Logo DBNL
Lanseloet van Denemerken (ca. 1400-1420)

Lanseloet van Denemerken

(ca. 1400-1420)–Anoniem Lanseloet van Denemerken–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige

Een abel spel van Lanseloet van Denemerken, hoe hi wert minnende ene joncfrou, die met sijnder moeder diende.

 
Ic bidde gode vanden trone
 
En Maria, die maghet scone,
 
Dat si ons allen wille bewaren
 
Ende in doghden alsoe ghesparen,
5
Dat wi hemelrike ghewinnen;
 
Dies biddic Mariën, der coninghinnen,
 
Die een vrouwe es boven al.
 
Nu hoert, wat men u spelen sal.
 
Hets van enen ridder prinsipael,
10
Die minde ene joncfrou noyael,
 
Hovesch van herten ende reine,
 
Maer si was hem te cleine
 
Van goede ende oec van gheboert.
 
Dies was sijn moeder op hem ghestoert,
15
Dat hi sine minne soe neder droech.
 
Sijn herte altoes in vrouden loech,
 
Als hi anesach haer edel lijf;
 
Maer sijn moeder, dat felle wijf,
 
Hats altoes toren ende nijt
20
Ende verweet hem te meneger tijt,
 
Dat hi hem soe neder daelde;
 
Maer hi altoes hem vertaelde
 
Met hoveschen worden, als hi wel conste.
 
Maer altoes droech hi vriendelijc onste
25
Der scoender joncfrouwen, heet Sanderijn;
 
Si en mochte niet noyaelder sijn,
 
Maer si was hem te neder gheboren.
 
Dies hadde sijn moeder soe groten toren,
 
Dat sijt namaels brachte te werke.
30
Nu biddic u, dat ghi uwen merke
 
Daer an wilt legghen ende versinnen;
 
Ic wane, dat ghi noit van minnen
 
En hebt ghehoert dies ghelike.
 
Nu biddic u allen, arme ende rike,
35
Dat ghi wilt swighen over al,
 
Ende merct, hoet beghinnen sal.
Lanseloet.
 
Ay god here, hoe mach dit sijn,
 
Dat ic die scone Sanderijn
 
Aldus met herten hebbe beseten;
40
Nochtan wert mi verweten
 
Van mijnder moeder alle daghe,
 
Dat ic mine minne soe neder draghe:
 
Dies horic menich spitich woort.
 
Maer haer minne heeft mi soe doerboert,
45
Dat icse ghelaten niet en can,
 
Ic en moet haer altoes spreken an,
 
Als icse metten oghen anescouwe;
 
Dies heeft mijn moeder groten rouwe,
 
Daer omme soe moet verborghen sijn.
50
Nu willic hier wachten die vrouwe mijn,
 
Onder desen neghelentier:
 
Want si sal hier comen scier,
 
Dat wetic wel, in desen bogaert.
Sanderijn.
 
O edel ridder van hogher aert,
55
God, die alle dinc vermach,
 
Die moet u gheven goeden dach,
 
Edel ridder van herten vri.
Lanseloet.
 
O scone maghet, God die si ons bi
 
Ende moet u ende mi in doghden sparen,
60
Ende van allen quaden bewaren,
 
Ende sonderlinghe van niders tonghen,
 
Alsoe dat niet en werde gesonghen
 
Van ons beiden enich quaet.
 
O Sanderijn, nu gheeft mi raet;
65
Mijn herte dat es te male onstelt
 
Ende van uwer minnen ghequelt,
 
Dat mi costen sal mijn lijf.
 
O Sanderijn, wel scone wijf,
 
En machic uus niet gheweldich sijn,
70
Dat sal mi costen dleven mijn,
 
Ende ewelijc benic verloren.
Sanderijn.
 
Och edel ridder hoghe gheboren,
 
Dat en mach nemmermeer gescien;
 
Al eest, dat ic u gerne mach sien,
75
Ic en ben niet uus ghelijke,
 
Ghi sijt mi te mechtich ende te rike,
 
Edel ridder, te sine u wijf:
 
Daeromme soe moet sijn een blijf,
 
Al eest, dat ic u met herten minne.
80
Oec en willic gheens mans vriendinne
 
Sijn, die leeft onder des hemels trone:
 
Al waer hi een coninc ende spien crone,
 
Soe en dadic mi niet te cleine.
Lanseloet.
 
O scone maghet van herten reine,
85
Al dadi den wille mijn,
 
Uutvercoren Sanderijn,
 
En bleve u onvergouden niet.
 
Want messelike dinge sijn ghesciet:
 
Ghi mocht noch werden wel mijn vrouwe.
90
Sijt mijns ghenadich ende blijft ghetrouwe,
 
Ende comt met mi in dit casteel,
 
Ic sal u gheven een yuweel,
 
Ic wane, ghi noit des ghelike en saeght.
Sanderijn.
 
Neen, edel here, noch benic maeght,
95
Dies dancic gode vanden trone:
 
Al woudi mi gheven te lone
 
Dusent merct van goude roet,
 
Hoghe baroen, edel ghenoet,
 
Nochtan woudic behouden mijn eer,
100
Lanseloet, hoghe geboren heer,
 
Al en benic niet rike van haven
 
Noch gheboren van groten maghen,
 
Nochtan meinic mi soe te houden,
 
Dat ic niet en sal werden gescouden,
105
Her Lanseloet, enich mans vriendinne,
 
Maer ic wille gerne gherechte minne
 
Draghen sonder dorpernie.
Lanseloet.
 
Sanderijn, bider maghet Marie,
 
Dorperheit en leggic u niet te voren,
110
En es nu gheen wijf gheboren
 
Op eerde onder des hemels trone
 
Soe rike, soe mechtich no soe scone,
 
Die mi verhoghen mach dan ghi.
 
Och Sanderijn, en seldi mi
115
Laten dan in dit verdriet?
 
