Geuzenliedboek

188.
Liedt ghemaeckt vande Zee-slach die gheschiedt is voor Malacke, tusschen de Hollantsche Schepen ende de Spaensche Schepen, ⁺

Op de wijse: Te Mey als alle de Voghelkens singhen. 1615. 8. December.

Ontwaekt ghy Batavieren coen
Die strijden met Orangien groen
Voor t'Vaderlandt ghetrouwe
Die waghet Lijf avont en noen,
Voor t'Huys al van Nassouwe.

+ No 188. Naar S. In geen andere druk; ook niet bij V.L.
Voor de wijs zie bij n^o. 11.

[p. 149]

 

Alsmen nu cortelingh heeft ghesien,

 

Int Jaer al doemen schreef vijfthien

 

En sestien hondert mede,

 

Ginghen wy ons Vyant bespien

10

Voor Malacke die Stede,

 

 

 

Tot Bantem quam de tijdingh bou ^11.,

 

Hoe dat de Kraken uyt Makou

 

Vast voor Malacke laghen

 

Terstont ons Generael ghetrou

15

Nam voor haer te verjaghen.

 

 

 

Gerrit Rengs ons Generael valjant ^16.

 

Vijf Schepen hy stracx henen sant,

 

Met noch twee cloecke Jachten,

 

Met Steven Verhaghen zijn Luytenant:

20

Om haer te gaen bevachten.

 

 

 

Tot Bantem zijn wy ghevaren uyt ^21.

 

Matroos die vlamde vast op de buyt

 

Twas scheyden blijdelijck scheyden,

 

Van Trommels Trompetten was groot gheluyt,

25

In onse Scheeps Armeyde.

 

 

 

Wy setten ons cours Noortwaert aen

 

Recht door de Straet van Balambaen ^27.,

 

Langhs Sumatra ginghen wy gieren

 

Tot dat wy quamen met alle Man

30

Inde Straet van Sinckepien ^30..

 

 

 

Wy settent daer inde Strate recht

 

Om te verwachten de Spaensche knecht

 

Want m'had er geen seker maren,

 

Oft sy laghen voor Malacke slecht

35

Oft onder weghe waren.

 

 

 

Onsen Admirael seer wijs vermaert,

 

Heeft doen den breeden Raet vergaert

 

Om t'saem te resolveren,

 

Of wy daer sou'n blijven wachten ghepaert

40

Oft na Malacke keeren.

 

 

 

Den breeden raet die vont doen goet,

 

De Anckers te winden metter spoet

 

En de Zeylen te ontbinden,

 

Matroos had doen soo goeden moet

45

Om Speck int nest te vinden.

11. bou: spoedig.

16. De gouverneur-generaal Gerard Reijnst was eerst van plan zelf te gaan, maar droeg het bevel op aan Steven van der Hagen.

21. De dichter voer blijkbaar op de Neptunus; vgl. vss. 66, 97, 113.

27. de Straet van Balambaen vinden wij op onze kaarten niet. Waarschijnlijk is het een oude naam voor Straat Stolze of Straat Clement.

30. Sinckepien, drukfout voor Sinckepieren, d.i. Singapore.

[p. 150]

 

Den achtsten December smorghens vroech

 

Doen kreghen wy de Stadt in ooch

 

Niemant en was doen verslaghen,

 

Twee Galioens een Kraecke hoogh

50

Daer op de Reede laghen.

 

 

 

Het bloedich Kruys van Portugael, ^51.

 

Woey op den Spaenschen Admirael

 

De Vies Admirael desghelijcke

 

Haer boorden bloncken van Metael

55

Nochtans moesten sy strijcke.

 

 

 

Wy liepen 'sAvonts dicht onder 'tLandt

 

En namen onze Zeylen inden bandt

 

Lieten ons Anckers vallen,

 

Sy schoten soo dapper aen onsen kant,

60

Al van de Spaensche wallen.

 

 

 

Den thienden dach van Decembris hoort

 

Doen gaf den Admirael het woort

 

Om den Spaengiaert te borderen,

 

Wy Matroosen stelden ons in slachoort

65

Om ons lustich te verweeren.

 

 

 

Schipper Adriaen als een Krijchsman

 

Brocht die Jacht Neptheunus an

 

Dicht onder de Spaensche boorden

 

Hy schoot soo vreeslijck onder Speck Jan,

70

Dat mense krijten hoorden.

 

 

 

Dander ses Schepen deen oock haer best

 

Om Singioor te krijghen uyt den nest,

 

Maer door loop vande stromen

 

Den wint faelgeerden oock opt lest

75

Dats aenboort niet konden comen.

 

 

 

Van smorghens tot den avont quam

 

En sachmen niet dan Vier en Vlam

 

Tusschen Hemel en Aerde

 

Wy maeckten dien dach Singioor soo tam,

80

Dat sy bystandt begheerden.

 

 

 

Des avonts schoten sy met loos cruyt,

 

En gaven te kennen wy scheyender uyt

 

Twas al ghenoech ghevochten,

 

Wel tachtich dooden met boots en schuyt

85

Dien dach aent Lant sy brochten.

51. De Portugese schepen voerden het rode Griekse kruis der Christus- orde.

[p. 151]

 

Snachts quamen ons de Schepen beter te baet

 

Meerten Reyers een vroom Soldaet

 

Settent by Nepthunus beneven, ^88:

 

Om smorghens inden dagheraet,

90

Wel lustich vonck te gheven.

 

 

 

Smorghens vroech doent worden dach,

 

Borgongien ^92. men noch vlieghen sach,

 

Maer ten duerde niet langh met Spangien

 

S'middaechs betaelden sy 't ghelach

95

Doen planten wy Orangien.

 

 

 

De leste schoot die de Spaengiaert schoot

 

Bleef onsen vromen Schipper doot

 

Adriaen Jansz den Helt verheven

 

Twelck menich goet Bootsman verdroot,

100

Godt gheeft hem 't Eeuwich leven.

 

 

 

Doe de Spangiaerts vluchte met schandt

 

Staken wy bey de Galioens in brant

 

En de Kraecke bleef behouwen,

 

Die levendich waren vluchten aent Landt,

105

Met schuyten en met Prauwen.

 

 

 

Men seyt dry hondert spaengiaerts schier

 

Zijnder ghesonden na t'Vagevier,

 

Om haer te laten purgeren:

 

Die Sinte Peter na dou manier,

110

By de Pausen sal logeren.

 

 

 

Wy dancken Godt van zijn ghenade groot

 

Van donse blevender sestien doot

 

Op den Nepthunus bleeffer seven

 

En soo noch hier en daer inde vloot

115

Zijn dander oock ghebleven.

 

 

 

Prince Godt onsen Vader goet,

 

Wy dancken u t'samen met ootmoet,

 

Voor dees ^118. Victory verheven,

 

En vallen u Majesteyt te voet,

120

Dat ghy ons dander oock wilt gheven.

 

 

 

Oorlof Malacke wy scheyden van hier

 

Om oock te soecken dander vier,

 

Die noch komen uyt Makouwen

 

Om oock met haer te maken goet chier

125

Op Godt staet ons betrouwen.

88: Ging naast het schip Neptunus liggen.

92. Borgongien: de Spaanse vlag. Het Oostenrijkse vorstenhuis werd in Spanje gewoonlijk ‘la Casa de Borgoña’ genoemd.

118. dees. V des, blijkbaar drukfout.

[p. 152]