Vlaanderen. Kunsttijdschrift. Jaargang 21
(1972)– [tijdschrift] Vlaanderen. Kunsttijdschrift– Auteursrechtelijk beschermdProvinciale prijzenProvincie AntwerpenIn 1972 is de provinciale prijs voor plastische kunst voorbehouden aan de beeldhouwkunst (werken van 1969, 1970 en 1971). Inlichtingen en reglement zijn te bekomen op volgend adres: Provinciale prijs voor plastische kunst, Het Sterckshof, Hooftvunderlei 160, 2100 Deurne. Tel. 24.02.07. | |
Provincie West-VlaanderenDe Bestendige Deputatie van West-Vlaanderen schrijft tegen 1974 een prijs uit voor een werk over de geschiedenis van West-Vlaanderen. Inlichtingen: Provinciale Dienst voor Kultuur, Zilverstraat 32, 8000 Brugge, tel. 050/306.74. | |
Provincie Oost-VlaanderenDe Provinciale Prijs voor Plastische Kunst wordt uitgeloofd voor 1972, voorbehouden aan de beeldhouwkunst. Aan de prijs wordt een bedrag verbonden van 25.000 fr. De mededingers dienen drie werken in te leveren onder toevoeging van een inventaris. De mededingers mogen op 1 januari 1972 niet ouder zijn dan 35 jaar. De ingezonden werken kunnen het voorwerp uitmaken van een kollektieve tentoonstelling. De jury beslist over de werken die voor expositie worden aanvaard. De uiterste datum van inzending wordt bepaald op 31 oktober 1972. In afwijking van art. 9 van het algemeen reglement kan de jury voorstellen bij niet-toekenning van de prijs het bedrag van de prijs in aanmoedigingen te verdelen, zodat de aanmoedigingen gezamenlijk niet méér bedragen dan de helft van de prijs.
Een Provinciale Prijs voor Letterkunde wordt uitgeschreven in 1972, voorbehouden aan het verhaal, waaraan een bedrag is verbonden van 25.000 fr. Gevraagd wordt, een oorspronkelijke, onuitgegeven of niet voor 1971 gepubliceerde verhalenbundel, inclusief kursiefjes of kortverhalen, ten minste 5 verhalen omvattend, met een totale omvang van minimum 75 bladzijden. Anderzijds wordt een prijs uitgeschreven voor een kinderboek, bestemd voor kinderen van circa 9 tot 12 jaar, voor een bedrag van 12.500 fr. Gevraagd wordt, een oorspronkelijk onuitgegeven of niet voor 1971 gepubliceerd werk in de Nederlandse taal, met een omvang die overeenkomt met minimum 70 bladzijden gedrukte tekst. De uiterste datum van inzending wordt bepaald op 31 oktober 1972. De inzendingen voor beide prijzen zijn vrachtvrij te sturen aan de heer Gouverneur van de Provincie Oost-Vlaanderen, Dienst voor Culturele en Sociale Aangelegenheden, Bisdomplein 3, 9000 Gent en aldaar ook terug te halen.
De Permanente Deputatie van Oost-Vlaanderen heeft onlangs haar literaire prijzen 1971 bekendgemaakt. Zij bedragen 20.000 fr. De laureaten waren Fernand Handtpoorter uit Assenede (poëzie), Walter Debeuf uit Gent en Daniël Vleeschouwers uit Drongen (toneel exaequo). | |
Provincie LimburgDe Prof. Bellefroid-prijs die werd ingesteld ter aanmoediging van Belgisch Limburgse schrijvers van rechtskundige werken, sociologische, godsdienstige en ekonomische studies, wordt dit jaar opnieuw uitgeschreven. Handschriften of gedrukte werken dienen vóór 1 juni in het bezit te zijn van R. Pulinckx, St.-Truidersteenweg, 113 Hasselt. | |
AalstEen Retrospectieve Oscar Colbrandt werd ingehuldigd 1 april in het Museum Oud-Hospitaal. Zij is ingericht door het Provinciebestuur, met medewerking van de stad en vertoont hoofdzakelijk religieuze werken van deze te weinig erkende kunstenaar, die gedurende zijn leven slechts één individuele tentoonstelling heeft gehouden (tot 16/4).
Vanaf 21 juli 1973 zal de Aalstse galerij New Reform gelijktijdig met de ‘Dokumenta’ te Kassel in West-Duitsland tentoonstellingen organiseren. Voornamelijk Belgische ‘actuele’ kunst zal worden getoond. De ‘Dokumenta’ staat bekend als een der belangrijkste Biënnales in Europa. Zij duurt 100 dagen. | |
AffligemDe Sint-Lukasgezellen van St.-Niklaas hebben de tentoonstellingsreeks van het nieuwe seizoen in het Kultureel Centrum-Affligem (abdij) geopend op 25 maart (tot 16 april). Het zijn: R. Bosteels, F. de Smedt, J. de Smedt, A. de Smedt, L. Colman, G. Derboven, F. Vermeulen, J. Meganck en Th. van Eetvelde. Het gemengd abdijkoor luisterde de opening op, die ingeleid werd door D. Antheunissen, kultuurattaché van de stad St.-Niklaas. | |
AntwerpenKunstwerken verworven in 1970-'71 door de Diensten van de Nederlandse Kultuur worden tot 7 mei in het Kon. Museum voor Schone Kunsten tentoongesteld. Zo krijgen we inzicht in de aankooppolitiek van de staat (350 werken).
Het 35e Vlaams Nationaal Zangfeest wordt op 28 mei in het Sportpaleis te Antwerpen gehouden. Organisatie: A.N.Z., V.T.B.-V.A.B., Ministerie Ned. Kultuur. Motto: ‘Federalisme Nu!’ Medewerkers: M. Cools, J. De Wilde, De Vaganten, J. De Corte, L. Verbeeck, L. Cousin, Vrij van Zegel, Pro Arte Gymnastica o.l.v. J. Delsing, Celeste, Keurgroep Tijl, o.l.v. A. Borghten, Chiro-muziekkapel o.l.v. Fr. Geens, K.S.A.-harmonie St.-Aloysius Roeselare, R. Belmans, W. De Meyer, H. Diels, L. Dieltiens, M. Liebrecht, A. Preud'homme, F. Van Durme, J. Wilmots, Remi Van Duyn, koperensemble Th. Mertens. (150, 100, 75, 40 fr. + 5 fr. verzendingskosten, postrek. 963.36 A.N.Z. Antwerpen).
