Een nieu Guese liede boecxken
(1576)–Anoniem Een nieu Guese liede boecxken–
Auteursrechtvrijop de Fransoysche wijse: La vielle Regne est accouche, cest dung PeroqueMadam van Parma die is gelegen,
Jn het Nederlandt, bysonder in Brabant,
En heeft daer een Papegayken creghen,
Dat haer na zijn handt, ghesedt heeft seer vayliant.
Dat is den Cardinael Granuelle,
Die door haer Mandaet, gesongen heeft tPlaccaet,
Datmen niet meer Gods woort vertelle,
De verbeurte staet, om te branden quaet.
Tis den Landtraet ter ooren ghecomen,
| |
[Folio 13v]
| |
Wouden wt goeden aert, t Landt niet hebben beswaert:
Maer hebben een contract voorgenomen
Soo datmen onuervaert, heeft Gods woort verclaert.
Dit heeft verstaen van Parma de Vrouwe,
Dat den Adel voort,wou hebben met accoort,
Dat elck zijn gheloof vry leuen souwe,
En dat om Gods woort, soud niemandt zijn vermoort.
Sy seyden Cardinael dees trauaille,
Die song met eenen voos, als Papegaeyken boos,
Hy schold al den Adeldom voor Canaille,
Guyten en Boeuen loos, hooch en leech altoos.
Sy werden te Hoef ontboden tsamen,
Daer sy ooc seer heus, van herten coragieus
Meest alle met Mael en Palster quamen,
Want Viue le Geus was als doen haer Leus.
Daer heeft elck den Coninck trouw gesworen,
En dat al totter doot, oft goet te worden bloot:
Daerom soo creech t Papegaeyken thoren,
Hy vlooch met haesten groot, al na den Paus zijn hoot.
De Ghemeynte wt alle de steden,
| |
[Folio 14r]
| |
Hinghen den Adel aen, die wouden haer bystaen
Om hout oft steen niet meer aen te beden
Men sachse oock seer saen, al ter neder slaen.
Die Regente die creech veel gaven,
Datmen int openbaer, Gods woort sou preken daer.
De Geusen die wilden de Mis begrauen
Het viel de Papen swaer, liepen Madamme naer.
Sy gauen haer ghelt om sulcx te wreken
Alsulcken goet begin, viel Madamme wel in
Liet Kercken bouwen, en weder breken,
Al na der lieden sin, dies creech sy niet min.
Gelt en goet creech sy met hoopen,
Want zijt al toeliet, al watter is gheschiet
Papou dit sach, ginck na Roomen loopen
Versweech daer zijn verdriet, het Papegaeyken niet.
Het Papegayken loos van natueren,
Die swoer met eenen Eedt, alsulcks te wreken wreet,
Haer Rijck en soude niet langhe dueren,
Hy sou haer maken reet, als Geusen gaen gecleet.
Hy ginc ras met den Paus doen te rade,
Maeckte Duckdalf ghemeyn, generael Capiteyn,
Om t Nederlant te straffen met ongenade,
Beloefden hem seer reyn, daer Heer te zijn alleyn.
| |
[Folio 14v]
| |
Dit is den Adel gecomen ter ooren,
Veel vielen van t Verbont, by sonder den Egmont,
Hy liet de Predicatie verstooren,
End daer de kercke stont, men haest een galghe vont.
Veel die te voren al Geusen waren,
Sachmen doen seer saen, draeyen als den Weerhaen:
Sy gingen haer onschult Madamme verclaren
Sy hoorden haer vermaen, en lietse vry al gaen.
Oproer en twist was doen voor handen
Want de Ghemeynte vry, woudender blijuen by,
Dat Parma beloeft had de Nederlanden,
Dat om tghelooue bly sou zijn geen tyranny.
Sy meyndent wel met gewelt te houden
Oock een Marteken snel, met al sijn Apenspel,
Tscheen dat hijt van herten oock willen souden,
Maer twas den ouden rel, hy deed dander ghequel.
