Tiecelijn. Jaargang 7

[p. 182]

Mededelingen en aankondigingen

Internationale ex-libris-wedstrijd over Reynaert

Sinds het eerste nummer van de derde jaargang verschijnt in Tiecelijn een kroniek van Reynaert-ex-libris, steeds vakkundig en enthousiast samengesteld door Willy Feliers. Reeds voor de zestiende keer passeert de vos in dit nummer de ex-libris-revue.

Na de publikatie van Reynaert bloemleest Tiecelijn zet de jonge v.z.w. Tiecelijn-Reynaert (1993) een nieuwe belangrijke stap: de organisatie van een internationale ex-libriswedstrijd. Het thema is Europees. De vos heeft vele namen: Reynaert, Reinhart, Reineke, Renart en Reynard. Maar hij geniet ook faam als Lis Mikita (in de Oekraïense versie van de op Goethe gebaseerde tekst van Ivan Franco). In heel Duitssprekend Europa zijn kunstenaars en boekverzamelaars op de hoogte van de vele vosseavonturen. Die bekendheid gaat vooral terug op de bewerking van Goethe, die dit jaar precies 200 jaar geleden in druk verscheen.

Het volledige reglement van deze wedstrijd is te vinden op de groene binnenbladzijden van dit nummer. Extra exemplaren kunnen ook aangevraagd worden bij Willy Feliers, Polenlaan 34 te B-9170 De Klinge. Voorzitter van de jury is de internationaal befaamde graficus Gerard Gaudaen. Even betekenisvol is de medewerking van het kwalitatief meest hoogstaande en mooiste Belgische ex-libris-tijdschrift, Graphia, en van de stad Sint-Niklaas, een begrip in de wereld van ex-libris-kunstenaars en verzamelaars als residentie van het Internationaal Exlibriscentrum en als organisator van een tweejaarlijkse internationale exlibriswedstrijd. De wedstrijd loopt tot 31 december 1995. De prijsuitreiking en een tentoonstelling van een selectie van de ingezonden kunstwerken gaat door in de Cipierage op de Grote Markt te Sint-Niklaas op Pinksterzondag 1996, in algoede Tiecelijntraditie, die van het pinksterweekend een Reynaertweekend wil maken. De prijzen worden geschonken door de stad Sint-Niklaas (10.000 BF), het tijdschrift Graphia (10.000 BF), de Broeders Hiëronymieten Sint-Niklaas (5000 BF) en Gebroeders Cordeel, Algemene Bouwonderneming (10.000 BF). De hoofdprijs bedraagt 40.000 BF en krijgt de naam van de hoofdsponsor mee: prijs Immo Van Goethem. Voor het eerst wordt ook de Leo Winkelerprijs uitgereikt (20.000 BF). Deze nieuwe prijs, die de naam draagt van de oud-voorzitter van Graphia, wordt voor het eerst uitgereikt aan een kunstenaar jonger dan 30. Tot slot steunen nog enkele andere firma's zoals de Nieuwe Scheldewerven te Rupelmonde.

Dit artikel is een oproep aan de Reynaerdofielen, zowel verzamelaars, geïnteresseerden, wetenschappers als kunstenaars, in heel Europa. Dit tijdschrift vertrekt immers driemaandelijks naar zo'n zevental landen. Dit is het ideale moment om een Reynaert-ex-libris te ontwerpen of te laten ontwerpen. Zeven jaargangen Tiecelijn moeten de fantasie kunnen inspireren. Het eerste artikel in het wedstrijdreglement spoort de deelnemers aan de vosseverhalen zeer breed te interpreteren en te actualiseren. Willem aan zijn schrijftafel,

[p. 183]

L.P. Boon voor zijn huis ‘Ysengrimus’ te Erenbodegem, Stijn Streuvels met een op Gustaaf van de Woestijne geïnspireerde vos. Of zoals hoofdredacteur Luc van den Briele in Graphia (1994, p. 264) het voor zich ziet: ‘Is de hedendaagse Reynaert een anarchist, een voor niets - ook niet voor moord? - terugdeinzende individualist, een terrorist, of een met dandy-hoed opgesmukte bedrieger, oplichter en verleider van al de voor zijn driften geschikte vrouwtjes-dieren?’ Zien we misschien opnieuw Albert Poels aan zijn beeldhouwwerk bezig, of Plantijn aan zijn drukpers? Of wordt de Madoc misschien op een ex-libris teruggevonden? Slaagt een kunstenaar erin de ‘scone tale’ van de vos, de Reynaerdie, treffend uit te beelden? Of zien we de ophanging van Isegrims broers Rume en Widelanke? Misschien wordt de hele Reynaerttoponymie wel hertekend? Of krijgt het Reynaertverhaal een nieuw slot? Het aantal mogelijkheden is onbeperkt.

