Documentatieblad werkgroep Achttiende eeuw. Jaargang 1969

[p. 24]

V
Bibliografie der geschriften van Frans Hemsterhuis

A. Afzonderlijke drukken, naar jaar van verschijnen

1.	Lettre sur une pierre antique du cabinet de M. Théod. de Smeth, ancien président des échevins de la ville d'Amsterdam, met pl.; gedat. 5 januari 1762; ('s Gravenhage), 8pp. in 4^o. aanwezig: 3, 5, 41, Bibl. Nat.
2.	Lettre sur la schulpture, à M. Théod. de Smeth, ancien président de la ville d'Amsterdam; suivi de remarques et de planches. Paris (= Amsterdam, bij Marc Michel Rey) 1769; gedateerd 20 november; 31 pp. in 4^o aanwezig: 3, 41, Brit. Mus., Bibl. Nat.
2a.	- - - - - - met adres: Paris, Royez, an XI-1803, aanw. in Bibl. Nat.
3.	Lettre sur les désirs, à M.T.D.S. (Théod. de Smeth), Paris (= 's Gravenhage, bij Ch.W.F. Dumas) 1770; 53 pp. in 8^o. aanwezig: 1, 3, 4, Bibl. Nat., Brit. Mus. (in 12^o).
4.	Lettre sur l'homme et ses rapports. Paris (= 's Gravenhage bij Ch.W.F. Dumas) 1772; gedateerd 9 januari; 242 pp. aanwezig: 3, 4, 41, Bibl. Nat., Brit. Mus.
5.	Description philosophique du caractère de feu Mr. F. Fagel, (Amsterdam?) 1773. 8^o. aanwezig: 3, Brit. Mus.
5a.	Wijsgeerige afbeelding van het caracter van wylen den heer F. Fagel. Uit het Fransch vertaald. 's Gravenhage 1773. 4^o. aanwezig: 3, 41.
5b.	Wijsgeerige beschrijvinge van den eigen aart en inborst van wylen den heere F. Fagel. Uit het Fransch vertaald. Amsterdam 1773. aanwezig: 3, 41.
6.	Sophyle ou de la philosophie. Paris (= 's Gravenhage, bij Ch.W.F. Dumas) 1778; 99 pp. in 12^o aanwezig: 3, 4, 5, 6, 41, Brit. Mus.

[p. 25]

7.	Aristée ou de la divinité. Paris (= 's Gravenhage, bij Ch.W.F. Dumas) 1779, 4 ill.; VIII + 208 pp. in 12^o. aanwezig: 3, 4, 5, 10, 41, Brit. Mus. Het exemplaar K.B. Den Haag sign. 142 G 14 bevat een ingeplakte brief van Hemsterhuis.
8.	Alexis, ou de l'âge d'or, Riga, bij Hartknoch, 1787; 188 pp. in 8^o. aanwezig: 3, 4, 41, Brit. Mus.
8a.	Alexis oder von dem goldenen Weltalter, vertaald naar het frans door F.H. Jacobi, Riga, bij Hartknoch, 1787; 188 pp. in 8^o, met 1 tekening. aanwezig: 3.
9.	Ebauche d'un avis du conseil d'état, gepubliceerd door J.H. Halbertsma in zijn Letterkundige Na-oogst I, Deventer 1840, p. XII-XXIV.
10.	Réflexions sur la République des Provinces-Unies, gepubliceerd door J.H. Halbertsma in zijn Letterkundige Naoogst II, Deventer 1845, p. 564-588.
11.	Alexis II ou du Militaire: in 1924 gepubliceerd door Emile Boulan (cf. bibliografie over Hemsterhuis nr. 40); slechts voor een klein gedeelte van de hand van Hemsterhuis (cf. Brummel, p. 20).

B. Verzameluitgaven

12.	Oeuvres philosophiques, Paris 1782, 2 vol. aanwezig: 4.
13.	Vermischte Philosophische Schriften des H. Hemsterhuis. Aus dem Französischen übersetzt. Nebst zwei Zugaben des Übersetzers, Leipzig 1782-1797. 3 Bde. De anonieme vertaler is Chr. F. von Blankenburg. aanwezig: 1, 3, 10, 23.
14.	Oeuvres philosophiques (de M.F. Hemsterhuis (ed. H.J. Jansen), Paris 1792. 2 vol. in 8^o. aanwezig: 3, 5, 12, Brit. Mus., Bibl. Nat.
14a.	- - - - - - Nouvelle édition revue et augmentée. Paris 1809. 2 vol. in 8^o. aanwezig: 1, 3, 5, 6, Brit. Mus., Bibl. Nat.