En sal uus mijns ontfermen niet,
 
Dat ic troest van u mochte ontfaen
 
Ende ghi met mi wout spelen gaen
 
Hier neder in dit groene dal,
120
Daer die voghelkine maken gescal
 
Ende die bloemen staen int groen,
 
Scone maghet, sonder mesdoen
 
Ende al sonder dorperheit?
Sanderijn.
 
Her Lanseloet, hets dicke gheseit:
125
‘Bi lichte gheloven es die menege bedrogen,’
 
Dats seker waer en niet gheloghen,
 
Want hets menechweerf ghesien
 
Dat vrouwen oneerlijcheit ghescien,
 
Omdat si mans te verre betrouwen,
130
Dat hem namaels sere berouwen,
 
Als die saken waren ghesciet.
 
Ic en weten op eerde geboren niet,
 
Dien ic soe verre betrouwen soude,
 
Ginc ic met hem spelen te woude,
135
Hi en soude met mi doen sijn gherief.
Lanseloet.
 
Daertoe hebbic u te lief,
 
Sanderijn, wel scone wijf,
 
Dat ic onteren soude u lijf,
 
Scone maget, al hadicx die macht;
140
Alsoe en was ic nie bedacht,
 
Dat ic u doen soude enege scande.
 
Al haddic u in vremden lande,
 
Sanderijn uutvercoren,
 
Ic soude u dbroet bidden te voren,
145
Eer ic u hongher hebben liet:
 
Bi ridderscape, ic en mesdade u niet,
 
Sanderijn, jeghen uwen danc.
Sanderijn.
 
Her Lanseloet, wi sijn hier te lanc,
 
Ons mochte iement horen ofte sien.
150
Want nyders sijn altoes uut om spien,
 
Hoe si iement mochten te scanden bringen.
 
Een verrader hadde liever quaet te singhen
 
Dan goet, want hets sijn nature.
 
Nu willen wi scheden in corter ure,
155
Dat hem niement ane ons en stoet,
 
Hoghe baroen, edel ghenoet;
 
God ons here moet u bewaren,
 
Ende altoes in doghden sparen,
 
Waerweert dat ghi u bekeert.
Lanseloet.
160
Ay noch soe blijft mijn herte verseert
 
Vander scoender Sanderijne:
 
Sine wilt niet doen den wille mine,
 
Dies moetic droeven alle mijn dage.
 
Wat ic kerme of wat ic claghe,
165
Sine wilt niet gaen met mi int wout:
 
Si mint ere voer enich gout,
 
Dat horic wel an haer ghelaet,
 
Si leidt enen reinen staet,
 
Ende haer herte es soe noyael,
170
Bi ridderscape, ic woude wael,
 
Dat si gheboren waer mijns gelijc,
 
Al en waer si niet van haven rijc,
 
Ic souder maken af mijn wijf,
 
Want si heeft een reine lijf,
175
Ende haer herte es al vol eren.
 
Si en wilt haer niet te mi waert keren,
 
Dies lijdt mijn herte rouwe groet.
Sine moeder.
 
Van Deenmerken Lanseloet,
 
Ic hebbe u herde wel horen vriën.
180
Lanseloet, bider maghet Mariën,
 
Dat en can mi verwonderen niet,
 
Dat ghi u selven niet bat en besiet,
 
Dat ghi u minne soe neder draeght:
 
Ghi staet soe weeldelijc en claeght
185
Om ene die luttel om u gheeft:
 
Tfi der scanden dat ghi leeft,
 
Dat ghi sout minnen soe nederen wijf!
Lanseloet.
 
Ach moeder, si heeft soe reine lijf,
 
Ende haer herte es alsoe proys,
190
Ende van live soe gratioys,
 
Dat icse emmer minnen moet.
 
Mijn herte, dat bert al een geloet,
 
Als icse metten oghen anscouwe.
 
Lieve moeder, edel vrouwe,
195
Ic moetse minnen, wat ghesciet.
Sine moeder.
 
Lanseloet, ic wille, ghi u bat besiet,
 
U scone lijf, u hoghe gheboert,
 
Ende werct na minen rade voert,
 
Ende wilt minnen uus ghelijc.
Lanseloet.
200
Sone wetic wijf int kerstenrijc,
 
Die ic woude hebben voer Sanderijn.
 
Ic woude, si mochte mijn eygen sijn,
 
Lieve moeder, bi uwen danc;
 
Al ware al die werelt an mi belanc,
205
Ic woude wel, dat si ware mijn wijf.
Sine moeder.
 
Scaemt u der scanden, vul keytijf,
 
Dat ghi soe neder mint,
 
Ende men soe scone joncfrouwen vint
 
Van hogher geboert, van groten geslacht.
Lanseloet.
210
O lieve moeder, der minnen cracht
 
Ansiet hoghe geboert no rijcheit van goede,
 
Maer si soect haers gelijc van moede,
 
Die beide sijn van énen wesen.
 
Ic hebbe dicke wel horen lesen,
215
Dat die minne soect haers ghelike;
 
Al es deen aerm ende die ander rike,
 
Die edel minne doet haer werc;
 
Gherechte minne en leit gheen merc
 
Aen rijcheit noch an grootheit van maghen,
220
Noch nie en dede te ghenen daghen,
 
Maer het comt al bi gheluc:
 
Gheeft die edel minne haer stuc,
 
Si anesiet ghene hoghe gheboert.
Sine moeder.
 
O Lanseloet, ende hoe versmoert
225
Soe es u herte ane Sanderijn!
 
Wildi doen den wille mijn,
 
Ic salse u doen hebben tuwen wille
 
Al desen nacht heimelijc, al stille,
 
Op u camere, her ridder weerdt,
230
Ende doet daer mede dat ghi begheert,
 
Wildi mi ene ghelofte doen.
Lanseloet.
 
Vrouwe moeder, bi sente Symoen,
 
Dat ghi begheert, willic u gheloven,
 
Op dat ic metter maget mach hoven
235
Op mine camere, ic ende si.
Sine moeder.
 