De Art-Nouveau-architektuur van de Cogels-Osy-wijk in Berchem-Antwerpen moet als monument gerangschikt en de gehele buurt tot nieuw leven gebracht worden. Dit is de mening van de architekt Hoppenbrouwers, leraar aan de Sint-Lukasschool te Schaarbeek en leider van de ploeg die een reanimatie-ontwerp voor de wijk heeft uitgewerkt. Hoppenbrouwers vertelt daarover in ‘Open Deur’, het maandblad van het Ministerie van de Nederlandse Kultuur.
Het tijdschrift Boekengids, dat aan het biblioteekwezen en aan de Vlaamse letterkundigen buitengewone diensten heeft bewezen, is zijn vijftigste jaar ingetreden. Het werd immers gesticht in 1922. Het wenst zijn taak van letuuradvies voort te zetten in de ruime geest die we terugvinden in het befaamde Lectuurrepertorium. Wij wensen aan de huidige equipe met Dr. Xavier Dewin, Paul Hardy, Fred de Swert en hun vele medewerkers hartelijk geluk bij dit gouden jubileum, dat in de nazomer zal gevierd worden.
Dit jaar wordt voor het eerst de prijs van het Streuvels-Simons-fonds toegekend. Dit fonds is een privéstichting, die in 1970 werd opgericht om ‘op bescheiden wijze begaafde jonge mensen, die daartoe zelf niet over voldoende middelen beschikken, te helpen om zich op een of ander terrein van de Nederlandse taal- en literatuurstudie te bekwamen’. De eerste prijs bedraagt tienduizend frank en zal in juli 1972 | |
[pagina 118]
| |
worden toegekend aan een licentiaatsstudent, of een andere persoon tussen 20 en 25 jaar, die een korte studiereis wil ondernemen, een publikatie voorbereiden of zich anderszins op het aangeduide terrein kreatief wil betonen. De prijs mag niet in hetzelfde jaar worden gekumuleerd met een subsidie door een officiële, wetenschappelijke of akademische instantie. Inlichtingen: L. Simons-Vandemeulebroecke. Huize Windekind, Frederik van Eedenplein 3, 2050 Antwerpen. De jury bestaat uit de professoren J.J. Aerts en G. de Smet.
Op 14/3 ging te Antwerpen in het Archief en Museum van het Vlaams Kultuurleven een protestzitting door van Vlaamse letterkundigen o.l.v. burgemeester Craeybeckx tegen de eindvoorstellen betreffende de spelling der bastaard-woorden, zoals zij voorgelegd werden twee dagen nadien aan het oordeel der Belgische en Nederlandse betrokken ministers. In verband hiermede hield de VVL eveneens een enquête, waarvan de resultaten nog niet bekend zijn.
Een wedstrijd wordt ingericht door de SF-getrouwen van het eerste uur, het bestuur van SFAN, Vereniging voor Science Fiction en Fantastiek (sekretariaat: Paul Torfs, Melkmarkt 33, 2000 Antwerpen). (1500, 500 en 250 fr.). Uiterste inzenddatum: 24 maart. Reglement: adres sekretariaat. De SFAN-jongens verzetten aardig wat werk. Zij openden onlangs, ten huize van Daniël De Raeve, Cogels Osylei 37, Berchem-Antwerpen, een SF-biblioteek met meer dan 1200 boeken en tijdschriften (toegankelijk elke maandag en donderdagavond). De meeste openbare biblioteken in ons land bezitten slechts een fraktie van wat daar aan SF te verkrijgen is.
De jaarlijkse prijs - Dr. Oskar de Gruyter van de Vlaamse Toeristenbond wordt jaarlijks uitgeschreven voor een beroepstoneelspeler die zich tijdens het afgelopen seizoen door een opmerkelijke prestatie heeft onderscheiden. Beurtelings gaat de prijs naar een akteur of een aktrice, dit jaar naar een man. De leden van alle beroepsgezelschappen komen in aanmerking alsook Vlaamse akteurs die in deze gezelschappen als gast optraden. De jury wordt gevormd door de toneelrecensenten van de Vlaamse dagbladpers. Zij vergadert in juni. De prijs (penning en 15.000 fr.) wordt in september uitgereikt. | |
AverbodeDe abdij en de VZW Averbodium hernemen ook dit jaar hun reeds befaamde lenteconcerten: 14 april: Solisten van Antwerpen 28 april: Godelieve Monden (gitaar) 12 mei: Kamerorkest van Brussel 26 mei: Sted. Muziekacademie van St.-Truiden Reserveren: Averbodium, Abdijstraat 1, tel. 013/710.70. | |
BeauvoordeHet Opbouwwerk IJzerstreek, v.z.w., organiseert in samenwerking met de V.V.V. Veurne-Ambacht een tentoonstelling over moderne religieuze kunst, in de gerestaureerde kerk van Vinkem-Beauvoorde van 20 juli tot 20 augustus 1972. Een kataloog wordt uitgegeven. Secr.: Dorpstraat 72, 8486 Beauvoorde. | |
BoomDe Nationale Prijs voor Kunstzeefdruk, uitgeschreven door Lions Club uit Boom, werd gewonnen door Renaat Ivens; tweede prijs ging naar Jos Jans en Luc Van Malderen; de derde naar Albert Daniels, Hugo Duchateau en Dré Sprankenis. Vijftig kunstenaars namen met 247 prenten deel aan de wedstrijd. De geselektioneerde werken worden van 15 tot 26 april geexposeerd in het C.A.W., Meir 75 te Antwerpen. | |
BruggeGoeverneur van Outryve d'Ydewalle heeft nogmaals aangedrongen dat de kerkbesturen er zouden over waken dat het kerkbezit van de provincie niet zou verloren gaan. Enkele tijd geleden vroeg hij de kerkbesturen een inventaris op te maken van hun kerkbezit. Van de 364 besturen hebben reeds 300 gevolg gegeven aan dit verzoek, zodat zowel de provincie als het bisdom nu beschikken over een lijst van het waardevol bezit der Westvlaamse kerken. Zodoende zal het mogelijk zijn, bij een eventuele verkoop of ook bij diefstal, na te gaan wat juist uit de kerken verdween. De raad werd gegeven de meest waardevolle voorwerpen te laten fotograferen. Tevens liet de goeverneur opmerken dat in tal van kerken nu maatregelen werden getroffen inzake bewaking en toezicht.
