De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Geeraerts, Jef

Eig. Jozef Adriaan Anna, Vlaams prozaschrijver (Antwerpen 23.2.1930). Was redacteur van het Nieuw Vlaams Tijdschrift. Was van 1954 tot 1959 bestuursambtenaar in Belgisch Kongo. Voerde in 1959-1960 als vrijwilliger het bevel over een speciale compagnie ter pacificatie van een opstandig gebied in Katanga. Studeerde daarna Germaanse filosofie aan de v.u. te Brussel.

Debuteerde in 1962 met Ik ben maar een neger. Met Gangreen I Black Venus (1968), een in vulkanisch proza geritmeerde uitbarsting van vitalisme, bewees hij de bijzondere kracht van zijn schrijverschap (Driejaarlijkse Staatsprijs 1969). Kenmerkend daarvoor is het autobiografisch-therapeutisch karakter. De orgie van elementaire levensdrift betekent immers de bevrijding uit een innerlijk verzwakte, westerse cultuur en een levensonterend katholicisme. De beleving van een ongebreidelde erotiek in een als mythisch ervaren verband van mens en primitieve Afrikaanse natuur voert het leven naar zijn ongecompliceerde oervorm terug. Maar daarbinnen heerst ook het geweld in zijn bruutste en gruwelijkste gedaante. Dit blijft in Gangreen 2 De goede moordenaar (1972) een onopgelost dilemma: de orgiastisch beleefde gewelddadigheid is de metgezel van de instinctieve seksualiteit en onttrekt zich op dit niveau aan een moreel oordeel. De beschuldiging van een fascistische mentaliteit bleef niet uit. In Gangreen 3 en 4 wordt een poging tot demythologisering gedaan door de autobiografische Werdegang van jeugd en eerste huwelijk aan een onbarmhartig onderzoek te onderwerpen. Het is de vraag in hoeverre de oprechtheid werkelijk zo nietsontziend is en of niet i.p.v. de heroïsch-masculinistische een nieuwe mythe in het leven is geroepen. Toch legt Geeraerts werk, in het voetspoor van Hemingway en Miller, op indringende wijze de schizoïede situatie van de westerse cultuur bloot.

Werken:

Het verhaal van Matsombo (1966); De troglodieten (1966), verh.; De zeven doeken der schepping (1966), leesdr.; Tien brieven rondom liefde en dood (1971); Gangreen 3 Het teken van de hond (1975); Dood in Bourgondië (1976); Gangreen 4 Het zevende zegel (1977); De zaak Jespers (1978); Kodiak. 58 (1979), thr.; De coltmoorden (1980); Jagen (1981); Diamant (1982); Drugs (1983).

Literatuur:

Bzzlletin, 4, 30 (1975), J.G.-nummer; P. Cailliau, J.G. (1978), met bibl.; G. Durnez, in Vlaamse schrijvers: vijfentwintig portretten (1982); W.M. Roggeman, interview in Beroepsgeheim, dl. 4 (1983); De Vlaamse Gids, 67 (1983), J.G.-nummer.

[J. Huijnink]