Geuzenliedboek

95.
Een ander vanden Thienden Penninck. ⁺

Op de wijse van Munster, oft van Haerlinghen.

Hollant, Zeelant, ghy edel Prieel,
Al zijt ghy cleyn in u Casteel ^2.,
Prijs hebt ghy boven schreven ^3.,
Dat ghy den Bloethont tot zijn deel
Den Thienden niet wilt gheven.

Die Staten van dat Nederlandt,
Hebben verworven groote schandt,
Een Spaengiaert sy ontboden,
Te schatten, te scheren, te stichten brandt,
End den Vromen te dooden.

Hy toonde haest zijn boosen ^11. aert,
Die Graef van Egmont en Hoorn tsaert ^12.
Metten Adel hy verpletten:
Hier waren de Staten niet in beswaert,
Dat hy brack al haer Wetten.

Dat Landt heeft hy gheperturbeert,
Welvaert en Neering daer uut ghekeert,
Zijn Kist ghinck hy vol schrapen.
Veel Maechden en Vroukens ghevioleert,
Na de wijs der Roomscher Papen.

Hy heeft gheseyt dat hy hier quam
Van sConincks weghen dat Lant innam,
Valschlick heeft hijt gheloghen:
Paus Beul was hy met moede gram,
sConincks Landen bedroghen.

+ No. 95. Naar A. Verder in I.J.L.M.S. Bij V.L. LXXXV; Van Vloten II, 103.
De melodie geeft Van Duyse II, 1583.
Blijkens de ondertekening in 1574 door Laurens Jacobsz. Reael gemaakt, volgens het Gentse hs. de 12e Mei, dus tijdens zijn verblijf in Dantzig.

2. in u casteel: Al is het gebied, waarin gij u verschanst hebt, klein.

3. boven schreven: boven mate.

11. boosen. Het Gentse hs. Spaensse.

12. tsaert: teder, zachtmoedig.

[p. 218]

 

Hollant Zeelant was wel ghemoet,

 

Koren de Prins haer Stadthouder goet,

 

Voor tVaderlandt te strijden

 

In Gods Naem, teghen tSpaensche gebroet,

30

Dit moest den Tyran lijden.

 

 

 

Nu hy Hollant niet winnen can,

 

Zeelandt cost hem menighen Man,

 

Voor Haerlem zijn sy doorsteken,

 

Nu gaet ^34. hy loopen dees Tyran,

35

Die zijn leedt niet can wreken:

 

 

 

Hij is verloopen ^36. gheeft niemant ghelt,

 

Is dit ghedaen als een vroom Helt

 

Vanden Coninck ghecomen?

 

Ick denck wel Neen, tis anders ghestelt,

40

Hy dient die Paus van Romen.

 

 

 

Een Paep ^41. hebben sy weer ghehaelt,

 

Op dat sal blijcken onghefaelt,

 

Dat sy zijn Papen knechten,

 

Daer al die Werelt op heeft ghesmaelt,

45

Die voor haer Swaghers vechten. ⁴⁵

 

 

 

Maghercool, ^46. Hertoch Eerrick ⁺ siet,

 

Schouwenburch ^47., en missaeckt nu niet,

 

Dat ghy dient sPaus gheschooren,

 

Den duyvel om ghelt, sonder verdriet,

50

Die tChristen bloet versmooren.

 

 

 

Noch zijn die Staten stom en doof,

 

Onder tdecksel van tChristen gheloof

 

Laten sy tLant bederven,

 

Gheven die Spaengiaerts tot een Roof

55

Dees Conincks schoone erven.

 

 

 

Edele Heere en Staten fijn,

 

Siet hoe u Landen verlaten zijn,

 

U Coninck in Spaengien ghehouwen, ^58.

 

Op dat hy niet weten sal wat fenijn

60

En quaet sy int Lant brouwen.

 

 

 

Ist voor u niet een groot oneer,

 

Dat ghy verlaet u eyghen Heer,

 

Laet dInquisicy regeren,

 

Hoereerders en Buggers ^64., tblijckt leyder te seer,

65

Die tLant gants ruineren.

34. gaet. I-S moet.

36. verloopen: gevlucht.

41. Een Paep. Ook elders wordt Requesens monnik of iets dergelijks genoemd, omdat hij ‘meester der ridderlijker orden van S. Jacob’ was, een orde, die altans oorspronkelik half geestelik was.

45 is met 43 te verbinden; swaghers: verwanten.

46. Maghercool: Vgl. bij n^o 81, vs. 37.

+ — Eerrick, nl. Erich van Brunswijk, vgl. n^o 81, vs. 35.

47. Schouwenburg. Vgl. bij n^o 81. vs. 38.

58. Meermalen werd beweerd, dat de Koning belet werd naar de Nederlanden te komen.

64. Bugghers: paederasten.

[p. 219]

 

Sit u Coninck nu als een Kint,

 

Hy can weer comen, dit versint,

 

Van u eysschen ^68. met reden,

 

Hoe hy als dan gheregeert vint

70

Sijn Landen en zijn Steden.

 

 

 

Weest niet langher soo obstinaet,

 

Maect vreed int lant, eert valt te laet,

 

En soect voor alle dinghen

 

Het Rijcke Gods, tis Christi raet,

75

Tander sal hy toebringhen.

 

 

 

Godt ons Prince sal gheven cracht,

 

Ende beschermen dach en nacht

 

Den Vromen hier op Aerden,

 

Die zijn Woort houden int ghedacht,

80

Tleven daer na aenvaerden.

68. eyschen: verantwoording vragen.

Liefde vermacht al: fecit Anno 1574.