Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 12. Tweede stuk

[Mr. Jacob Abraham Uytenhage de Mist]

MIST (Mr. Jacob Abraham Uytenhage de), werd den 20 April 1749 te Zalt-Bommel geboren. Zijn oom van moederszijde A. Vestrinck, burgemeester van Kampen, nam hem tot zoon aan en vertrouwde hem toe aan het geleide en onderwijs van den geleerden rector J.D. van Hoven.

Vervolgens studeerde hij te Leyden, en verkreeg in 1766, na de verdediging eener Dissertatie de imperii alienatione het meesterschap in de regten. In Kampen teruggekeerd, werd hij een der drie secretarissen van die stad, mengde zich later in de politieke twisten, waarin hij de anti-stadhouderlijke partij was toegedaan, werd in 1796 lid der nationale vergadering, en behoorde in 1798 tot het getal van hen, die van hunne posten verdreven en in gevankelijke bewaring gesteld werden. Na zijn ontslag leefde hij een geruimen tijd als ambteloos burger, eerst in de Beverwijk, daarna te Amsterdam, waar hij in 1800 zijne woonplaats vestigde. In tijden van meerdere kalmte en gematigdheid weigerde hij echter niet het vaderland op nieuw met zijne bekwaamheden ten dienste te staan. Hij aanvaardde dan den hem opgedragen post van Lid van het Committé tot de Aziatische Zaken, en verwierf zich in die betrekking zoo veel eer en vertrouwen, dat hij in 1802 door het toenmalig staatsbewind met den belangrijken en moeijelijken post vereerd werd om als Commissaris-Generaal naar de Kaap de goede Hoop te vertrekken, ten einde die volkplanting van de Engelschen over te nemen, en alles aldaar ten nutte zoo der Kolonie als van het Moederland te regelen. In 1805 keerde hij naar het vaderland terug en toen een jaar later het

[p. 888]

koninkrijk van Holland ingesteld en Lodewijk op zijn troon geplaatst werd, was hij mede onder de mannen, die de nieuwe koning van alle kanten om zich verzamelde; ten einde omtrent 's lands belangen te worden voorgelicht. Van onderscheiden aard, maar alle van het hoogste gewigt en het eerste aanzien, waren de waardigheden met welke hij achtereenvolgens door dien vorst bekleed werd. De laatste was die van President van het Hof van Rekeningen, welken post hij, doch op eene verminderde schaal, gedurende den treurigen tijd onzer inlijving in het Fransche keizerrijk behouden heeft. Na de herstelling onzer onafhankelijkheid werd hij door Willem I tot lid van den Raad van Koophandel en Kolonien, daarna tot Staatsraad in buitengewonen dienst benoemd, en als zoodanig in vele gewigtige commissien gebruikt, tot hij eindelijk tot lid van de Eerste Kamer werd aangesteld, welke waardigheid hij tot den dag van zijn overlijden bekleedde.

Gedurende zijn gantsche leven betoonde hij zich een vurig voorstander van kunsten en wetenschappen, had een meer dan gewone kunde in onderscheidene vakken tot het staatsbestuur en de staatshuishouding, bijzonder met betrekking tot ons vaderland behoorende, en eene grondige kennis van het Romeinsche en hedendaagsche regt, welks beoefening hij, ook te midden zijner staatkundige werkzaamheden, bleef voortzetten. Driemaal was hij gehuwd, en had het ongeluk ook zijne derde echtgenoote, die een halfjaar voor hem uit het leven scheide, ten grave te brengen. Dezelfde ramp trof hem ten aanzien van 6 der 10 kinderen uit zijn eerste huwelijk gesproten.

De Mist was ridder van den Nederlandschen leeuw, vele jaren Directeur der Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen en lid der Maatschappij van Nederl. Letterkunde.

Zie Galerie der Contemp., T. VII. p. 102; Rogge, Gesch. d. Staatsreg., bl. 91, 102; van Kampen, Geschied. der Nederl. buiten Europa, D. III. bl. 418-437; Kist en Royaards, Hist. Archief, D. VIII. bl. 279 (2^e serie); Kunst- en Letterbode, 1825; Siegenbeek, Hand. d. Jaarl. Vergadering der Maats. van Ned. Letterk, 1824, bl. 3 volgg.; Gedenkboek van de Maats. van Nederl. Letterk., bl. 39; Register der Acad. Dissertatien en Oratien, 322; Kronijk van het Hist. Genoots., D. VII. bl. 457, 459; Bilderdijk, Gesch. des Vaderl., D. III. bl. 308; Kobus en Rivecourt; Muller, Cat. v. Portr.