|
| |
| |
| |
Recente publicaties
Yvette Benningshof, Middeleeuwse Reinaert de Vos in een nieuw Duvels jasje, in: Passionate. Tijdschrift voor de nieuwe letteren, 7 (2000) 5, september/oktober, p. 18-21.
Een bespreking van een moderne Reynaertbewerking door de rapformatie Duvel Duvel voor het Geen-Daden-Maar-Woorden-festival, mede ondersteund door de suggestie van Gerrit Komrij (wiens moderne Reynaertvertaling niet meer zou verschijnen) dat ‘rapdichters teruggrijpen op de orale traditie van de sprooksprekers’. De auteur stelt evenwel dat het hedendaagse rappubliek verschilt van het middeleeuwse luisterend publiek. Toch zijn er bij het aanhoren van de Reynaertelementen die het ook bij de rappers doen: ‘Moraal, geweld, seks, en satire zijn elementen die de toehoorder nog steeds aanspreken. Rijm, ritme en klank zijn belangrijke middelen van voordracht. De vos blijft een hele slimme bad guy, waar de lezer of luisteraar zich anno 2000 nog mee kan identificeren. En Willem was, voor zijn tijd, heel “cool”.’
| |
Mette Peters en Egbert Barten, Een vos als volksheld. ‘Kultuur’-animatie bij Nederland Film in Den Haag, in: Meestal in 't verborgene. Animatiefilm in Nederland 1940-1945, Abcoude, Uitgeverij Unipers Abcoude/Nederlands Instituut voor Animatiefilm, 2000, p. 33-41.
Een fraai geïllustreerde en prima gedocumenteerde bijdrage over de verfilming van het antisemitische Reynaertboek dat Robert van Genechten in 1941 bij de Amsterdamse Keurkamer publiceerde. De bijdrage is de uitgewerkte studie van een artikel dat op 25 mei 1991 in de Volkskrant werd gepubliceerd. Over dit boek en de eerdere bibliografische gegevens, zie ook: Wim Gielen, Distels...Een vossenstreek na Van Genechten, in: Tiecelijn, 11 (1996) 1, p. 9-22.
| |
(Ed.) K. Varty, Reynard the Fox. Social Engagement and Cultural Metamorphoses in the Beast Epic from the Middle Ages to the Present, New York/Oxford, Berghahn Books, 2000. ISBN 1-57181-737-9.
Fraai maar duur boek met bijdragen van de Reynaerdisten Elaine C. Block, Jean Dufournet, Jan Goossens, Jill Mann, Jean-Marc Pastré, Wilfried Schouwink, Roger Stephanson, Jean Subrenat, Elina Suomela-Härmä, Rik van Daele, Kenneth Varty en Paul Wackers. Bespreking volgt.
| |
Jozef D. Janssens en Rik van Daele, Reinaerts streken. Van 2000 vóór tot 2000 na Christus, Leuven, Davidsfonds, 2001, 320 p. ISBN 90 6306 423 3 - prijs: 980 frank (24,29 euro).
De auteurs stelden zich in het boek ten minste drie doelstellingen (die ook gelden
| |
| |
voor de tentoonstelling met dezelfde titel en met als ondertitel Een cultuurgeschiedenis met de vos als gids). 1. Een nalevingsgeschiedenis van het Reynaertverhaal schrijven; 2. Het illustreren van de evolutie van Reynaert de vos van schurk naar schelm; 3. Het illustreren van de cultuurgeschiedenis der Nederlanden (met een sterk Vlaams accent) aan de hand van het Reynaertverhaal. Bovendien worden zowel de vader (Roman de Renart), als de grootvader (Ysengrimus) en de oervaders van het verhaal besproken (Mesopotamische kleitabletten met een Verhaal van de vos). Ook de kinderen (Reynaerts historie en de Reynardus vulpes) en de ontelbare achterneefjes van Van den vos Reynaerde worden belicht, tot en met Wapenbroeders van Boon en Suske en Wiske. Een keur van Vlaamse auteurs komt aan bod, zoals G. Gezelle, F. Timmermans, S. Streuvels en G. Walschap, maar ook taalpolitici (J.F. Willems) en politici (C. Huysmans). Bespreking volgt.
| |
‘Si a parle par moult ruiste vertu’. Mélanges de littérature médiévale offerts à Jean Subrenat. Textes publiés sous la direction de Jean Dufournet, Parijs, Editions Honoré Champion, 2000, (Colloques, Congrès et Conférences sur le Moyen Age, nr. 1), 532 p. ISBN 2-7453-0403-8.480 FF. Bestellen via www.honorechampion.com.
