|
| |
| |
| |
J.P. Guépin De Leidse Fles
In tien sonnetten
1
Stel u voor het lot van de beeldende kunstenaars.
Voor een schilder is het lastig al die tere
nuances op het doek te reproduceren
van zo'n fles. Dus schildert hij hem maar paars.
Ik vond het bij het schrijven raar
dat het sonnet zich van zijn aanleiding afkeerde.
Het lijkt fictionaliteit! Werd het daarom onwaar
en onbillijk? Ja reken maar! Van een geperverteerde
bundeling van trekken, werd tot slot het een
‘iemand als’, als in de astrologie rubriek,
ook ik kan me wat aantrekken van deze portretten!
Al gun ik mijn vijanden dat ze ziek
worden van alle tien sonnetten,
mij interesseert alleen dit mechaniek.
2
De theologische faculteit moet blijven,
want ook de prostitutie wordt toch nood-
gedwongen tot één wijk beperkt? Ze schrijven:
‘Wie begrijpt geeft zich in de ontmoeting bloot,
begrijpen is het eens zijn’. Dat maakt ze tegen rood
weerloos: begrijpen is elkaars vooroordelen stijven.
‘het zal je kind maar wezen’, stond op een potlood
dat ik lachend kocht voor Biafra. De wijven.
| |
| |
De gedefrokeerde priesters, lam van het onaneren
en de gefrustreerde dominees gingen samen filosofie doceren,
en zij prediken wat in de kerk nooit zo lukte,
stuk voor stuk solidariteit met álle verdrukten.
In de literaire faculteit heerst nu de allegorese
van Marx. Het zal je kind maar wezen.
3
Het morele verval lijkt geen sporen te hebben achtergelaten;
ze spelen nog op de planken vloer met het treintje
en de meccanodoos met dat grijnsje
dat vroeger op Sinterklaas al zo'n verwaten
indruk maakte. Nu gaat het om de filosofie -
het braaksel van Gadamer dat hier in elke kamer geil
door dat stel wordt gekwijld; wie
die hier binnenkomt roept niet om een dweil!
Het brengt nog geld op ook maar de vette gorgel
van professoren die elkaar prijzen
om meningen waarmee ze in hun jeugd hun vaders
boos konden maken, wordt morgen
geboekt als een van de vele bewijzen
van de essentiële corruptie van bevriende kaders.
4
Vaak heb ik mij afgevraagd
hoe iemand, zo jong nog, zo oud
kon zijn. Het juiste antwoord werd vertraagd
door verschillende oorzaken. Hij was getrouwd
en gelovig, steeds door professorenvrouwen belaagd.
De akademie leek hem als student al vertrouwd
terrein. Wat wil je als je wordt geschraagd
door waardering die je nauwelijks benauwt?
Maar ik bedacht: hij lijkt wel een grammofoon,
want welk werk je ook op de draaitafel legt,
er komt feilloos uit wat de auteur heeft gezegd.
| |
| |
Dat was het, de oplossing bleek heel gewoon:
hij is een Creatuur dat door zijn Professor werd geteeld,
tot schrik van de massa, naar zijn evenbeeld.
5
Op de drift om goed te zijn volgt eer;
dienst en wederdienst volgen commerciële wetten.
Hij zag in al zijn dromen hoe hij weer
Dien Bien Phou zou gaan ontzetten.
Hij kwam tegen elk onrecht in 't geweer,
en het gevolg was dat hij met een
vloed van dankbaarheid werd geconfronteerd.
De maffia van de weldaad werkt ontzettend
goed, en de liefde, de solidariteit
die hij won met dat alles
groeide uit tot een halo van heiligheid,
totdat hij niet meer twijfelen kon aan succes,
geen kruisiging zou nog een les
voor hem zijn, dat brok emotionaliteit.
6
Na wat journalistieke stukjes
en een boek dat op een vergissing is gebouwd,
dus door de ondeskundigheid van wie vertrouwt
op veel noten, en meer van die gelukjes,
werd hij autoriteit met al de nukjes
van iemand die te weinig ongelijk heeft verstouwd.
Zijn snieren, de welsprekende rukjes
van zijn hoofd als hij iemand uitjouwt!
Maar de angst dat hij wordt achterhaald
maakt hem een hamster die alles naar binnen haalt.
Zijn huis is vol met nog niet gelezen werken,
dat is aan de stofomslagen te merken.
Ze zijn geordend naar: verouderd, te moeilijk, onzin,
niet meer nodig, brillante essays, en daar tussenin.
| |
| |
7
Een van de aardigste trekken van een geleerde
is dat hij soms, dankzij zijn grote verstand,
grappen kan begrijpen waarvoor hij eigenlijk de verkeerde
is, ik bedoel te dor, te studieus en dus onthand.
Dan zet hij als hij eenmaal professor en meerdere
is, opeens op een feestje alle bezwaren aan kant;
hij danst met zo'n vlijtig gezicht heel vertederend.
Dat hoort ook bij hem, als de sport in een elitekrant,
denkt zo'n studente of assistente, als een late lente.
En al die boosheid die in hem ligt opgetast,
en die zich op college tegen domme collega's keerde,
lijkt nu opeens viriel, zodat als hij haar betast,
zij dat bekende gevoel krijgt, maar op een ontwende
manier, want het blijft tenslotte een geleerde.
8
Ik zag Dionijs en Dionijs praatte veel te luid;
als een kat die aan de nek wordt opgepakt
gespannen, of als een vis die naar adem snakt,
zo radeloos stootte hij zijn grappen uit:
‘Bantoetalen kan niet moeilijk zijn’. Tuit
ze even haar lip? ‘want de negers’. Verstrakt
ze? Hij schreeuwt maar door zonder takt,
maar dat wil niet zeggen dat zijn redenering niet sluit.
Alleen, zijn gelijk dat onuitgesproken
van zo'n goed zaad leek, lijkt nu wel een mongool,
of hij is een machine die een soort zeis
produceert in plaats van de gewenste stroken.
Maar toch, we leerden frans op de lagere school,
waarom is Bantoetalen hoger onderwijs?
| |
| |
9
Ik heb u toch wel eens die geschiedenis verteld
van de lesstraaljagers van Fokker en majoor Flinterman?
Ze konden geen kunstjes, behalve als die ene man
aan de knuppel zat. Israël heeft er nog negen besteld.
Zo is het in de literatuurwetenschap gesteld.
Je geeft ze een boek van ene Propp of Goldmann,
dat is dan modern, en je staat telkens weer versteld
van de scripties. Er klopt geen bliksem van.
Een hele goeie is ook het werkcollege
b.v. over de tragedie, het essay of de roman,
waarin je zoekt naar de definitie ervan.
B.v. een essay dat is goed geschreven,
en wie als ik maar wat rijmt begrijpt er niets van.
Dat college kost geld. Wel honderd gulden per uur per man.
10
Polariseer en creëer een voorloper.
Dat is het recept voor genialiteit.
Dus zeg óf óf, b.v. óf geest óf stof, koper
of verkoper, uitbuiter tegen meerderheid.
Neem brons, verwijder tin, je houdt koper.
Syntaxis, semantiek. Als je 't een uitscheidt
- te moeilijk, geef je toe - dan blijft over
grammatica, en wetenschappelijkheid.
Maar doenlijk? Inversie i.p.v. accent
is toch syntaxis. Maar comment,
dus semantiek. Nee, dat is pragmatiek.
Zo loopt hij voort, in paniek.
Hij ziet dat het huis brandt,
en heeft nog een bom bij de hand.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd