basisgegevens
gestandaardiseerde naam kamer:
De Catharinisten
spelwijze in bron(nen):
‘den gesellen van Ste Katherynen spelen’ (1496); 'De Catharinisten' (Haarlem 1613)
varianten:
‘Den gesellen van Sinte Katherynen spelen’ (1496); 'De Catharinisten' (1613); 'Catharynisten' (1620); 'Catrinisten' (1620); 'Sinte Catharina' (1628)
zinspreuk:
'Wilt Trou oorboren' (Haarlem 1613); 'Wilt trouw oorboren' (1620)
gebruikte code:
BOS4
patroonheilige:
H. Catharina (1496)
vroegste bronvermelding:
1496
gedoopt:
geografisch-politieke situering van de kamer
plaats:
's-Hertogenbosch
(stad/dorp/vrijheid):
Stad
district:
gewest:
Brabant
korte geschiedenis
In de stadsrekeningen van 1496 is sprake van ‘den gesellen van Sinte Kathrijne spelen’, ‘den gesellen van Sinte Barberen spele’ en ‘den gesellen van Sinte Aighte spele’ en ook van ‘den voirs. drien gilden Kathrijnen, Barbaeren ende Aighten’. Deze drie gezelschappen waren actief binnen de OLV-processie en soms bij blijde intreden. Daarnaast manifesteerden ze zich als broederschappen van baardragers. Ze hadden in de zestiende eeuw niet hetzelfde statuut als de officiële kamer Mozes Doorn. In de jaren 1567-1597 worden De Catharinisten niet in de stadsrekeningen vermeld. De kamer nam deel aan de wedstrijd in Haarlem in 1613 en aan de wedstrijd in Mechelen in 1620. In 1628 vaardigden gouverneur, schout en schepenen een instructie uit voor de vijf rederijkersgezelschappen van 's-Hertogenbosch. In 1629 werd 's-Hertogenbosch veroverd door de Staten-Generaal. Na 1652-1653 wordt dit gezelschap niet meer vermeld in de stadsrekeningen. De kamer bestond echter nog in 1679.
documenten
reglementen:
- Verbod door schout en schepenen om contacten te onderhouden met rederijkerskamers en rederijkers uit de Verenigde Provincies (2 december 1615): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Oud Archief, inv. Hoekx nr. 132, 175-76/ editie: Hermans 1867, 177-78 [1615 BOS1+2+4].
- Instructie voor de vijf kamers van 's-Hertogenbosch vanwege gouverneur, schout en schepenen (16 december 1628): origineel verloren/ afschrift: Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Oud Archief 's-Hertogenbosch, inventaris Hoekx nr. 1076, 180v-183r/ editie: Hermans 1867, 150-55 [1628 BOS1+2+3+4+5].
ledenlijsten:
rekeningen:
inventarissen:
processtukken:
rekwesten:
rentetitels:
correspondentie:
literaire productie:
historische nota's:
andere nota's:
- Berijmde wedstrijdkaart door de kamer aan De Lelie van Diest gestuurd (1 maart 1615): origineel verloren/ editie: 1. Raymaekers 1860, 111-12; 2. Hermans 1867, 148-49.
verantwoording
broncitaten:
Stadsarchief 's-Hertogenbosch, Oud Archief, inv. Hoekx nr. 1599, stadsrekeningen 's-Hertogenbosch 1496, 38:
'Volgende hier nae die costen bij der stadt gedaen in der fheesten van onser liever vrouwe dracht:
...
Item, den gesellen van Sinte Kathrijne spele 7 cronen, makende 8 R.gl. 8 st.
Item, den gesellen van Sinte Barberen spele 6 cronen, makende 7 R.gl. 4 st.
Item, den gesellen van Sinte Aighte spelen 6 cronen, alsoe makende 7 R.gl. 4 st.
Item noch den voirs. drien gilden Kathrijnen, Barbaeren ende Aighten, elcken 2 R.gl. van nys geordineert, makende tsamen 6 R.gl.
Item, den voirs. drie gilden noch van gewoenlijcken gelde, dat zij opten quekboerde van den meester van den scerpengerichte plegen te boeren, dwelck bij der gemeynder stadt afgestelt is, hen dairvoere toegevueght elcker 9 st., makende tsamen 27 st.'
literatuur:
Kops 1774, 322; De Laserna Santander 1809, 167; Schotel 1871, 259; Van Elslander 1945 (a), 34; Van Elslander 1968, 35.
Ackersdijck 1781; Hermans 1845; Van Zuylen 1863-65, passim; Hermans 1867; Van der Sluijs 1978; Van der Sluijs en Van Asperen 1978; Ramakers 1998 (a).
naar bibliografie
Auteursrechtelijk beschermd