Lanseloet, gheloefdijt mi
 
Bi ridderscape ende bi trouwen?
 
Als ghi met Sanderijn der joncfrouwen
 
Hebt ghedaen al u ghevoech,
240
Dan seldi segghen: ‘ic hebbe uus genoech,
 
Sanderijn, ic ben uus nu sat
 
Ende van herten alsoe mat,
 
Al haddic seven baken gheten’:
 
Dies en seldi niet vergheten,
245
Ghi selt spreken dese woort,
 
Ende dan seldi rechtevoert
 
U van hare keren al den nacht,
 
Ende ligghen en slapen soete ende sacht,
 
Sonder spreken, ende swighen al stille.
Lanseloet.
250
O lieve moeder, es dat u wille,
 
Dat ic spreke dese dorper woort?
 
Des ghelike en hebbic nie ghehoert:
 
Wat mach u hier met gheholpen sijn,
 
Dat ic dit tot Sanderijn
255
Spreken soude met minen mont,
 
Ende ligghen voert ane als een hont
 
Sonder spreken, als een keytijf?
 
Wat soude peinsen dat reine wijf,
 
Dat ic die dorperheit begonste,
260
Ende ic haer draghe soe vriendelike onste?
 
Dat soude mi doer mijn herte deren.
Sine moeder.
 
Lanseloet, dits mijn begheren,
 
Seldise hebben in uwer ghewelt,
 
Dat ghi mi dit gheloven selt,
265
Ende volbringhen als goet man.
Lanseloet.
 
Vrouwe moeder, doetse mi comen dan:
 
Ic sal doen, dat ghi begheert,
 
Al eest dat mire herten deert.
 
‘Die meneghe sprect, hi en meines niet’:
270
Al dier ghelike es mi ghesciet,
 
Want al sprekict metten mont,
 
Ic en saels niet meinen in minen gront,
 
Want ic an hare alder doecht.
 
Ic bidde gode den oversten voeght
275
Dat sijt niet qualijc nemen en moet:
 
Si es soe eersam ende soe goet,
 
Ende eest dat sijt qualike nemt,
 
Soe wert haer herte van mi ontvremt,
 
Dan soe blijft mijn herte in pinen staen.
Sine moeder.
280
Daer omme soe eest mi al ghedaen,
 
Dat ic u beiden sal doen scheden.
 
En siedi niet, hoe hi hem soude beleden,
 
Ende es die hoechste vanden lande,
 
Ende doet hem selven die grote scande,
285
Dat hi mint soe nederen wijf?
 
Hi soudse trouwen, die keytijf,
 
Dat horic wel, woudix hem ghestaden,
 
Maer ic salt al anders begaden,
 
Dat dat nemmermeer en sal sijn.
290
Waer sidi, scone maghet Sanderijn?
 
Ic moet u spreken, comt te mi.
Sanderijn.
 
Hoghe gheboren vrouwe, dat si:
 
Nu segt mi, wats u begheert?
Sine moeder.
 
Sanderijn, dat mijn herte sere deert,
295
Moetic u claghen minen noet.
 
Hier es mijn lieve sone Lanseloet,
 
Es met siecheden sere bevaen:
 
Hi wert ghister navont alsoe bestaen,
 
Dat hi noit sint woort en sprac.
300
Ic en weet niet wat hem ghebrac,
 
Ochte wat dat hem deren mach.
 
Maer heden merghen, doent was dach,
 
Gaf hi enen swaren sucht:
 
Sanderijn, ic hebbe sijns levens ducht,
305
Dies doeght mijn herte grote pijn.
 
Nu biddic u, scone maget Sanderijn,
 
Dat ghi wilt gaen te Lanseloet,
 
Want hi leghet in groter noet,
 
Dies doeght mijn herte swaer verdriet.
Sanderijn.
310
Edel vrouwe, dat ghi ghebiet,
 
Wert herde gerne van mi ghedaen.
 
Ic wille vriendelike met u gaen,
 
Want mi ware leet, mesquame hem iet.
Sine moeder.
 
Die hem in tijts wel besiet,
315
Die mach in eren staende bliven.
 
Al dus soude men een dinxken bedriven,
 
Om een wijf te bringhen inden stric.
 
Wie soude dit bat gedaen hebben dan ic?
 
Want, als die wille es ghedaen,
320
Soe es die minne al vergaen,
 
Dit es menichweerf ghesciet.
Nu heeft si gheweest met hem in die camere.
Sanderijn.
 
Ay god, die hem crucen liet,
 
Wat valscher wijf es Lanseloets moeder!
 
Dies benic nu vele vroeder,
325
Dan ic gister navont was:
 
Si stont mi ene sterke logene en las,
 
Dat hi met siecheiden ware bestaen,
 
Ende bracht mi inden stric ghevaen,
 
Ende heeft mi loghene voer waer getelt,
330
Ende brachte mi in Lanseloets gewelt,
 
Dat mi ewelijc rouwen sal.
 
Nochtan deert mi boven al,
 
Die woorde, die hi sprac die ridder vri,
 
Ende keerde sijn anschijn omme van mi,
335
Al haddic gheweest een stinckende hont.
 
Dat hebbic soe vaste in minen gront,
 
Ende doet mijnder herten alsoe seer;
 
Ic meine, dat hi nemmermeer
 
Van mi en weet goet noch quaet:
340
Ic salt al laten ende gaen mijnder straet
 
Dolen in vremden lande.
 
Ic bidde gode, dat hi mine scande
 
Wille decken, die ic nu hebbe ontfaen
 
Want ic hebt sonder danc ghedaen
345
Dies es mi te moede wee.
 
Lanseloet, ghi en siet mi nemmermee:
 
Ic wille gaen dolen in dit foreest.
 
O vader, sone, heilich gheest,
 
Ic bidde u dat ghi bewaert mijn lijf,
350
Dat ic nemmermeer mans wijf
 
Werden en moet te minen scanden,
 
Waer ic come in eneghen lande,
 
Dat ic moet bliven dat ic si.
 