Een concert van Bach-muziek had plaats op 31/3 in de St.-Pauluskerk op St.-Pieters met de cantates 114, 161, 182 uitgevoerd door het Collegium musicale (P. Peire) en het Westvlaams vokaal ensemble (G. Claeys). Organisator was de VZW Spiraal.
Een Eerste Brugse Boekenbeurs werd van 8 tot 17 april ingericht in het Provinciaal Hof en de Stadshallen met medewerking van uitgeverijen, boekhandel en culturele verenigingen. Moritoen organiseert in het kader hiervan een reeks literaire middagen en namiddagen. Wij hopen dat hiermede een traditie zal worden ingezet, die veel vruchten kan afwerpen voor het culturele leven in de provincie. Voorzitter van het inrichtend comité is ons redactielid Dr. Hubert Peeters.
Het tijdschrift Raam uit Eindhoven - voortzetting van het vroeger belangrijke blad ‘Roeping’ ook van ‘De jonge gemeenschap’ - heeft zich verruimd tot algemeen Nederlands letterkundig blad, met toetreding tot de redactie van een aantal Vlamingen zoals F. Bonneure en B. Kemp. Uitgever is thans het Brugse bedrijf ‘Orion’. | |
BrusselD.A.P. Reinaert Uitgaven schrijft voor de negende maal de Literaire Reinaertprijzen uit, waarvoor in 1973 door B.A.C.-Centrale Depositokas, Brussel en door N.V. De Volksverzekering, Brussel een bedrag van 125.000 BF ter beschikking wordt gesteld. Dit bedrag wordt als volgt verdeeld: Categorie A: 60.000 BF, voor een oorspronkelijke roman; Categorie B: 35.000 BF, voor een oorspronkelijk reisverhaal of reportage; Categorie C: 30.000 BF, voor een oorspronkelijk speurdersverhaal of detectiveroman. De jury is samengesteld uit de letterkundigen Prof. Dr. R.F. Lissens, Paul Hardy, Hubert Van Herreweghen en vertegenwoordigers van de uitgeverij. Vóór 31 januari 1973 moeten de manuscripten worden ingezonden. Op eenvoudige aanvraag bij D.A.P. Reinaert Uitgaven (Wetstraat 133, 1040 Brussel) zal aan elke belangstellende het prijskampreglement worden toegestuurd.
Ons tijdschrift bracht in een speciaal nummer de geselekteerden voor de jongerenprijs voor schilderkunst, georganiseerd door de Marnixring, gewest Brussel. In de gotische zaal van het stadhuis te Brussel heeft de schilder Felix De Boeck vrijdag 9 maart de naar hem genoemde prijs, groot 100.000 fr., uitgereikt aan Pros Oversteyns uit Antwerpen. Een eervolle vermelding ging naar M. Wallaert uit Wannegem-Lede en naar U. Mulkers uit Schulen. De jury onderstreepte verder de inzendingen van Erik De Volder uit Sint-Niklaas, René Bekaert uit Erembodegem en Oswald Kuyken uit Wommersom. De Felix De Boeckprijs was uitgeschreven voor Nederlandstalige beroepskunstenaars tussen 20 en 35 jaar.
De voor de tweede keer uitgeschreven tweejaarlijkse Internationale Eternit Architektuurprijs werd toegekend aan de Nederlandse architekt Otto Greiner (eerste prijs) en aan de Vlaamse architekten Johan Baele en Erik Balliu (tweede prijs).
De romancier en journalist Felix Dalle krijgt de jaarlijkse literaire prijs van de Scriptores Catholici, de vereniging van katolieke schrijvers van België, voor zijn reportage ‘Japan diagonaal’ en mede voor zijn vroegere literair werk en de vernieuwing die hij bracht in het weekblad ‘Kerk en leven’. De prijs voor Franstalige literatuur wordt door de Scriptores toegekend aan Roland Beyen voor zijn essay ‘Michel de Ghelderode ou la hantise du masque’. De prijzen werden overhandigd op een receptie in Brussel.
Het Museum voor moderne kunst bracht vanaf 16/3 tot 23/4 een tentoonstelling van de eerste Belgische abstracten onder de titel ‘Naar een zuivere beelding’. Een initiatief dat belangwekkend is; men schijnt het euvel te hebben willen vermijden van sommige vroegere manifestaties en uitgaven, die te zeer gecentreerd waren op het bezit van één belangrijk verzamelaar.
Het prestige-boek Hieronymus Bosch van Marijnissen en Seidel (uitg. Arcade) werd voorgesteld door de Ministers van Cultuur op 13/3 in de Kon. Biblioteek. | |
[pagina 119]
| |
De Vereniging van Belgische Kunstcritici heeft beslist geen Prijs van de Kritiek meer toe te kennen. De tweejaarlijkse tentoonstelling blijft behouden evenals de selektie van de beste tentoonstellingen der maand.
