De Nederlandse en Vlaamse auteurs

Crul, Cornelis

Zuidnederlands dichter (Antwerpen? ca 1500-ald. ca 1550). Koopman van beroep. Hij schreef in rederijkerstrant (kenspreuk: `Niet meer also, Crul') een Carnation (d.i. chronogram) op de brand van de Onze Lieve Vrouwekerk te Antwerpen in 1533. Den gheestelijcken abc is zijn hoofdwerk, een aangrijpende reformatorische geloofsbelijdenis in balladevorm. Verder schreef hij enkele kleinere gedichten in dezelfde geest, twee psalmbewerkingen, de satirische Tweesprake van den rijcken ghierighen, een Schoone ende gheneuchlike historie of cluchte van Heynken de Luyere (een geestige weergave van de avonturen van een Antwerpse losbol) en het hekeldicht Mont toe borse toe. Zijn vertaling van vier samenspraken van Erasmus, Sommighe schoone Colloquien oft tsamensprekinghen uut Erasmo Roterodamo bevat de Cluchte van eenen dronckaert, de `dramatische monoloog' van een man wiens bewustzijn door de drank zodanig is verruimd dat hij de wereld met al haar boos- en voosheid als vanuit de hemel overziet.

Uitgaven:

C. Kruyskamp (ed.), Heynken de Luyere en andere gedichten (1950); L. Roose (ed.), Religieuze poëzie van C.C. (1954).

Literatuur:

J.J. Mak, `Was C.C. rooms of hervormd?', in Uyt ionsten versaemt (1957); L. Roose, `Een nieuwe lezing van C.C.'s psalmbewerkingen [...'], in Spiegel der Lett., 1 (1957); G. Degroote, `C.C.'s bewerking van Erasmus' colloquium Absurda in een werk van Johan Baptist Houwaert', in Idem, 4 (1960); B. Hermesdorf, `Die Historie van Heynken de Luyere. Rechtshistorische in- en uitzichten', in Versl. en Meded. Kon. Vl. Acad. (1960); G. Degroote, `Erasmofilie te Antwerpen in de eerste helft van de zestiende eeuw', in De Gulden Passer, 47 (1969); D. Coigneau, in Nationaal biografisch woordenboek, dl. 11 (1985).

[J.J. Mak en D. Coigneau]