Dies biddic u, moeder ende maget vri,
355
Fonteine alder suverheit,
 
Dat mi nemmeer dorperheit
 
Gheen man te voren legghen en moet:
 
Dies biddic u, fonteine, der doghden vloet,
 
Werde moeder ende maget reine.
360
Ic sie ginder ene scone fonteine,
 
Daer op willic gaen nemen rast:
 
Ic hebbe soe langhen tijt ghevast,
 
Dat ic hebbe hongher ende dorst,
 
Ic hebbe te drinckene soe groten lost,
365
Dat icx niet langher en can gedragen.
Een ridder.
 
Nu, wouts god, ic wille varen jaghen,
 
Ic bidde gode vanden trone,
 
Ende Mariën, der maghet scoene,
 
Dat si mi heden bewaren moet,
370
Ende gratie wil gheven ende spoet,
 
Dat ic moet jaghen ende vangen:
 
Want seker, ic en vinc in langhen,
 
Dies ic mi van rechte scofiere.
 
Ic hebbe ghejaghet der dagen viere,
375
Nochtan en vincic noit conijn.
 
Ic scaems mi inder herten mijn,
 
Dat minen aerbeit dus blijft verloren.
 
Nu willic steken minen horen
 
Besien, of mi god beraden mochte.
Nu stect hi den horen.
380
Biden here, die mi ghewrochte,
 
Ic sie ginder porren een wilt,
 
Daer mijn herte op es ghestilt:
 
Ic wane noit man op ghenen dach
 
Alsoe sconen wilt en sach
385
Als ghinder staet op ghene fonteine.
 
Ene scone maget ende ene reine,
 
Dunct si mi sijn an haer ghedaen.
 
Ay god here, mochtic die ghevaen,
 
Soe en ware minen aerbeit niet verloren!
390
Noch willic steken minen horen
 
Ende besien, hoe si haer stellen sal.
Noch stect hi den horen.
 
Ay god, die here es boven al,
 
Die moet mi gheven avonture,
 
Dat ic die scone creature
395
Ghecrighen moet te minen wille.
 
O scone maget, nu staet al stille,
 
Ghi moet mijn ghevanghen sijn.
 
Ic hebbe u liever dan een everzwijn,
 
Al waert van finen goude gewracht.
400
Ic dancke gode der scoender jacht,
 
Dat ic heden merghen vroech opstoet.
Sanderijn.
 
O edel ridder van prise goet,
 
Nu en doet mi ghene dorperheit:
 
Dies biddic u doer uwe edelheit,
405
Dat ghi mi ghene dorperheit en bewijst,
 
Want het worde u sere mesprijst,
 
Waer ghi quaemt tot eneghen hove.
 
Ghi dunct mi een ridder van groten love,
 
Daer omme biddic u, hoghe baroen,
410
Dat ghi mi niet en wilt mesdoen
 
Ende laet mi over dat ic si.
Die ridder.
 
O scone wijf, nu segt mi,
 
Wanen comdi in dit foreest?
 
Dat wondert mi in minen geest,
415
Dat ic u vinde al dus alleine
 
In dit foreest op dese fonteine.
 
Wat sijn die saken die u let?
 
Heeft u hier iement dach gheset,
 
Daer ghi, scone wijf, na wacht?
420
Hi mochte sijn van sulker macht,
 
Ic soude u te noder spreken an.
Sanderijn.
 
Och edel ridder, om ghenen man
 
En sta ic hier, hoghe baroen:
 
Het sijn ander saken, diet mi doen.
425
Ic ben verdoelt; uut mijnder stat,
 
Daer ic in eren ende in vrouden sat,
 
Benic verdoelt, ic en weet waer,
 
Ende sta hier in groten vaer,
 
Ende ic en weet niet waer ic henen sal:
430
Dies clagic gode mijn mesval,
 
Dat ic dese werelt moet besueren.
Die ridder.
 
Noch dancic gode der avonturen,
 
Dat ic heden merghen vroech opstoet,
 
Ende dat ic soe edelen scone ghemoet
435
Vonden hebbe te mire jacht.
 
God heeft ons te gader bracht:
 
Dat wetic seker wel te voren.
 
Ghi sijt te minen behoef gheboren,
 
Want ghi ghenoecht mi alte wale.
440
U scone lijf, u hovesche tale,
 
Dat ghenoecht mi algader wel:
 
Wi selen te gader maken spel!
 
Nu comt met mi in mijn casteel,
 
Ghi en saeght noit soe scone juweel,
445
Dat sal wesen u ende mijn.
Sanderijn.
 
Her ridder, nu laet uwe tale sijn.
 
Dies biddic u om den riken god,
 
Dat ghi met mi niet en maect u spot,
 
Al benic dus verdoelt al hier.
Die ridder.
450
O scone wijf, inder minnen vier
 
Leght mijn herte te mael en blaect:
 
Ghi sijt hovesch ende wel gheraect,
 
Ghi selt bi ridderscape sijn mijn wijf,
 
Ghi hebt soe edelen scoene lijf,
455
Opdat u wille es ende bequame.
 
Ic bidde u, segt mi uwen name,
 
Ghi selt seker sijn mijn vrouwe!
Sanderijn.
 
O edel ridder, eest dan trouwe,
 
Minen name doe ic u weten:
460
Sanderijn benic gheheten,
 
Ende mijn vader hiet Robberecht,
 
Ende was een wael geboren scilt knecht,
 
Ende diende metten coninc van Averne.
Die ridder.
 
O scone maghet, dat hoeric gerne,
465
Dat ghi van wapene geboren sijt.
 
Noch danc ic gode der salegher tijt,
 
Dat ic heden merghen niet vaste en sliep:
 
Het was een ingel, die mi riep,
 
Dat ic te woude soude varen jaghen!
470
Mijn oghen nie liever wijf en saghen,
 
Ghi selt seker werden mijn!
Sanderijn.
 