Volgens berichten van de uitgever verscheen eind 2000 een lijvig huldealbum voor de Franse Renardist Jean Subrenat, hoogleraar aan de Université de Provence. In het boek staan niet minder dan 46 bijdragen van collega's van de nieuwe emeritus, die vooral ingaan op de domeinen waar ook Subrenat werkzaam was: de epische (chansons de geste en de Roman de Renart) en de religieuze literatuur, vooral dan religieuze elementen in diverse genres (roman, theater, didactische teksten en Karelromans). Diverse collega-Renardisten brengen hulde door een bijdrage (o.a.J. Dufournet en E. Suomela-Härmä). Uit de titelopgave is af te leiden dat minstens vijf bijdragen over de Reynaertmaterie gaan, met name Jean Battany, Rhythmes et chronologie dans deux branches du ‘Roman de Renart’ (Martin IX et XII = Roques X-XI); Roger Bellon, Où placer le duel judiciaire (éd. Martin, br. VI)? Remarques sur les notions de classe et famille dans le ‘Roman de Renart’; Jean-Marc Pastré, Renart et le puits, Syrdon et l'arbre: visions paradisiaques dans le Roman de Renart et chez Osses; Armand Strubel, Ordre et désordre dans un recueil renardien: l'exemple du manuscrit H.
| |
Magda Muis en Filip Ramon, Vosje Rein en Koning Nobel, Hulst, Reynaertstichting, 2000, (Reynaertverhaaltjes, nr. 5). ISBN 90-8037-485-7.
Het laatste van vijf boekjes waarin het Reynaertverhaal (of scènes eruit) voor kleuters worden beschreven. Het recept is ondertussen bekend. Uiterst korte en bevattelijke zinnetjes (32 in totaal), complexloze tekeningen op hard gekleurd (wit, geel, groen, oranje) karton. Goedkope boekjes die tegen een stootje kunnen. In dit laatste bundeltje wordt het volledige Reynaertverhaal in een notendop weergegeven. Reintje is getuige van de klachten tegen hem aan het hof. Rein wordt gestraft. Hij schrikt, maar zegt dat hij een schat heeft en weggaat. De ram en de haas gaan mee. Rein stopt de haas in een zak. Nobel kijkt in de zak: ‘Dit is geen leuk grapje, Rein!’ De vos lacht. Hij is vrij en rent naar een volgend avontuur.
| |
| |
De boekjes zijn eenvoudig en erg leuk voor de kleintjes. Hopelijk vindt deze reeks de weg naar vele kleuterscholen en kinderkamers.
| |
J. de Putter, Vrede en pays in Van den vos Reynaerde. Een lezing van het slot tegen de achtergrond van de hoofse opvattingen, in: Millennium. Tijdschrift voor middeleeuwse studies, 14 (2000) 1/2, p. 287-304.
De auteur neemt stelling tegen de recente opvatting van o.a. Bouwman, Van Daele, Wackers en Janssens dat het einde van het Reynaertverhaal het morele failliet van het hof zou illustreren. Volgens de Leidse Neerlandicus Jan de Putter is de ‘pays’ aan het einde van het verhaal een daadwerkelijke verzoening tussen de koning en zijn baronnen Bruun en Isegrim. De macht van de koning wordt niet aangetast. Het optreden van Firapeel beschermt de eer van de vorst en zou zo voor een voor het middeleeuwse publiek bevredigend slot zorgen. Hierdoor is het cyclische karakter van de Reynaertverhalen gewaarborgd.
Benieuwd of het artikel een nieuw debat over het slot van de Reynaert zal ontketenen.
| |
Paul van Keymeulen, Van den vos Reynaerde. Middelnederlands epos voor toneel bewerkt, Toneelfonds J. Janssens bvba, nr. 2654, Antwerpen, 2000. ISBN 90-385-0691-0.
De Reynaert als een commedia dell'arte. Bespreking volgt.
Rik van Daele |
|
Auteursrechtelijk beschermd