Geuzenliedboek

[p. 30]

16.
Een Nieu Liedeken. ⁺

Op de wyse vanden Edelen Lantman goet.

Bisschoppen end Cardinalen,
Prelaten end Abten vet,
Comt voort en wilt niet dralen,
Brenght uwe Heylichdom ^4. met,
Mispapen end Canonicken
Sophisten ^6. wijs end vroet,
Comt al ghy Nonnen, ghy Monicken
Comt oock Jesuiten soet
Met al u Roomsche ghebroet.

Papisten uut alle hoecken
Maeckt u oock op den ghanck,
End wilt my nu versoecken ^12.,
Uwen Vader die Paus is kranck,
Te bedde ben ick gheleghen
Als mensche desolaet,
Laet loopen in alle weghen
End soecken eenighen Raet,
Off ick worde desperaet.

Al door de Nieuwe Leere
Come ick in dit dangier ^20.,
Zy wast soo langhs soo meere
In allen Landen schier,
T'volck wilt Schriftuere lesen
Zy spreken met onverstant,
Zy willen niet langher wesen
Subjeckt den Babel, want
Hy staet ghebouwt int zant.

Die in voorleden tijden
My hielden voor eenen Godt,
Die helpen my nu bestrijden
End houden met my den spot,
Mijn Wetten sy vertreden,
Als gheboden seer onreyn,
Zy en willen niet langher aenbeden
De Sancten groot noch cleyn,
Al in dit Aerdtsche pleyn ^36..

Den Antechrist sy my noemen,
Wie hoorden oyt meerder quaet,
Die Misse sy verdoemen
Als een werck van booser daet,
Dat Vaghevyer sy versaken
Dat Offeren heeft ghedaen,
Die Oorbiecht sy oock laken
Zy en willender niet meer aen,
Dat kost my menighen traen.

Die Uutvaerden ^46. sy misprijsen,
Als een onnoodich werck,
De Sancten sy verwijsen ^48.
Al met Schriftuere sterck,
Mijn Kercke zy diffameren ^50.,
Al waert ^51. een Roovers Cot,
Mijn Priesters zy blameren
End houdens voor Clercken bot,
Al waert des Duyvels Rot.

Zy achten mijn Cramerije ^55.,
Mijn Afflaets-Brieven siet,
Voor enckel Dieverije,
Is dit niet groot verdriet,
Zy en willen niet meer Coopen,
Mijn Cramen gaen zy voorby,
Tot Christum ist dat sy loopen
End soecken hem voor my,
Van mijn waere roepen sy fy.

+ No. 16. Naar I. Verder in J. L. M. Bij V.L. IX.
De tijd is onzeker, waarschijnlik is het lied van de tijd van de beeldenstorm, dus 1566.

4. heilichdom: priesterschap.

6. Sophisten: dwaalleraars.

12. versoecken: bezoeken.

20. I bangier, drukfout, in de andere verbeterd.

36. aerdtsche pleyn: aarde.

46. uutvaerden: lijkdiensten.

48. verwijsen: veroordelen, verwerpen.

50. diffameren: smaden.

51. Al waert: als of het ware.

55. Cramerije: koopwaar.

[p. 31]

 

Voor onsen Godt sy vlieden,

65

Hy is van Broode teer,

 

Die wy de krancke Lieden

 

Draghen met grooter eer,

 

Al wat wy bellen oft klincken

 

Zy gaen al haeren trant, ^69:

70

Zy en willen niet langher hincken ^70.

 

Zy segghen: wy hebbent verstandt,

 

s'Paus Broot is aenden Cant.

 

 

 

De Cloosters end Conventen

 

Zy en achtense niet altoos ^74.,

75

Zy segghen: het zijn de Tenten

 

Der Sodomiten boos,

 

Zy houdense voor 'tMest-vercken,

 

De Monnicken seer devoot,

 

Zij zijnt die niet en wercken

80

End Eten der Armen broot,

 

Dit roept cleyn ende groot.

 

 

 

T'volck is op ons verbolghen snel ^82.,

 

End maecken ons fameus,

 

Zy heffen teghen ons de Wapen ^84. fel,

85

Met moede Furieus,

 

Eerst zijn ghevallen onse Santen,

 

Wy moeten (ducht ick)volghen naer,

 

Dit hoortmen aen alle canten, ^88:

 

Den volcke segghen openbaer,

90

Sulcks vreese ick oock voorwaer.

 

 

 

Soeckt list, raedt, ende practijcken ^91.

 

Ghebruyckt foortse ^92. ende ghewelt,

 

Laet Nigromancy ^93. blijcken,

 

Op dat wy houden dat Velt,

95

Wilt uwe Const nu baeren ^95.

 

End spaert Silver noch goudt,

 

Off wy moetent laten vaeren,

 

Dat wy langhe hebben ghebout, ^98:

 

Want het Volck wordt veel te stout.

 

 

100

Sathan, Prince vander Hellen, ^100.

 

Wy bidden ons doch bystant doet,

 

Teghen die ons dus quellen

 

Ghetrouwelick ons behoet,

 

Dees nieuwe Predicanten

105

Bederft oock inden gront,

 

Die t'bedroch van onse Santen

 

Den Lieden maecken cont,

 

Want sy maeckent ons veel te bont.

69: Zij lopen maar door, gaan huns weegs.

70. hincken: onvast gaan, twijfelen.

74. niet altoos: in het geheel niet.

82. snel: spoedig, gemakkelijk.

84. wapen, meerv.

88: Dit hoort men overal het volk zeggen. Voor dit gebruik van den datief zie Stoett, Mnl. Syntaxis, § 172, VII.

91. practijcken: listen.

92. foortse: geweld.

93. Nigromancy: toverkunst.

95. baeren: doen blijken.

98: waar wij lang van hebben genoten. (vgl.: die werlt bouwen, Mnl. Wdb. i. v. bouwen).

100. De dichter wendt zich op de gewone wijze der redenrijkers aan het eind van zijn gedicht tot de prins der kamer, hier karakteristiek: de Sathan.