Wie geïnteresseerd is in adressen van ex-libriskunstenaars kan zich het best richten tot een der redactieleden van het tijdschrift Graphia (administratie: Lange Rekstraat 13 te B-9100 Sint-Niklaas). Ook een bezoekje aan het Exlibrismuseum te Sint-Niklaas kan inspiratie brengen. Naar schatting zijn daar nu reeds een honderdtal ex-libris over Reynaert te zien. Na de ex-libriswedstrijd zou dat aantal minstens verdrievoudigd moeten zijn. Van elke set ingezonden ex-libris gaat er immers één exemplaar naar het Centrum.

R.v.D.

15

[p. 184]

Streuvelsjaarboek over Reynaert

In 1907 publiceerde Stijn Streuvels te Amsterdam bij de ‘Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur’ door G. Schreuders voor het eerst een versie van Reinaert de Vos, die hij voordien deels in afleveringen had gepubliceerd in de NRC. Vanaf dan zou Streuvels de Reynaert niet meer loslaten en zou hij vier verschillende versies schrijven, uitgegeven in meer dan een dozijn edities. De laatste verscheen in 1969 bij Desclée De Brouwer te Brugge. Postuum werd het werk nogmaals heruitgegeven in de Omnibus Schelmenromans. Stijn Streuvels - Miguel de Cervantes - Nicolaas Heinsius (Brussel, D.A.P. Reinaert Uitgaven 1973, p. 7-176). De bibliografie van de Streuvels-Reynaerden van R. Roemans en H. van Assche geeft een goed maar onvolledig overzicht van het Reynaert-oeuvre van de Vlaamse romancier en ook in de bibliografie van J. Goossens worden de werken opgesomd. Meer dan bibliografisch geïnventariseerd is er bij Streuvels' Reynaerdiana niet. De redenen daarvoor zijn legio: de figuur van Streuvels was - ten onrechte - een tijdje uit de mode, de Reynaert-arbeid van de meester werd binnen zijn oeuvre door de critici nauwelijks au sérieux genomen, de Streuvelsbibliografie is zeer onvolledig wat de moeilijk vindbare secundaire studies betreft en het Streuvelsarchief is nauwelijks ontsloten, ook al is hiermee recent begonnen. Bovendien moet het veldwerk over zijn Reynaertarbeid nog volledig begonnen worden. Pionierswerk is steeds lastig.

Begin juli 1994 werd te Kortrijk het Stijn Streuvelsgnootschap gesticht. Het wil de Streuvelsstudie stimuleren, coördineren en wetenschappelijke ruggesteun geven. Meteen na de oprichting stelde voorzitter en oprichter prof. dr. Piet Thomas aan Rik van Daele voor om in 1996 als tweede jaarboek meteen een volledig themanummer te wijden aan de Reynaerden. De uitnodiging werd aanvaard door de Tiecelijn-redactie, die, aangevuld met Willy Feliers, het boek zal redigeren. Inhoudelijk wordt naar teksten van ca. 10-15 pagina's gestreefd, van hoog wetenschappelijk peil, maar toch toegankelijk. Aan bod komen zeker de Streuvelsbibliografie, de illustraties van G. van de Woestijne en B.W. Wierink, Streuvels' taalgebruik en zijn bronnen.

De redactie is op zoek naar medewerkers én vooral naar mensen die Streuvelsiana bezitten. Heeft U nog losse kranteartikels, recensies, foto's, tekeningen, foto's, opdrachten van Streuvels, of andere interessante gegevens, aarzel dan niet ons te contacteren. Wanneer geopteerd wordt voor een kwalitatief boeiende en coherente bundel lijkt eind 1996 enkel haalbaar als er medewerking komt vanuit vele hoeken, vooral wat de materiaalverzameling betreft.

Wie meer gegevens wil over het nog zeer jonge genootschap kan schrijven naar: Stijn Streuvelsgenootschap, K.U.L. Campus Kortrijk, E. Sabbelaan 53 te B-8500 Kortrijk. Alvast dit: in 1995 verschijnt een eerste jaarboek met een overzicht van de Streuvelsstudie tot nu toe. Het lidmaatschap van de vereniging bedraagt jaarlijks 800 BF.

Rik VAN DAELE