De Vereniging van Vlaamse Letterkundigen verkoos op 20 februari zes nieuwe bestuursleden, zijnde Hilda van Assche, Lucien Dendooven, Hendrik Jespers, Daniel Robberechts, Leopold Vermeiren en Herman Vos. Ons Kunstenaarsverbond is nu in het bestuur van het VVL vertegenwoordigd op een wijze die overeenstemt met zijn reële betekenis, wat het WL zelf te goede komt. Achteraf werd uit de bestuursleden een dagelijks bestuur gekozen: H. Lampo (voorz.), B. Kemp, D. Robberechts, F. Germonprez, J. Van Baelen en H. van Assche (secr.). | |
DeerlijkZaterdag 11 maart werd te Deerlijk aan de Pontstraat 202, aan de afrit van de E3-snelweg, een kunstgalerij, tentoonstellings- en dialoogcentrum geopend. De inhuldiging werd gehouden door de Kortrijkse kulturele stadsadvizeur Bert De Wilde, die meteen de eerste van een veelbelovende rij exposities inleidde. Van 11 tot 31 maart gaf Pol Van Rafelghem uit Kortrijk een tentoonstelling van beeldhouwwerk en skulpturen. Tezelfdertijd exposeerde Joseph Willaert uit Gistel, die voorheen tentoonstelde in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel, diverse progressieve schilderijen. Via de E3 ligt de kunstgalerij ‘Ter Ponte’, die zo niet een heel andere dan toch een aanvullende rol wil spelen tussen de Zuid-Westvlaamse tentoonstellingszalen, op amper 10 minuten van het Kortrijkse centrum, op vijf van Waregem. Naast een plastisch centrum is ‘Ter Ponte’ ook een ontmoetingsplaats voor vooruitstrevende kunstenaars uit de muziekwereld. Ook is er vanaf mei elke zaterdagvoormiddag mogelijkheid tot vrije ekspressie voor geïnteresseerden in de plastische kunsten. Exposities in ‘Ter Ponte’: P. Holstein, Amsterdam, gravures en etsen (1-14 april), Jacques Muller, Brussel, vitalistische schilderijen (16-28 april), Nicole Halsberghe, Kortrijk, schilderijen (29 april- 12 mei); daarna komen nog Vervisch, Slabbinck, Landuyt, Notebaert, De Keyser, Raveel, Driesschaert, Vandendriessche, De Spiegeleir e.a. | |
Den BoschHet 19e Internationaal Vokalisten-concours van 's Hertogenbosch zal dit jaar plaatshebben van 2 tot en met 9 september. Deelname aan het concours staat open voor zangers en zangeressen van alle nationaliteiten, geboren na 31 december 1938. Kandidaturen moeten vóór 20 juli worden ingezonden aan Stichting 's Hertogenbosch Muziekstad, Stadhuis, 's Hertogenbosch, waar men ook alle verdere inlichtingen kan krijgen. | |
Diano MarinaVanaf dit jaar wordt in Diano Marina ook een boek-objekt bekroond. Eerste laureaat: de Vlaming Walter Beckers (Kapellen), met zijn inzending: ‘De twaalf jaargetijden van Banana’. De jury werd voorgezeten door de Vlaamse kunstkriticus Remi De Cnodder en werd gevormd door prof. architekt Alberto Sartoris, prof. dr. Franco Russoli (Pinakoteek Brera), prof. dr. G.A. Dell'Acqua (buitengewoon kommissaris Biënnale Venetië) kunstschilder Mario Carletti en de uitgevers Schweiwiller en G. Vallardi. De prijzen zullen aan de laureaten worden uitgereikt op 27 mei, bij de opening van de tentoonstelling van de bekroonde werken in het Palazzo del Parco in Diano Marina. | |
EekloEen Kulturele veertiendaagse ging door van 15/4 tot 1/5, waarbij om. het ‘Bandenplan van de groep Idee’ aandacht trekt, waar o.m. Bart Maréchal toebehoort. Doel is de hele bevolking erin te betrekken door honderden auto- en andere banden te verzamelen, ze op de meest diverse manier te laten beschilderen en er kleurige stapels, zuilen, enz. mede op te bouwen, zodat de hele stad één tentoonstelling van plastische kunst wordt.
Verder was er in het kader van de Veertiendaagse ook een Prijs voor beeldhouwkunst uitgeschreven door de Cultuurraad, waarvan de prijsuitreiking op 29/4 doorging in de Stedelijke Academie. Inzendingsdatum was 11 april. | |
EindhovenDe Jongerenprijs voor poëzie werd op 25 maart uitgereikt; hij was voorbehouden aan dichters van max. 21 jaar. De prijsvraag en de ‘dag’ wordt jaarlijks georganizeerd door de Stichting Literaire Dagen in Eindhoven in het kader van de ‘Zuid-Nederlandse Ontmoetingen’. Er waren dit jaar 507 inzendingen uit Nederland en 728 uit België. Het aantal deelnemers bedroeg resp. 162 en 199. De acht zgn. ‘Ontmoetingsprijzen’ gingen naar A. Heijvaert, uit St.-Gillis-Dendermonde, Eddy De Mondt uit Boom, Nobert Govaert uit Borsbeek, Henry Frank uit Ledeberg en naar vier Nederlanders. Bij de zeven aanmoedigingsprijzen waren er vijf Vlamingen: Mark van Brussel uit Brussel, A.M. Verreckt uit Antwerpen, Raf De Klerk en Michel Meynen uit Kapellen en Eric Verpaele uit Wachtebeke. De jury, bestaande uit critici uit beide landen, was voorgezeten door Eugène Van Itterbeek die er op wees dat bij de jongeren de voorkeur nog steeds naar de poëzie blijft gaan. | |
GistelStola Stae Godelivae is de titel van de uitgave der studies voorgedragen op het Internationaal Colloquium gehouden n.a.v. de 900e verjaring van Sint-Godelieves marteldood. Het is een uitgave in de reeks ‘Sacris eruditi’ der St.-Pietersabdij van Steenbrugge. Te bestellen: Uitg. Story, Van Duyseplein 8, Gent (345 blz., 360 fr.). Tenslotte dient ook een tentoonstelling vermeld te worden van kerkschatten uit het Meetjesland en van een 100-tal kunstwerken uit privé-bezit. | |
GenkDe Vereniging der Handelaars van Shopping Center Genk schrijven een wedstrijd uit met als thema ‘Het Limburgs Landschap’. Enkele punten uit het reglement: alle technieken en formaten zijn toegelaten, twee geldprijzen (30.000 fr. en 25.000 fr.) zijn voorzien, het bekroonde werk wordt eigendom van de organisators, iedere deelnemer is verplicht één werk dat voor de prijs in aanmerking kan komen af te staan onder vorm van standgeld, buiten een officiële jury is er eveneens het publiek dat oordeelt.
De Galeria Antiqua, E. Coppéelaan 3, 3600 Genk bereidt haar volgende seizoen voor. Kunstenaars die er wensen te exposeren, kunnen op dat adres inlichtingen krijgen. De galerie geniet een internationale belangstelling. | |
GentHet Kultureel Jaarboek voor de Provincie Oost-Vlaanderen’, jaargang 1970, werd voor verkoop vrijgegeven. Het bevat o.m. een studie over ‘een kwarteeuw plastische kunst in de provincie Oost-Vlaanderen (1945-1970)’, geschreven door Hector Waterschoot. Het uit twee delen bestaande jaarboek kan worden besteld door overschrijving van 200 fr. op pr. 907.62 van de Provincie Oost-Vlaanderen, verkoop Druksels, Griffie, Goevernementstraat 1 te Gent (150 fr. voor leden van kulturele verenigingen via 't sekretariaat).
