Algemeen letterkundig lexicon

allografeem

Etym: Gr. allos + grafein = anders schrijven.

Verschillende schrijfwijze van een schriftteken binnen een woord al naar gelang de positie van dat schriftteken binnen het woord. Tot in de 18^de eeuw zijn allografemen zeer gebruikelijk. Zo schreef men in de middeleeuwen een ronde ‘r’ als de voorafgaande letter rond was (‘b’, ‘o’) en anders een rechte ‘r’. Aan het begin en binnen het woord was de rechte ‘s’ gebruikelijk, maar aan het einde van een woord de ronde ‘s’. Allografemen vindt men ook met ‘i’ en ‘j’ (de ‘lange ij’), en ‘u’ en ‘v’. Binnen de teksteditie verschilt men van mening over de vraag of men in geval van een diplomatische editie de tekst geweld aandoet als men allografemen normaliseert naar het hedendaags gebruik, bijv. ‘duvel’ i.p.v. ‘duuel’.

Lit:   M. van Royen, Klank- en vormleer van het Middelnederlands (1990), hfdst. 1: Spelling.

allograaf-2

allogram