis van een beweging in de kunst van na de Tweede Wereldoorlog, Amsterdam 1979 (1974).

Straaten, Evert van Theo van Doesburg. Schilder en architect, Den Haag 1988.

Swaan, A. de Kwaliteit is klasse. De sociale wording en werking van het cultureel smaakverschil, Amsterdam 1986.

Swift, Jonathan The Battle of the Books, Hrsg. Hermann Josef Real, Berlijn / New York 1978 (1704).

Varnedoe, Kirk A Fine Disregard. What Makes Modern Art Modern. New York 1990.

[p. 297]

Vyverberg, Henry Historical Pessimism in the French Enlightenment, Cambridge (Mass.) 1958.

Wade, Ira O. The Structure and Form of the French Enlightenment, Vol. 2: Esprit Révolutionnaire, Princeton 1977.

Wagar, W. Warren (ed.) The Idea of Progress since the Renaissance, New York / Londen / Sydney / Toronto 1969.

Wagar, W. Warren Good Tidings. The Belief in Progress from Darwin to Marcuse, Bloomington / Londen 1972.

Weightman, J. The Concept of the Avant-Garde. Explorations in Modernism, Londen 1973.

Weijers, Ido Terug naar het behouden huis. Romanschrijvers en wetenschappers in de jaren vijftig, Amsterdam 1991.

Wellek, René A History of Modern Criticism: 1750-1950 (8 Vols.), New Haven / Londen 1955 e.v.

Wellek, René ‘Evolution of Literature’. In: P.P. Wiener (ed.), Dictionary of the History of Ideas, New York 1973, Vol. 2, p.169-174.

Wellek, René; Warren, Austin Theory of Literature, New York 1956 (1947).

Weyergraf, Clara Piet Mondrian und Theo van Doesburg: Deutung von Werk und Theorie, München 1979.

Whittall, A. Music since the First World War, Londen 1977.

Wieland, W. ‘Entwicklung, Evolution’. In: Brunner, Conze, Koselleck (Hrsg.), Bd. 2 (1979), p.199-228.

Wismer, Beat Mondrians ästhetische Utopie, Baden 1985.

Wittgenstein, Ludwig Philosophische Untersuchungen / Philosophical Investigations, ed. G.E.M. Anscombe, R. Rhees, Oxford 1953.

Wolfe, Tom The Painted Word, New York 1987 (1975).