Bij gelegenheid van de tentoonstelling Gentse konstruktieve kunst die tot 1 mei in het Gentse Museum voor Schone Kunsten plaatsheeft, werd door de stad Gent een map met werken van de deelnemende artiesten uitgegeven. Oplage: 90 eksemplaren; prijs: 1.500 fr. Alleen in het Museum verkrijgbaar. Ongeveer dezelfde werken waren voorheen in het Museum te Utrecht te zien. De groep ontstond ca. 1965 rond de Gentse artisten Yves De Smet, Willy Plompen en Jan Van den Abbeel die zich de ‘Plus-kern’ heetten en ook de ‘Plusgalerij’ oprichtten. | |
Hasselt† Kunstschilder Paul Hermans overleed op maandag 15 maart in het Virga Jesse-hospitaal te Hasselt, na een langdurige en pijnlijke ziekte. Vóór de laatste oorlog had deze schilder onbetwist de eerste plaats weten te veroveren onder de Limburgse schilders, met zijn knap expressionistisch werk. Voor een maand ontving hij nog de Prijs voor de Schilderkunst van de Provincie Limburg. Verleden jaar gaf ons Verbond hem een belangrijke plaats in de tentoonstelling ‘Parallellen 20/50’.
Op 18/3 werd een tentoonstelling Moderne kunst in Limburgse verzamelingen geopend in het Prov. Begijnhof; zij was toegankelijk tot 16 april. Er was o.m. veel surrealistisch werk te zien. De schilderijen van Paul Hermans maken in deze tentoonstelling het meest indruk.
Een nieuwe galerij werd in maart geopend, | |
[pagina 120]
| |
onder de benaming Menhir, door Roger Daniels, een der meest vooraanstaande Limburgse kunstenaars. Hij zelf hield er de eerste tentoonstelling met aquarellen, geïnspireerd door Catalonië.
Charles Eyck, de bekende Nederlands-Limburgse kunstenaar krijgt te Hasselt in het Provinciaal Begijnhof een verdiende retrospectieve van 22 april tot 7 mei. | |
Heist-KnokkeDe 15e Poëzieprijskamp werd uitgeschreven door het Gemeentebestuur. Inzendingen van niet-gepubliceerde gedichten onder schuilnaam getypt op zeven ex. zijn ingewacht uiterlijk 1 mei op het Stadhuis. De jury bestaat uit K. Jonckheere, W.M. Roggeman, H. van Herreweghe, A. van Wilderode, G. Vermeille; sekr. J. Deroose. Prijzen en/of premies voor een bedrag van 20.000 fr. Proclamatie n.a.v. het Poëzieweekend aan zee. Volledig reglement: Stadhuis, 8300 Knokke-Heist I.
Parallel hiermede wordt ook de 5e Kolderpoëzieprijs georganiseerd, onder dezelfde voorwaarden en met dezelfde jury, maar met Huib Gobert als sekretaris. Prijzen en/of premies bedragen 5.000 fr. Deze prijskamp sluit aan bij het Humorfestival.
Voor deelname aan de 2e Wereldkartoenale kan eveneens op adres Stadhuis, Knokke-Heist om inlichtingen gevraagd worden. | |
KasterProf. Jan Persyn, van de St.-Ignatius-Faculteiten te Antwerpen, zoekt alle verdwenen stukken uit het vroegere archief en museum van Pastoor Claerhout te Kaster (Wielsbeke 1859). Deze geleerde priester, Gezelliaan en christen demokraat, verzamelde uiterst belangrijke documenten en deed ook interessant opgravingswerk. Spijtig genoeg ging het door hem opgerichte museum verloren en werd de inhoud ervan verloren. Prof. Persyn wil deze, vooral op archeologisch gebied onvervangbare, gegevens en resten terugvinden, voor o.m. een uitvoerige bibliografie, waaraan hij reeds vier jaar werkt. Wie kan hem helpen? Adres: de Villerslei 156, 2120 Schoten. | |
KasterleeEen Kunstenaarsdorp wordt, thans op initiatief van Prof. van Mechelen, minister van Ned. Cultuur, geëxperimenteerd in het voor dat doeleind aangekochte atelier van graficus Fons Mertens, dat ook een verzameling oude drukpersen inhoudt. Vele ervan staan ter beschikking van grafici, die de gelegenheid krijgen er eveneens te logeren. Dit Rijkscentrum ‘Frans Masereel’ is het eerste van een reeks, vermits eraan gedacht wordt in elke provincie iets dergelijks te realiseren. Wij staan hier voor een uitloper van de idee van Yvonne Wagemans, die zich heeft ingezet voor de oprichting van rustcentra voor kunstenaars van de derde leeftijd. Natuurlijk zal hiervoor geselekteerd moeten worden, in geval het aantal gegadigde kunstenaars groter wordt dan de aanwezige ruimte toelaat. Geïnteresseerden kunnen zich richten tot het Kabinet van de Minister van Nederlandse Cultuur, Jozef II-straat, Brussel. | |
KortrijkDe Leiegouw herdenkt twee belangrijke met Kortrijk verbandhoudende honderdste verjaringen. Enerzijds verschijnt een gedenkboek F.A. Snellaert (o Kortrijk 1809 - † Gent 1872) met artikels van Dr. F. Comer, Ada Deprez, L. Wils, J.M. Lermyte, F. Debrabandere, W. Simaey en D. Cracco. Anderzijds een gedenkboek gewijd aan de Kortrijkse periode van Guido Gezelle (1872-1899) met teksten van A. Demedts, J. De Cuyper, A. Viaene, J.P. Couttenier, K. De Busschere, J. de Mûelenaere en B. Dewilde. Intekenen door op gironr. 486504, Leiegouw Kortrijk te storten: 150 fr. (F.A. Snellaert) en 130 fr. (Guido Gezelle). Met 250 fr. te storten wordt men lid van de vereniging en krijgt men vier afleveringen van ‘De Leiegouw’, de twee gedenkboeken inbegrepen (ereleden 400 fr.).
De Culturele sociale vereniging Payottenland exposeerde van 10 tot 20 maart in Galerij Intercom. Inleider was Lic. Flor Gins.
Het Tiende Internationaal Koorfestival, o.l.v. de heer en mevrouw M. Denaux, kan bogen op het unieke feit in ons nationale muziekleven dat een beroemde buitenlandse koorfalanks in casu het Bulgaars Nationaal Gemengd Koor Obretenov uit Sofia op 29 april twee werken van Vlaamse meesters zal uitvoeren: de Mis voor zes gemengde stemmen a capella van Jozef Ryelandt en - met begeleiding van het koperensemble Theo Mertens - het Te Deum van Jef van Hoof. In een programma dat ingeleid wordt door de Sinfonietta voor kopers van de meester van ‘Groeninghe’. Geopend werden de Internationale Koordagen met een uitvoering van ‘Ein deutsches Requiem’ van Brahms, op vrijdag 14 april in de St-Maartenskerk. Dan volgen - op woensdag 19 april - een optreden van het Luiks Symfonieorkest onder Paul Strauss, met werk van Britten en Brahms, en na het Obretenovkoncert met motetten, madrigalen, Bulgaarse liederen en Slavische Ortodoxe liturgische muziek (28 april) en de reeds vermelde Vlaamse koorwerken, gastoptreden van het Amsterdams Filharmonisch Orkest onder Anton Kersjes, en van het ORTF-orkest van Rijsel. Verder het ‘Purcell Consort of Voices’ uit Groot-Brittannië, met muziek uit de 16e en de 17e eeuw, Franse Chansons en Elizabethaanse muziek (16 mei). Onder leiding van Léonce Gras zingen koorgroepen en solisten - begeleid door het Antwerps Filharmonisch Orkest - op 27 mei in de Kortrijkse Schouwburg het oratorium ‘A Child of our Time’ van Michael Tippett. Ook komt het Kamerorkest van de Opera van Praag met een Mozartprogramma onder Peter Jonas en met de sopraan Jana Jonasova. Bekroning en slot van het festival wordt dan het optreden van de ‘Studentischer Madrigalchor’ uit Münster - op maandag 5 juni, met als hoogtepunt de première van een nieuwe kompositie van Elias Gistelink ‘Terpsychore en Euterpe’, een balletmuziek bij een schilderij van Marcel Notebaert. | |
Langemark‘Liederen voor alle mensen’ is een pas verschenen langspeelplaat (stereo), met uitvoeringen van het Koor ‘Vlaams en Vroom’ van Langemark. Bij voorintekening vóór 30 april: 260 fr.; nadien 299 fr. Storten op giro 9576, Bank van Roeselare. De dirigent is Paul Werbrouck en de orgelbegeleiding is van Walter Devoldere. | |
LeuvenDe Johannes-Passion van H. Schütz werd op 29/3 uitgevoerd in de kerk der Paters Picpussen door het Collegium Cantorum o.l.v. Leo van Nevel. Het werd ingeleid door het Huelgas ensemble o.l.v. Paul van Nevel, prof. aan de Schola Cantorum Basiliensis.
Het Lemmensinstituut o.l.v. Paul Schollaert heeft een waardevolle uitvoering van Bachs Mattheus-Passion voorbereid m.m.v. het Kamerorkest van de BRT en van een meisjeskoor; de uitvoering stond onder de leiding van Leonce Gras en kwam op antenne op Goede Vrijdag in het 3e programma.
Chris Thijs uit Zonhoven won de Reynaerttrofee 1972, een kunstwerk van ons medelid glazenier Bert Vonk. In de voordrachtwedstrijd voor jongeren, georganizeerd door de Leuvense toneelgroep ‘De Reynaertghesellen’, onderscheidde hij zich onder de tien mededingers met ‘Als ik nu ga...’ van H. Lodeisen. Juryleden waren, onder voorzitterschap van Nora Snijers, Michel Van Attenhoven, Rik Haesen, José Ghijsens, Mark De Marree en Sien Eggers; sekretaris Frans Konings.
Het kollege van burgemeester en schepenen van de stad Leuven heeft aan de ondernemer, die instaat voor de restauratiewerken aan de voorgevel van het stadhuis, opdracht gegeven met deze werken te starten op woensdag 1 maart. | |
Loreto (Italië)Het Sint-Romboutsknapenkoor uit Mechelen en de Minnezangers uit Zele namen van 5 tot 9 april deel aan het kongres van de Pueri Cantores in Loreto, Italië. | |
MiddelkerkeDe direktie van het casino van Middelkerke deelt mee, dat voor het tornooi van het Belgische lied, de ‘Gouden Sirene’, dat onder de bescherming staat van de ministers van Kultuur en van de goeverneur van de provincie West-Vlaanderen, tot 17 juni kan worden ingeschreven. Het reglement kan verkregen worden in het casino van Middelkerke ofwel door te telefoneren naar nummer 059/305.03. Het tornooi is begiftigd met 500.000 fr. aan prijzen. | |
[pagina 121]
| |
MoorseleHet tijdschrift Yang schrijft een wedstrijd uit voor science fiction verhalen, alle genres. Een bedrag van 20.000 fr. wordt verdeeld onder drie laureaten. Inzendingen tegen 15 juni 1972. Adres voor inlichtingen: Yang, Meerlaanstraat 42, 8640 Moorsele. | |
Neerpelt-dilsen-diestDe Internationale Grafiek-tentoonstelling, is een co-produktie van Nederland, Oostenrijk en België. Vijftien kunstenaars, vijf uit ieder land, zonden drie grafische werken in. Deze tentoonstelling ging op dezelfde dag - 15 april - open op twaalf verschillende plaatsen in de drie landen, o.a. te Neerpelt, Dilsen en Diest. België werd vertegenwoordigd door de leden van de Research Group (Keil, Jans, Duchateau, Vanden Meersch en Withofs). | |
OostendeOp de zaterdag vóór Pasen, 1 april, en daarna elke zaterdag van 12 uur tot 19 uur, organizeerde de kunstkring 't Haantje, aan het kruispunt Klein Parijs in Oostende, een kunstmarkt waar jonge kunstenaars gratis hun werken in open lucht kunnen exposeren. Inlichtingen: Nieuwpoortsesteenweg 5, Oostende.
Op zaterdag 25/3 werd in een boekhandel het boek ‘De Oostendse Compagnie’ van Eddie Baels gepresenteerd, dat de voorbode wordt van de viering in 1973 van de 250ste verjaring der Stichting dezer compagnie. Het is een thema dat letterkundigen en plastische kunstenaars zou kunnen inspireren.