Her ridder, saelt alsoe moeten sijn,
 
Soe willic mi gerne tuwaert keren,
 
Ende dancken gode ende u der eren,
475
Dat ghi u selven soe neder daelt.
 
Ghi hebt mi soe vriendelijc anegetaelt
 
Met hoveschen woorden ende met sconen,
 
Ic bidde gode, dat hijt u moet lonen,
 
Dat ghi soe hovesch van herten sijt,
480
Dat ghi mi nu te deser tijt
 
Soe vriendelijc hebt ghesproken an.
Die ridder.
 
O scone maghet, nu gawi dan,
 
Ic sette u mijn trouwe te pande.
Sanderijn.
 
Nu gawi dan in dese warande,
485
Her ridder, spreken alluttelkijn,
 
Ende verstaet die redene mijn,
 
Dies biddic u, hoghe geboren baroen.
 
Anesiet desen boem scone ende groen,
 
Hoe wel dat hi ghebloyet staet;
490
Sinen edelen roke hi doergaet
 
Al omme desen bogaert al;
 
Hi staet in soe soeten dal,
 
Dat hi van rechte bloyen moet;
 
Hi es soe edel ende soe soet,
495
Dat hi versiert al desen bogaert.
 
Quame nu een valcke van hogher aert
 
Ghevloghen op desen boem, ende daelde,
 
Ende ene bloeme daer af haelde,
 
Ende daer na nemmermeer neghene
500
Noch noit en haelde meer dan ene,
 
Soudi den boem daer omme haten
 
Ende te copene daer omme laten?
 
Dat biddic u, dat ghi mi segt,
 
Ende die rechte waerheit sprect,
505
Edel ridder, in hovescher tale.
Die ridder.
 
Scone wijf, ic versta u wale.
 
Ene bloeme dat en es niet,
 
En esser nemmeer toe ghesciet;
 
Daer omme en salic den boem niet haten
510
Noch te copene daer omme laten,
 
Want hi es soe scone ghedaen.
 
Ic sie daer op soe meneghe bloeme staen
 
Met groten hopen sonder ghetal,
 
Daer edel vrucht af comen sal,
515
Op dat god ghedoghen wille.
 
Nu ewelijc hier af een ghestille,
 
Ende comt met mi, wel scone wijf.
Lanseloet.
 
Ay mi, nu es al mijn vroude een blijf,
 
Die ic op eerde ie ghewan,
520
Dat icse niewer vinden en can
 
Die over scone Sanderijn.
 
Ondanc hebbe die moeder mijn,
 
Dat ic die woorde nie ghesprac.
 
Mi dochte, dat mi mijn herte brac,
525
Doen ic sprac die felle woort;
 
Daer omme es si op mi ghestoert,
 
Ende es mi heimelijc ontgaen.
 
Dat heeft mijn moeder al ghedaen,
 
Die mi die woorde spreken dede.
530
Nemmermeer en hebbic vrede,
 
Voer dat ic anescouwe dat edel wijf.
 
Ay, ic minne haer reine lijf
 
Soe sere, mi dunct dat ic verdwine.
 
Hets een leven bi haer te sine,
535
Want si es te male noyael;
 
Si es een vrouwe princepael
 
Ende keyserinne van mine vijf sinnen;
 
En mochte gheen man een wijf meer minnen
 
Dan icse minne noch dier ghelike.
540
Ic salse doen soeken al omme int kerstenrike,
 
Of ic sal weten waer dat si si.
 
Waer sidi, Reinout? Comt te mi,
 
Mijn alder liefste camerlinc.
Reinout.
 
O edel here, wat sijn die dinc,
545
Daer ghi al dus omme staet en claght?
Lanseloet.
 
Och mi en was nie soe leide verdacht,
 
Alst nu es te deser uren,
 
Dat ic die scone creature
 
Sanderijn dus hebbe verloren.
550
Mi dunct, dat mi mijn herte sal scoren
 
Van groten rouwe die ic drive;
 
Dat ic in mine sinne blive,
 
Dat es wonder alte groet.
 
Ic ware mi vele liever doot
555
Dan icse nemmermeer en soude sien.
 
Reinout, ghi moetter omme gaen spien,
 
Of ghise iewerrinc vinden moghet,
 
Want nemmermeer en werdic verhoghet,
 
Voer dat icse metten oghen anescouwe.
560
Reinout, nu sijt mi ghetrouwe,
 
Ende vaerse soeken oest ende sut;
 
Ende segt hare, ic salse maken brut
 
Ondanc alle minen maghen.
Reinout.
 
Here, ic wilder gerne om waghen
565
Mijn lijf ende ghenen aerbeit sparen;
 
Maer het ware beter, liettijt varen,
 
Hets messelijc, hoe si haer sal bekeren.
Lanseloet.
 
Ay, haer herte es al vol eren,
 
Ende van haren live soe reine,
570
Ic weet wel, si en dade haer niet te cleine
 
Om al dat goet van eertrike;
 
Dat wetic wel waerlike:
 
Si es soe edel van ghedacht.
 
Reinout, haest u al u macht,
575
Ende vaerse soeken oest ende noert,
 
Ende sut, west, alsoe voert
 
Totter tijt, dat ghise vint,
 
Wantse mijn herte met trouwen mint;
 
Mijn oghen nie liever wijf en saghen.
Des ridders warande huedere.
580
Met rechte machic mi beclaghen,
 
Dat ic alsoe menich jaer
 
Hebbe ghewandelt hier ende daer,
 
Ende mijns heren bosch huedere gheweest,
 
Ende ghehoet sijn foreest
585
Ende dese fonteine in dese boschalie,
 
Ende dicke ghegaen op dese rivalie,
 
Ende meneghen dach ende menech ure,
 
Maer noit en viel mi die avonture,
 
Dat ic hier noit wijf ghesach,
590
Dies ic mi met rechte beclaghen mach,
 
Noch noit en quam in mijn ghemoet.
 