Had ick te vooren Papou in hate,
Hy vermengde hem ras, met hen op tselue pas
Hy meynde het sou hem wesen bate,
Maer certein ten was asdoen Papou ghenas.
De Prince die is wt het Lant gereden
Met hem is onbeducht, ontallick Volck ghevlucht:
Gods woort wert daer weer met voeten
| |
[Folio 15r]
| |
ghetreden
Jn Steden en gehuecht, na Jan Papous ghenuecht.
Den Duckdalba is int Lant gecomen,
Veel Spaengiaerts bracht hy met, om die te maken vet:
Madamme die heeft zijn coemste vernomen
Sy heeft met haesten net, hem in haer plaets geset.
Sy is al met de Proye gaen drijuen,
Want sy dachte eensaem, oft den ducdalf vernaem,
Dat haren schat daer sou moeten blijuen,
Het waer haer onbequaem, ende oock een groote blaem.
Den Duckdalba die heeft geboden,
Datmen de Goykens al, rasch weer oprechten sal,
En dienen of eeren zijn vreemde Goden,
Van gout oft siluer smal, alsoot Papou beual.
Des Princen Sone den Graef van Bueren,
De hy al sonder vaer, t Louen halen daer
End deed hem te Scheep na Spaengien vueren,
Hier quam int openbaer, zijn Tijrannije swaer.
Den Egmont wert ontboden te Houe,
Hy leyden oock ter ste, den Graef van Hoorne me.
| |
[Folio 15v]
| |
Sy werden geuanghen, niet tharen loue,
Want elck na rechter zee, als Huychelaer daer de.
Hier wert nu waer de Prophecijen,
Die den Prince cloeck, hem sey te Willebroeck:
Dat hy hem selfs soude bringen int lijen,
Als hy deed int versoeck, t Verbondt al in den hoeck.
Men sach haest bey de Grauen ontlijuen,
Ooc Strael en Backerzeel, en dat sonder appeel:
De Batenborchsche cloeck van bedrijue,
Oock al vernielen heel, Edlen een grooten deel.
Het zijn te recht niet dan Alfsche voeren
Die hy daer noch bedrijft, ende hem Gouuerneur schrijft:
Want herbergh geeft hy Boeuen en Hoeren
Maer die by Gods woort blijft, hy dagelicx ontlijft.
Gebannen heeft hy veel duysent lieden,
Met sinnen obstinaet, al na der Papen raet:
Moorden en branden sietmen geschieden
Jn gheen Cronijcke staet, van sulcken Tyran quaet.
Js dat recht bewaert des Conincks landen:
Besiet ghylieden vroet, de deucht die hy v doet:
Het Thiende begeert hy van al v panden,
| |
[Folio 16r]
| |
Madamme socht het goet, den Ducdalbe oock dat bloet.
Scherpelijck doorsiet ghy Ondersaten,
Wat dat den oorspronck is, van dees verderffenis!
Oft niet den Paus is, met zijn Legaten:
Want eenen Coninck fris, soect s Lants weluaert gewis.
Wilt v nu rasch ontlasten daeromme,
Den paus te zijn subieckt, al hout hy v suspeckt:
Hy soect niet dan der sielen verdomme,
En tlichaem hy perfect, tot alle boosheyt trect.
Daerom wilt hem nu helpen raseren,
Want ghy siet hoe Godt werckt, die der Vorsten hant sterckt:
Om dAfgodysche Natie te reuineren,
Alsoomen nu aenmerckt, Jst nu niet wel gheclerckt?
Waer wil den Alf nu henen drauen?
Papen ende Spaniaerts, met al haer volc vermaert?
De Misse die wort int Vaechvier begrauen:
Lof, omganck noch Beuaert, niet en worden gespaert.
Den Prins van Oraengien weest ghehoorsame:
Graef Lodewijck d Edel bloet, Godt geef hem nu voorspoet:
| |
[Folio 16v]
| |
Sy sijn tot den Crijch nu seer bequame,
Die nu so woeden doet, d Alfs Tyranny verwoet.
Cornelis van Damme. |
|