Ingericht door het A.N.Z. West-Vlaanderen, met de medewerking van V.T.B.-V.A.B., en in samenwerking met het 11 juli-Comité, Oostende, onder auspiciën van de provincie West-Vlaanderen en van het stadsbestuur van Oostende wordt op 11 juli 1972 in het Kursaal het 3de Zeezangfeest gehouden. Medewerkers: Fernand Van Durme, Juliaan Wilmots, Koperkwintet Th. Mertens, Gerard Vermeersch, De Elegasten, Louis Verbeeck, Lea Cousin, Peggy en Donald, Raf Deckers. (Secr. Kerkstraat 14, 8400 Oostende, tel. 059/783.61; toegangsprijs 70 fr. + 5 fr. verzendingskosten). | |
Oudenaarde† Op 23/2 overleed kunstschilder Pierre Devos, echtgenote van Beatty Permeke, een der dochters van onze eerste ere-deken voor de plastische kunsten Constant Permeke. Hij had zich met zijn werk een vooraanstaande plaats weten te veroveren in de Vlaamse kunstwereld. Verbond en tds. bieden de geachte familie hun oprechte deelneming. | |
RekkemVolgend jaar zal men op de E3-autoweg aan de Franse grens het groot gedenkteken inhuldigen ter ere van de Westvlaamse ‘sjouwer’. Tot kort na de tweede wereldoorlog trokken jaarlijks duizenden Westvlamingen naar Frankrijk om er in de landbouw of industrie te werken. Gedurende een eeuw waren de ‘trimards’ een begrip in de Westvlaamse arbeidssektor. Deze episode wordt geschiedenis en de provincie is zinnens een studie te wijden aan dit nu bijna verdwenen fenomeen. Daarom wordt gevraagd aan alle personen of instanties die dokumenten, foto's of herinneringen bezitten over die periode, in kontakt te treden met de Provinciale Dienst voor Kultuur, Zilverstraat te Brugge, ten einde inzage te geven van de bewaard gebleven herinneringen. Deze kunnen zeer dienstig zijn bij het opstellen van de studie.
Septentrion, Revue de culture néerlandaise is een nieuw, geheel Franstalig tijdschrift, gewijd aan de Nederlandse kultuur en samenleving in Nederland en Vlaams-België. De eerste jaargang zal bestaan uit drie afleveringen van elk 96 bladzijden. Het eerste nummer zal in april 1972 verschijnen. Kernredaktie: Jozef Deleu, hoofdredakteur (Vlaanderen) en Frits Niessen (Nederland). Redaktie: Jan Deloof, Gaston Durnez, Jacques Fermaut, Josef Kempen, Erik Vandewalle, John Willemse, Dr. A.W. Willemsen. Het redaktieadres is in Nederland: Kerkstraat 1, Raamsdonk en in België: Murissonstraat 142, Rekkem. | |
SchelderodeKunstenaars van de Cobrabeweging werden tot 16 april vertoond in het Kunstforum. Er zijn werken o.m. van Appel, Alechinsky, Constant, Corneille, Doucet, Dotremont, Lucebert, Reinhoud, Rooskens, Tajiri, Wolvenkam, van der Cam e.a. Deze opsomming toont dat de term ‘Cobra’ nogal ruim werd opgevat, wat geenszins de belangrijkheid der tentoonstelling schaadt. | |
Sint-KruisSedert een tiental jaren worden talrijke koncerten op het Kasteel Male geprogrammeerd. Na jaren inspanningen kwam in 1971 de volledige doorbraak. De werkgroep Kultureel Grensverkeer, de Vrienden van het orgel van Vivecapelle, het Davidsfonds, de Volkshogeschool en het Stadsbestuur van Brugge gaven de stoot. Het sukses ervan werd grotendeels verzekerd door toedoen van de direkteur van Stichting en Kultuurspreiding Zeeland, de h. Meerkamp van Embden, die deze koncerten liet patroneren door het Belgisch-Nederlands Kultureel Akkoord. Dit jaar werd opnieuw met een uitgelezen programma uitgepakt vanaf zondag 27 februari. Voor hen die het Kasteel Male nog niet kennen, vormen de kasteelkoncerten een gelegenheid om de aloude burcht van de Graven van Vlaanderen te bezoeken. De organizatoren willen de toehoorders in de sfeer brengen waarin de kamermuziek vroeger werd beluisterd. Alhoewel de ‘Kasteelkoncerten Male’ de kamermuziek willen stimuleren, toch werd de andere muziek niet uit het oog verloren. Zo zal op zondag 14 mei om 15 u. het Nederlands Jongenskoor in de kapel van het kasteel optreden, afgewisseld met klavecimbel. Lokatie voor deze manifestaties: tel. 050/312.11. | |
Sint-Lambrechts-WoluweDe gemeente heeft het oude kasteel Malou aan de steenweg op Stokkel volledig opgeknapt en er een kultuurcentrum van gemaakt. Franstaligen en Nederlandstaligen hebben hand in hand samengewerkt om van zaterdag 8 april af feest te vieren in het Maloudomein. Weldra wordt door alle Vlaamse verenigingen een Nederlands kultuurkomitee opgericht, dat specifiek Vlaamse manifestaties zal organizeren in het kasteel. Een grote blinde muur in de onmiddellijke omgeving van het domein zal door een honderdtal kinderen van 6 tot 12 jaar kleurig worden geschilderd met allerhande tekeningen die als onderwerp de ontspanning op het Maloukasteel zullen hebben. Op dinsdag 11 april werden drie tentoonstellingen geopend in het kasteel zelf, met kostbare werken uit privé-verzamelingen, en fotopanelen over de ‘kritische benadering van de maatschappij door de kunst’, vanaf de 15e eeuw tot heden. Op de eerste verdieping ging een ‘uitleenkantoor van kunstwerken’ open. Wie lidgeld betaalt, kan tegen minieme prijs een schilderij gedurende een jaar meenemen naar huis. | |