Maer ghisteren, doen mijn here opstoet
 
Ende soude te woude varen jaghen,
 
Ic wane mijn oghen noit en saghen
595
Scoender wijf dan hi hier vant;
 
Hi namse vriendelijc metter hant
 
Ende brachse te hove met bliden sinne,
 
Al waer si ene keyserinne,
 
Soe en mochse niet noyaelder sijn;
600
Gheheten es si Sanderijn,
 
Ende heefter af ghemaect sijn vrouwe.
 
Met rechte machic dies hebben rouwe,
 
Dat mi dat noit en mochte ghescien.
 
Bi gode, ic sal daer omme gaen spien
605
Vroech ende spade in alder stont.
 
Mochtic alsoe sconen roeden mont
 
Ghevanghen, ic souts te blider sijn
 
Ende met alder herten mijn
 
Gode daer af dancken alle mijn dage.
610
Nu willic mi berghen achter dese hage
 
Ende verbeiden der avonture.
Reinout.
 
O Maria, moeder ende maghet pure,
 
Ic bidde u om een goet beleyt
 
Ende om een goet claer bescheyt
615
Te vernemene van Sanderijn.
 
Want Lanseloet, die here mijn,
 
Es van herten sere ontstelt
 
Ende van hare minnen sere ghequelt,
 
Soe dat hi niet ghedueren en mach.
620
Want al sijn herte ende sijn gheclach
 
Es, dat hise dus heeft verloren.
 
Nu heeft hi bi ridderscape gesworen,
 
Canicse vinden, hi maecse vrouwe;
 
Want hi heeft soe groten rouwe,
625
Dat hise dus verloren heeft,
 
Dat hi in groter pinen leeft
 
Ende al uut rechter minnen.
 
Ay god here, mochticse ghewinnen,
 
Soe waric blide in minen moet.
630
Deus god, wie sal mi maken vroet,
 
Wat die man ment, die ghinder staet?
 
Hi dunct mi hebben soe fellen ghelaet
 
Ende ene colve groet ende swaer:
 
Hets seker een moerdenaer,
635
Ofte mi bedriecht mijn waen.
 
Nochtan sallic hem riden aen,
 
Want en dunct mi maer een;
 
Ic en sach noit man alleen,
 
Dat icker mi af ontsach.
640
Vrient, god gheve u goeden dach,
 
Ende een vriendelijc morghenstont
 
Wil u god gheven, ende ghesont
 
Moetti bliven in alder tijt!
Warande huedere.
 
Vrient, god lone u wie ghi sijt,
645
Dat ghi mi vriendelijc sprect an.
Reinout.
 
Nu berecht mi als goet man:
 
Hebdi hier in langhen tiden
 
Ene joncfrou sien liden,
 
Die scone was en wel ghedaen?
Warande huedere.
650
Vrient, ghi selt mi verstaen,
 
Ic hebbe hier ghewandelt menegen dach,
 
Dat ic hier noit wijf en sach
 
Jonc noch out, dats emmer waer.
 
Maer dies es bi na een jaer,
655
Dat mijn here, die ridder goet,
 
Op enen morghenstont opstoet
 
Ende voer jaghen op dese fonteine;
 
Daer vant hi van herten reine
 
Ene joncfrou verborghen staen;
660
Hi brachse met bliden moede ghevaen
 
Ende riep, hi hadde wel ghejaecht,
 
Want hi brachte ghevaen een maecht,
 
Die scone was ende wel gheboren.
Reinout.
 
Vrient, daer moetic meer af horen;
665
Ic bits u, hoe was si gheheten?
Warande huedere.
 
Vrient, die waerheit seldi weten:
 
Si es gheheten Sanderijn;
 
Si en mochte niet noyaelder sijn
 
Noch bat ghemaect van haren live.
670
Si en ghelijct ghenen wive,
 
Die hier inden lande gheseten si,
 
Want si es scone ende goet daer bi.
 
Hi heefter af ghemaect sijn vrouwe,
 
Want si es hem soe ghetrouwe
675
Ende ghehoersam ende onderdaen,
 
Ende alle die minen here bestaen,
 
Minnense om hare groter doeght;
 
Si sijnder al gader bi verhoeght,
 
Die den hove toebehoert.
Reinout.
680
Nu moet mi god beraden voert,
 
Dats die joncfrou, die ic mene.
 
Ic hebbe ghesocht die vrouwe rene
 
Meneghe mile ende menich lant,
 
Maer noit en quamic daer ic vant
685
Soe sconen bescheet als ghi mi doet.
 
Och lieve vrient, nu maect mi vroet:
 
Hoe salicse moghen spreken?
Warande huedere.
 
Vrient, dat moet u ghebreken,
 
Te sprekene jeghen die vrouwe mijn,
690
Het moeste bi mijnder hulpen sijn,
 
Want ic bens met haer gheloeft.
 
Ic ben van alden knechten thoeft,
 
Die mijn here onthouden heeft.
 
Eest dat sake, dat ghi mi gheeft
695
Enen drincpenninc in mijn hant,
 
Ic salse u doen spreken, coen wigant,
 
Alsoe vele als u herte begheert.
Reinout.
 
Enen penninc es saen verteert
 
Ende oec qualijc overbracht.
700
Loept ende haest u al u macht,
 
Ende doet mi spreken Sanderijn;
 
Daer sijn twe penninghen roet guldijn,
 
Ende segt hare met woorden sterke,
 
Dat hier ene bode es uut Deenmerke,
705
Diese met haesten spreken moet.
Warande huedere.
 
Nu willic lopen metter spoet,
 
Ende sal bringhen die vrouwe met mi.
 
O edel vrouwe van herten vri,
 
Ic bidde u vriendelike, comt tot hier;
710
Hier buten hout een degen fier,
 
Die u met haesten spreken moet.
Reinout.
 
O edel vrouwe, ghetrouwe ende goet,
 
God die alle dinc vermach,
 
Die moet u gheven goeden dach,
715
Scone maghet Sanderijn.
Sanderijn.
 
Reinout, willecome moetti sijn;
 
Nu segt mi, wats u begheert.
Reinout.
 
Dat salic u segghen, vrouwe weert,
 
Dat ghi varen moet met mi,
720
Want Lanseloet, die ridder vri,
 
Heeft u doen soeken over al.
 
Want tachters dat hi mi beval,
 
Dat was, of ic u vinden mochte,
 
Edel vrouwe, dat ic u brochte;
725
Hi sal u seker maken brut.
Sanderijn.
 
Reinout, vrient, dat spel es uut.
 
Segt hem dat hi een ander beghinne.
 
Ic en gave niet om Lanseloets minne
 
Een gers, dat uutter eerden gaet.
Reinout.
730
O scone wijf, ghi selt sinen staet
 
Anesien ende sijn swaer mesval.
 
Het en was noit sint, hine qual,
 
Edel wijf, dat he u verloes,
 
Soe heeft hi ghequolen altoes,
735
Ende gheleeft in pinen groet.
 
Het sal hem seker gheven die doot,
 
Eest dat hi u niet en ghewint,
 
Want ic weet wel, dat hi u mint
 
Boven alle die nu sijn gheboren.
740
Hi heeft bi ridderscape ghesworen,
 
Als hi van u vernemt ende weet,
 
Al waert alle sine maghen leet,
 
Dat ghi werden selt sijn wijf.
Sanderijn.
 
Reinout, dit moet sijn een blijf,
745
Want ic ben eerlijc ende wale ghehout,
 
Ende hebbe enen edelen man ghetrout,
 
Dien ic minne boven alle die leven.
 
Hem en willic niet begheven.
 
Al ware Lanseloet alsoe rike,
750
Dat hi ware Hectors van Troyen gelike,
 
Ende dat hi hadde van gode te lone,
 
Dat hi droeghe die selve crone,
 
Die die coninc Alexander droech,
 
Soe en ware hi nochtan niet mijn ghevoech,
755
Ic en hebbe liever minen man,
 
Die mi alder doeghden an:
 
Dien salic ewelijc sijn ghetrouwe.
Reinout.
 
O Sanderijn, wel scone vrouwe,
 
En mach hi u dan ghewinnen niet,
760
Soe moet hi ewelijc int verdriet
 
Bliven ende in pinen staen.
 
Dat ghi desen huwelijc hebt ghedaen,
 
Dat mach u rouwen emmermere,
 
Want Lanseloet, die edel here,
765
Hadde u sekerlijc ghetrout.
Sanderijn.
 
Dats een dinc, dat mi niet en rout
 
Noch nemmermeer rouwen en mach,
 
Want ic nie man op eerde en sach,
 
Dien ic meer doeghden an,
770
Dan ic doe minen lieven man,
 
Hets recht, want hi eest wel weert,
 
Hi es een ridder wide vermeert,
 
Ende een vaelyant ridder van hogen moede,
 
Wael gheboren ende rijc van goede,
775
Ende gheradich ende vroet,
 
Oec es hi te wapene goet
 
Ende van groten doene bekint,
 
Want hem mijn herte met trouwen mint
 
Boven alle creaturen.
780
Nu en willic hier niet langer duren;
 
Reinout, vaert met haesten sere,
 
Ende segt Lanseloet uwen here,
 
Dat hi nemmermeer en peinse om mi.
Reinout.
 
O edel vrouwe, van herten vri,
785
Na dien dat al dus wesen moet,
 
Soe biddic u, edel vrouwe goet,
 
Om een licteken, dat ic mach
 
Metter waerheit seggen, dat ic u sach
 
Ende ghesproken hebbe ende ghesien.
Sanderijn.
790
Reinout, dat sal u ghescien.
 
Ic sal u gheven prinsepael
 
Een licteken proper ende noyael.
 
Ghi selt segghen den ridder vri,
 
Dat wi stonden, ic ende hi,
795
In enen sconen groenen bogaert,
 
Ende dat daer quam van hogher aert
 
Een edel valcke van hogher weerde,
 
Ende beete neder op ene gheerde
 
Die scone met haren bloemen stoet.
800
Dit seldi segghen den ridder goet,
 
Ende dat die valke, die daer quam,
 
Ene bloeme van dier gheerden nam,
 
Ende alle die andere liet hi staen.
 
Sine vlerken ghinc hi van hem slaen
805
Ende vloech wech met haesten groet.
 
Dit seldi seggen den edelen genoet,
 
Ende cort soe quam die valke daer weder
 
Ende sochte die geerde op ende neder,
 
Maer hi en mochse vinden niet.
810
Dies doeghde die valke wel swaer verdriet,
 
Dat hi die gheerde dus niet en vant.
 
Dit seldi segghen den coenen wigant.
 
Hi sal wel gheloven van dien,
 
Dat ghi mi ghesproken hebt ende gesien,
815
Als ghi hem dese tale ontbint.
 
Nu hebbic mine woorde gheïnt,
 
Reinout, god moet u bewaren.
Reinout.
 
Ay god here, nu moetic varen
 
Ende die scone vrouwe achterlaten!
820
Nu benic beraest uter maten,
 
Hoe ic mine boetscap seggen sal.
 
Seggic hem die waerheit al,
 
Dat si noch leeft ende es ghehout,
 
Ic weet wel, dat ons allen rout:
825
Hi sal willen hebben dat scone wijf.
 
Ic weet wel, het cost hem dlijf,
 
Ende al den ghenen, die hem bestaen
 
Ende ten tienden lede anegaen,
 
Sal hi daer omme avonturen.
830
Daer sal die meneghe om besueren
 
Die bitter doot, dat wetic wel te voren;
 
Nochtan bleve die aerbeyt al verloren,
 
Want hi en mochse ghewinnen niet;
 
Hi soude hem selven int verdriet
835
Bringhen ende oec groten heren.
 
