Geuse lietboeck, waer in begrepen is den oorspronk van de troublen der Nederlantsche oorlogen, en het gene daer op gevolght is
(1683)–Anoniem Geuzenliedboek–
AuteursrechtvrijOp de Stemme: Van den Lxviij. Psalm. Weest nu verheught ende verblijt,
Looft Godt met vreught genedijt,
Prijst sijnen Naem verheven,
Die nu in 't Iaer 't negentigh siet,
Tot Breda wonderlijck geschiet
| |
[Folio 81v]
| |
Victory heeft gegeven:
Sulck is niet geschiet in menigh jaer,
Eenen aenslagh seer wonderbaer,
Sonder veel bloets vergieten,
't Huys van Nassou, het Edel bloet,
Ons seer getrou met lijf en goet,
Liet hem sulcks niet verdrieten.
Graef Maurits met een kloeck verstant
Een Ionge vorst vroom en vaeljant,
Heeft dit Feyt wel begonnen,
Door goeden Raet hem aengedient
Van een Turf-schipper als goet vrient,
Van Willem Iacobsz versonnen,
Die 't Vaderlant was toegedaen
Soo ghy sult hooren door 't vermaen,
Hoe hy dit heeft besteken:
't Was den Turf-schipper vant Casteel,
Binnen Breda dat schoon Iuweel,
Waert een Romeyn geleken.
Dit Schip was listigh toebereyt,
Den Turf daer looflijck opgeleyt,
Onder vol trouw soldaten:
Ontrent 't seventigh mannen stout
Die met perijckel menigh fout
Vijf nachten in 't schip zaten,
Den derden Maert 't was saterdagh,
Voor noen dat schip noch buyten lagh,
Korts na middagh wilt hooren
Quam 't schip in 't Casteel binnen ziet,
Verwachten blijtschap oft verdriet,
Van beyts quam hun te vooren.
Van Heusden, Worcum, Loevesteyn,
En oock van Zevenbergen reyn,
Was dit krijghsvolck genomen
Om te volbrengen den aenslagh,
Nu in den Meert den derden dagh
| |
[Folio 82r]
| |
Grootelijcks tot onser vromen,
Den Turf wert van het schip gehaelt,
Den aenslagh was by nae gefaelt,
Den schipper seer vailiandigh:
Sprack tot den genen die hem droegh,
Tavont hebben sy Turf genoegh,
'T was een Iongman verstandigh.
De dragers waren half verstoort,
Want zy wouden noch dragen voort,
Zy sochten gelt om drincken,
Om dat by Vastelavont was
Langhde den schipper uyt zijn tas
Drinck gelt om hen te schincken:
Capiteyn Argter met verstant,
Capiteyn Lambert seer vailiant,
Oock een Vendrigh verkooren,
Twee Luytenants hielden mee an,
Dees vijf waren daer Hoofden van
Om 't Krijghs-volck te gaen vooren.
Door hoesten ende niesen swaer,
Wertmen hun lien by-kans gewaer,
Konden haer niet meer bestieren:
Den Iongen schipper een vroom helt
Heeft hem doen aen 't Pompen gestelt
Om niet te hooren tieren:
De schiltwacht die riep (half verbaest)
Is daer volck by u dat soo raest
Zy hadden sulck propoosten:
Den Ionckman sprack sonder vertreck,
Ick moet pompen het schip is leck,
Hy hiet Adriaen Ioosten.
Die van 't Casteel seer wel bedocht
Hadden nochtans het schip besocht,
Maer het scheen niet te degen,
Zy weten op het schip 't is waer,
Want die van binnen sagen haer,
| |
[Folio 82v]
| |
Die doen wel stille swegen,
't Ginck daer gelijck 't met Troyen dee
Die 't Griecxsche Paert in hun lien stee
Haelden en zijn bedrogen,
Soo hebben oock die van 't Casteel
Grootelijcks tot haren achterdeel
't Schip selver ingetogen.
Tot tweemael inde selven nacht
Baden sy tot Godt met aendacht,
Eer sy dit feyt aenvinghen,
Ten elf uren of korts daer aen,
Begonsten sy uyt 't schip te gaen
Om haer werck te volbringen,
Twintigh wasser uyt gegaen,
Doen quam daer aen een Italiaen
Men seyt om Turf te stelen,
Die grepen zy al by den hals,
Sy dwongen om bescheyt van als,
Maer 't secreet kont hy heelen.
Doen sy hem hadden by der keel,
Moest hy hun daer seggen hoe veel
Volck dat sy sterck waren,
Hy seyt twee hondert twintigh man:
Maer dese reys loogh hy daer an,
Meende hun te vervaren.
Sy vraeghden hem vorder daer van,
Hy seyde hondert twintigh man,
'Tvolck kroop vast uyt den Schepe:
Sy dooden doen den Italiaen,
Doen zijnse stout'lijck voort gegaen,
Sy hebbent wel begrepen.
Doen sy t'samen waren by een,
En hielden niet lange gemeen
Maer zijn stracks voort gheloopen
Ses Corps-de-gaerden waren daer,
De twee die maeckten sy eerst klaer,
| |
[Folio 83r]
| |
Togen doen in twee hoopen,
Met schieten steecken houwen slaen
Soo zijn sy daer te werck gegaen,
Haer vyanden door-boorden,
Maer binnen 't Huys op 't selve pas,
Daer des Gouverneurs Soon op was,
Kregen zy met accoorden.
Als sy 't Kasteel tot haren wil,
Hadden was in de Stadt groot geschil,
Want sy d'een brugh afbranden,
Graef Maurits wert dees maer vertelt
Die quam flucx aen met zijn ghewelt,
Den Vyant vloot met schanden,
Doen wert van Graef Hohenlo gehoort
Tegen de Borgers een accoort,
Men soude hen niet spilgeeren,
Noch oock belasten met rantsoen,
Maer moesten zijn soldaten koen
Twee maenden Soltz fourneren.
Oorlof ghy Borgers altesaem,
Looft ende bid des Heeren naem
Dat hy doch wil bewaren,
Den Graef van Nassou 't Edel bloet,
Oock al des Lants Regeerders goet,
Dat sy mogen voortvaren,
Met haerlien wel begonnen werck,
Al is den vyant noch soo sterck,
Godt sal Victory gheven,
Soo wy hem dienen 't aller tijdt
Eeren ende beminnen met vlijdt,
End' na zijn woort wel leven.
A. Bisdom. |
|