Biographisch woordenboek der Nederlanden. Deel 2. Derde en vierde stuk

[Jakob Brocardo]

BROCARDO (Jakob), een Venetiaan van geboorte, die in de zestiende eeuw leefde, verliet zijn Vaderland, kwam in Holland, omhelsde het Protestantsche geloof, werd een ijverig tegenstrever van het Pausdom, en gaf onderscheidene boeken in het licht, waarin hij beweerde, dat de bijzondere gebeurtenissen, in de zestiende eeuw, voorgevallen door de Propheten voorspeld waren. Na de Godspraken der Schriftuur, ingevolge zijne hersenschimmige denkbeelden, op reeds gebeurde zaken toegepast te hebben, ging hij eenen grooten stap verder, en nam de vrijheid, om die op toekomende gebeurtenissen toe te passen en voorzeide, uit kracht van deze of gene schriftuurteksten, dat dit of dat den Prins van Oranje, den Koning van Spanje, de Koningin van Engeland, den Keizer enz. zou overkomen. De kerken der Vereenigde Nederlanden vreesden, niet zonder rede, dat zij zouden beschuldigd worden van die droomerijen goed te keuren, indien zij hieromtrent een diep stilzwijgen bewaarde; om dit nu voor te komen veroordeelde de Synode Nationaal van Middelburg, in 1581, deze wijze van de H. Schrift te verklaren en gaf last aan Lambert Daneau, Hoogleeraar in de Godgeleerdheid te Leiden, en aan Martinus Lydius, Predikant te Amsterdam, om Brocardo op het ernstigste over zijne droomerijen te onderhouden en het ongerijmde daarvan voor te stellen; men verzekert, dat deze laatste, onbekwaam, om de zwarigheden op te lossen, welke men tegen zijne leerstelsel aanvoerde, de belofte deed, om voortaan van die zoogenaamde prophetiën af te zien.

Intusschen had deze Dweeper, zekeren Franschen Edelman, die ijverig Protestantsch was, Jacob Segur-Pardaillan, genaamd, zoodanig weten in te nemen en te beguichelen, dat hij hem deed gelooven, men welhaast een Vorst van hunne belijdenis zou zien opdagen, die de Pausselijken zetel omverwerpen en het hoofd der Christelijke

[p. 1339]

vereening zijn zou. Pardaillan was een ijverig dienaar van Hendrik IV, Koning van Navarre; hij dacht dat die Koning door den Hemel voorbeschikt was tot zulk een roemwaardig doel, en geheel vervuld met die hoop, stelde hij hem voor, om een gezantschap aan de Protestantsche Vorsten te zenden, en bood zich zelven aan, om dat gezantschap te bekleeden. Doordien zijn voorstel niets behelsde dat tegen de middelen streed, welke men te dier tijde, tot begunstiging van zijne partij dacht te moeten aanwenden, werd dat voorstel aanvaard, en hij in 1583 als Gezant aan die Vorsten gezonden. Men spotte niet weinig met hem, toen men de ware drijfveer ontdekte, die hem in beweging had gebragt en aangespoord, om de onkosten te dragen van het drukken der werken van zijnen Propheet.

Verder weet men weinig meer nopens Brocardo, dan dat hij zich in 1589 of 1590 naar Neurenberg begaf, alwaar hij voorstanders vond, die hem zeer liefderijk goede diensten bewezen. Het blijkt niet wanneer hij gestorven is, doch den 23sten November 1594 was hij nog in leven.

De schriften, van hem door den druk gemeen gemaakt, zijn:

Interpretatio et Paraphrasis libri Apocalypseos. L.B. 1580. 8^o, editio secunda. L.B. 1610. 8^o.

Interpretatio mystica et profetica in Genesin et Leviticum; libri duo, quorum alter ad Christianos de Phrophetia, alter ad Hebraeos de primo et secundo adventu Messiae. L.B. 1580 et 1584 4^o editio auctior et emendatior Bremae. 1585. 4^o, It. 1593. 4^o.

De Anti-Baptismo jurantium in Papam, et Ecclesiam Romanam, deque eorum Idolozeli. L.B. 1580. 8^o.

Interpretatio mystica en profetica Cantici-Canticorum, Haggaei, Zachariae et Maleachi. L.B. 1583. 8^o.

Zie van Hoogstraten en Brouërius van Nidek, Groot Algem. Hist. Woordenb.; de Chalmot, Biogr. Woordenb.