Ic sal mine tale wel keren
 
Ende sal segghen dat si es doot.
 
Waer sidi, hoghe gheboren ghenoet,
 
Van Deenmerken her ridder stout?
Lanseloet.
840
Sijt willecome, lieve vrient Reinout,
 
Groet willecome soe moetti sijn.
 
Hebdi van Sanderijn
 
Iet vernomen, dat segt mi.
Reinout.
 
Och edel here van herten vri,
845
Ic hebse ghesocht menich lant
 
Soe langhe dat ic die scone vant
 
In ene stat, die heet Rawast.
 
Daer was die scone vrouwe ghepast,
 
Ende es in Afrijka gheleghen,
850
Lanseloet, vri edel deghen.
 
Daer vandic dat scone wijf,
 
Dat haer coste haer edel lijf,
 
Doen si van u hoerde spreken.
 
Haer edel herte dat moeste haer breken,
855
Doen si van u hoerde ghewagen.
Lanseloet.
 
Reinout, dit sijn al saghen;
 
Ic hore wel, dat ghi mi liecht,
 
Ic wille, dat ghi mi niet en bedriecht,
 
Ghi en segt mi die waerheit claer.
860
Brachti mi goet licteken van haer,
 
Te bat soudix gheloven dan.
Reinout.
 
Lanseloet, hoghe gheboren man,
 
Ic sal u segghen principael
 
Een licteken proper ende noyael,
865
Dat mi gaf die vrouwe reen.
 
Si seide mi, dat ghi onder u tween
 
Stont in enen sconen groenen bogaert,
 
Ende dat daer quam van hogher aert
 
Een edel valke van groter weerde
870
Ende beete neder op eene gheerde,
 
Die scone met haren bloemen stoet.
 
Dit hiet si mi segghen, her ridder goet,
 
Ende dat die valke, die daer quam,
 
Ene bloeme van dier gheerden nam,
875
Ende alle die andere liet hi staen.
 
Sine vlerke ginc hi doe van hem slaen
 
Ende vloech weech met haesten groet.
 
Dat seise mi, hoghe gheboren genoet.
 
Ende daer na quam die valke weder
880
Ende sochte die gheerde op ende neder,
 
Maer hi en mochse vinden niet.
 
Dies doghede die valke wel swaer verdriet,
 
Dat hi die gheerde niet en vant.
 
Dit licteken, coene wigant,
885
Gaf mi die vrouwe vri,
 
Ende doen keerdese haer anschijn van mi
 
Ende sprac daer na nemmermeere.
Lanseloet.
 
Ay hemelsche coninc, gheweldich here,
 
Dats een licteken proper ende goet,
890
Daer bi dat icx gheloven moet.
 
Nu segt mi, Reinout, es si dan doot?
Reinout.
 
Jasi, hoghe gheboren ghenoet,
 
Ende begraven in die eerde.
Lanseloet beclacht hier Sanderijn ende blijft hier doot.
 
O Sanderijn, ghi waert die gheerde,
895
Die scone met haren bloemen stoet,
 
Ende ic die valke, dies benic vroet,
 
Die ene bloeme daer af nam.
 
Want mi nie sint vroude en bequam,
 
Dat ic die edele gheerde verloes,
900
Soe hebbic ghequolen altoes,
 
Uutvercoren vrouwe mijn.
 
Alle vroude es mi nu een pijn,
 
Die ic op der eerden mach bescouwen,
 
Spieghel boven alle vrouwen,
905
Die ic op eerde nie ghesach!
 
Met rechten roepic "o wi! o wach"
 
Over die moeder, die mi droech,
 
Want haer herte in vrouden loech,
 
Doen si mi gaf den valschen raet.
910
O wi der bitterliker daet
 
Ende der jammerliker moert,
 
Dat si mi spreken dede die woort,
 
Daer ic bi verloes dat scone wijf,
 
Dat haer ende mi sal costen dlijf,
915
Want mijn herte es al doerbeten.
 
Ic woude wel, dat mi ware gespleten
 
Ende ic des levens hadde ene ende,
 
Want soe waerweert ic mi bewende,
 
Ic blive ewelijc vroude loes.
920
Die ic met goeder herten coes,
 
Hebbic bi valschen rade verloren;
 
Dies heeft mijn herte soe groten toren,
 
Dat mi scoren sal van rouwen.
 
Ic hoepse in hemelrike te scouwen,
925
Daer omme willic nu sterven blidelike.
 
Ay oetmoedich god van hemelrike,
 
Nu wilt haer ziele ende die mine ontfaen,
 
Want dleven es met mi ghedaen.
Reinout.
 
Ghi heren, vrouwen, wijf ende man,
930
Nu nemt hier exempel an.
 
Soe wie dat in trouwen mint,
 
Als hi sijn lief te wille ghewint,
 
Spreke hoveschelike daer van.
 
Want van Deenmerken die edel man
935
Bi qualike spreken, bi valschen rade
 
Es hi bleven in die scade,
 
Dat hem coste sijn edel lijf.
 
Nochtan dat hi dat scone wijf
 
Minde boven alle die leven.
940
Bi valschen rade, die hem wert gegeven,
 
Dat hi sprac messelike woort,
 
Wert gherechte minne ghestoert,
 
Alsoe dat si hem ontginc.
 
Daer omme radic boven alle dinc
945
Hoveschelike te sprekene elken man,
 
Waer hi mach ende waer hi can.
 
Ende sonderlinghe van allen vrouwen
 
Sprect hoveschelike ende mint met trouwen,
 
Soe moeghdi troest van vrouwen vercrighen.
950
Nu biddic u allen, dat ghi wilt swigen:
 
Ons voerspel dat es ghedaen,
 
Men sal u ene sotheit spelen gaen.
 
Nota ixc. liij. vss.

Vorige

Over het gehele werk

titels


auteurs