Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1856

Een Klaverblad. Losse Schetsen uit het dagelijksche leven. Door Elianthe. Te Amsterdam, bij J.M.E. Meijer. 1855. In gr. 8vo. 315 bl. f 3-20.

Met beminnelijke zedigheid biedt ‘eene jeugdige, vrouwelijke hand’ dit drietal verhalen aan. De Schrijfster erkent met dankbaarheid de hulp haar geschonken door een man op wiens oordeel zij hoogen prijs stelt; en die maecenas verdient den dank van het publiek, dat hij eene zoo veel belovende Schrijfster heeft aangemoedigd tot het in 't licht zenden van deze lettervruchten. 't Zijn romantische verhalen, geschreven om den lezer ‘een oogwenk te verpoozen’. Doch 't is een magtig schrale lof, als men van zulk een boek niets beter te zeggen heeft, dan dat het daartoe geschikt, met andere woorden: dat het niet vervelend is. ‘Elianthe’ heeft dan ook zeker een hooger doel beoogd, althans zij heeft het bereikt; ongezocht en zonder vertoogjes of preekjes laat ieder van hare verhalen eenen zedelijken indruk na: Het rendez-vous dien, dat de ware Christelijke belangstelling in anderen zich niet laat ontmoedigen door miskenning of mislukking; en dat het zeer verkeerd is, zoo de aanzienlijke met minachting nederziet op minderen, omdat dezen hem vaak juist door hun maatschappelijk standpunt de belangrijkste diensten kunnen bewijzen - Een logen dien van de wegen langs welken de ervaren boosheid in staat is, een jeugdig gemoed tot allerlei zedelijke diep-

[p. 104]

ten te doen zinken, vooral wanneer de hartstogt voor het spel is opgewekt - De kamer van den houtvester dien, dat zachte liefde tot het geluk, stoïcijnsche hardheid en onbuigzaamheid tot het ongeluk der huisgezinnen leidt. ‘Elianthe’ schrijft zeer onderhoudend en 't is haren stijl aan te zien, dat zij nog niet bedorven is door dat ellendige schrijven ‘per blad’, 't welk jonge menschen, die zich ten onzent op het fabrijkmatig vervaardigen van ‘novellen’ toeleggen, in den grond bederft.

Één raad neme de Schrijfster, wier gunstige aanleg aanmoediging verdient, van ons aan - zij zoeke niet op effect te schilderen. Bij aanhoudende oefening en gestrenge eischen aan zich-zelve kan zij veel worden, maar deele niet in den waan van hen die meenen 't alreede verkregen te hebben, zoo als een Apostel zegt. En daarom bidden wij haar, dat zij zich niet vergooije in dat ellendig schilderen van afschuwelijkheden; in dat schrille en ijselijke, waardoor sommige lezers in eene koortsige overspanning kunnen gebragt worden, maar waarover de verstandige meesmuilt, en eene kritiek, die de ware belangen der letterkunde op 't oog heeft - des noods onbarmhartig - den staf breekt.