Sint-TruidenOok dit jaar gaan in het kader van het Festival van Vlaanderen een reeks interessante concerten door: 7 juni: O.-L.-V. Hoofdkerk: ‘Heiligenmesse’ van Haydn en ‘Fantasia on the theme by Tallis’ van R. Vaughan-Williams door het Limburgs Symfonieorkest (Maastricht) en Capella Aquensis (Aken) o.l.v. André Rieu. 14 juni: Seminarie: Luister van de Polyfonie door de Scuola di Chiesa (London) o.l.v. John Hoban, m.m.v. Margaret Phillips, orgel (London). 21 juni: St.-Gangulfuskerk: Muziek uit Middeleeuwen en Renaissance door het Karlsruher Consort. 28 juni: Minderbroederskerk: ‘Requiem van Duruflé en ‘Te Deum’ van M.. Charpentier door het Limburgs Symfonieorkest (Maastricht), het koor van de Muziekacademie Dinant en van het Interdiocesaan Instituut Namen o.l.v. Maurice Duruflé en André Rieu. | |
StevoortKunstkring Sakoura organiseert te Stevoort op 30 juni, 1, 2 en 3 juli haar derde ‘Artistiek trefpunt 1972’. De manifestatie heeft plaats in open lucht. Een prijs van 10.000 fr. wordt vooropgesteld. Enkele punten uit het reglement: alie technieken zijn toegelaten, het bekroonde werk wordt eigendom van de organisators, studenten zijn van deelnemng uitgesloten, inschrijvingen vóór 20 april. Alle inlichtingen zijn te verkrijgen bij: Theo Hoenen, Sterrebos 46, 3918 Stevoort, tel. 011/110.30. | |
[pagina 122]
| |
Terni (Italië)Van 30 mei tot 4 juni zal in de Italiaanse stad Terni de zevende internationale wedstrijd voor piano worden gehouden. Deelnemers mogen de leeftijd van 30 jaar niet hebben overschreden. Aanmeldingen vóór 22 mei bij: Concorso Pianistico Internazionale Alessandro Casagrande. Comune di Terni 05100 Terni. | |
TongerenHet programma van de Basilicakoncerten 1972 bevat voor wat de basiliek zelf betreft: 3 juni: Requiem, Verdi door Cantores (Brugge) en Orkest van Luik o.l.v. Paul Strauss. 5 juni: Polyphonie a capella en American Choral Music door het Saint-Olav Choir, Northfield (Minnesota) o.l.v. Kenneth L. Jennings. 8 juni: Orgelrecital door Flor Peeters (Mechele) met uitsluitend werk van Cesar Franck. 10 juni: Les Béatitudes (integraal) van Cesar Franck door De Vedel (Turnhout), Singhet Saem (Antwerpen), de BRT-RTB-Koren, het BRT-Symfonieorkest o.l.v. Leonce Gras. 17 juni: Paulus, oratorio van Mendelssohn door het Düsseldorfer Musikverein en de Antwerpse Philharmonie o.l.v. Hartmut Schmidt. 24 juni: 6de Symfonie (Pastorale) van Beethoven en de Spring Symphony van B. Britten door Het Brabants Orkest (Den Bosch), het Philips Philharmonisch Koor (Eindhoven) o.l.v. Hein Jordans. 29 juni: Symfonie van Cesar Franck, het Hoboconcerto van J.Chr. Bach en de Sonata Pian e forte van Gabrieli, door het Rheinisches Jugendorchester (Bonn) o.l.v. GMD Martin Stephany (Detmold) Solist: Paul Beelaerts, hobo. 1 juli: Slotconcert door de Kon. Muziekkapel der Gidsen o.l.v. Kap. Yvon Ducène en The Swingle Singers.
Volksmuziekinstrumenten werden van 19/2 tot 9/4 geëxposeerd m het Provinciaal Gallo-romeins museum. De tentoonstelling werd ingeleid door Drs. Roland Wissels. Het is een initiatief van de Limburgse permanente deputatie. De groep ‘De Vlier’ luisterde de opening op o.l.v. Hubert Boone, de stichter van het ‘Brabants Etnografisch Instituut’ dat uitgroeide tot de rijkste collectie van volksinstrumenten van het land; vanzelfsprekend bood ook het B.E.I. zijn medewerking voor het samenstellen van de tentoonstelling. | |
VenloEen Retrospectieve Constant Permeke, volgend op de Servaes-retrospectieve van 1971, ging door tot 17 april in het Cultureel centrum. Zij bestaat hoofdzakelijk uit privaat bezit. Sommige instellingen, zoals het Kon. Museum van Brussel, weigerden hun medewerking. Er werd verkeerdelijk medegedeeld dat ook het Westvlaams Provinciebestuur weigerde; feitelijk werd geen officiële aanvraag aan deze provincie gericht. Uiteindelijk is de geringe officiële inbreng geen al te belangrijk nadeel gebleken, aangezien daardoor voorname minder gekende werken te zien waren. | |
WakkenRoland Jooris en Roland Patteuw zullen de redaktie waarnemen van het nieuwe tijdschrift Visueel dat de aandacht wil vestigen op ‘een aantal kunstenaars die een eigen karakter geven aan de kunst in de Nederlanden’. Adres: Kapellestraat 35, 8788 Wakken.
Hugo Duchateau, Jos Jans, Hélène Keil, Vincent Vandenmeersch en Jan Withofs maakten voor ‘Grafiek 50’ (centrum voor grafiek en projekten) (zelfde adres als ‘Visueel’) elk een prent. De platen worden in een keurige map verzameld. Vóórintekenprijs tot einde maart: 1500 fr. plus lidgeld (600 fr.) dat recht geeft op vier premies. | |
WatervlietDe Vrienden van Watervliet, die geregeld concerten brengen in de stemmige O.-L.-Vrouw-Hemelvaart-kerk, organiseerden er op 21/3 een concert van Passiemuziek. Uitvoerders waren de Musica de camera van Amsterdam en het Gents Kamerkoor o.l.v. Ph. Herreweghe. Op 5 mei is het de beurt aan de koren en muzikale ensembles van het Lemmensinstituut. | |
ZwevegemDe Schilder- en boetseerclub Sueva vierde in maart zijn tienjarig bestaan, met een indrukwekkende tentoonstelling van leden, die geopend werd op 4 maart. Bovendien had op 8/3 een voordracht plaats door Dr. Albert Smeets over de hedendaagse stromingen in de kunst en ging een clubfeest door op 11 maart, evenals een H. Mis voor de leden. Deze club heeft zich vanaf het begin gesteld op het plan van het amateurisme; hij wordt evenwel geleid door knappe kunstenaars, die terzelfdertijde opvoeders zijn; zij hebben er een bloeiende kern van artistiek leven van gemaakt. Vooral dienen de verdiensten van kunstschilder en beeldhouwer Sulmont hier onderlijnd te worden.
Het is nog altijd niet te laat jezelf ‘ESTETISCH’ te belonen door een extra-inspanning te leveren om nieuwe abonnementen te winnen. Je beloning lees je op blz. 126. |
|