[p. 26]

De editie-Jansen bevat achtereenvolgens:

dl. I: 1.	Lettre sur la sculpture,
2.	Lettre sur les désirs,
3.	van Herder: de l'amour et de l'égoïsme,
4.	Lettre sur l'homme et ses rapports
5.	Caractère du M. Fagel,
6,	Sophyle, ou de la philosophie,
7.	Lettre sur une pierre antique, (alleen in de 2e dr. van 1809!),

dl.II: 8.	Aristée, ou de la divinité,
9.	Alexis, ou de l'age d'or,
10.	Simon, ou des facultés de l'ame (eerder verschenen in een duitse vertaling in nr. 13),
11.	Lettre sur l'athéïsme; eerder verschenen in het duits in Jacobi's Ueber die Lehre des Spinoza, 2e dr., 1789; de franse tekst het eerst in nr. 14.
12.	Lettre de M.F.H. Jacobi à M. Hemsterhuis.

15.	Oeuvres philosophiques de F. Hemsterhuys. Nouvelle édition, revue (...) et accompagnée d'une notice sur Hemsterhuys, et d'un coup-d'oeil sur sa philosophie, par Sylvain van de Weyer. Louvain 1825-1826, 2 vol. in 12^o. aanwezig: 1, 3, 5, 10, 38, 41, Brit.Mus., Bibl. Nat. Bevat dezelfde werken als nr. 14a, zij het in een andere volgorde.
16.	Oeuvres Philosophiques de François Hemsterhuis. Nouvelle édition, augmentée de plusieurs pièces inédits, de notes et d'une étude sur l'auteur et sa philosophie, par L.S.P. Meyboom. Avec planches, vignettes et portrait. Leuwarde 1846-1850, 3 vol. in 8^o. aanwezig: 1, 3, 4, 5, 6, 10, 23, Brit.Mus., Bibl. Nat. De standaardeditie tot op heden, chronologische opzet, bevat:

dl. I: 1.	Lettre sur une pierre antique,
2,	Lettre sur la sculpture,
3.	Lettre sur les désirs
4.	Lettre sur l'homme et ses rapports
5.	Sophyle, ou de la philosophie,
6.	Herder, de l'amour et de l'égoïsme,

[p. 27]

dl. II: 7.	Aristée, ou de la divinité,
8,	Simon, ou des facultés de l'ame,
9.	Alexis, ou de l'age d'or,
10.	Lettre sur l'athéïsme,
11.	Caractère du M.M. Fagel (staat niet chronologisch!),
12.	M. Jacobi à M. Hemsterhuis

dl. III: 13.	Ariste ou le vrai Ami,
14.	Lettre de F. Hemsterhuis à C. Ploos van Amstel, contenant quelques observations critiques sur le beau dans la Sculpture et la Peinture,
15.	Lettre de Hemsterhuis à la fille de Diotime,
16.	Deux lettres à Mad. la Princesse de Gallitzin, qui font connaitre l'origine de l'Alexis,
17.	Deux lettres à Mad. Pérénot, à l'occasion de la mort de son mari,
18.	Fragments historiques, pris dans les lettres de Hemsterhuis à la Princesse,
19.	Lettre de Fr. Hemsterhuis à F.H. Jacobi,
20.	Coup-d'Oeil sur Fr. Hemsterhuis et sa philosophie.

17.	Philosophische Schriften, herausgegeben von J. Hillsz (mit Abb.) Karlsruhe-Leipzig 1912, 2 Bde. aanwezig: 1, 3, 5, 6, 23.

Codering van vindplaatsen:

1	=	UB Amsterdam
3	=	KB Den Haag
4	=	UB Groningen
5	=	UB Leiden
6	=	UB Utrecht
10	=	Athenaeum Bibl. Deventer
12	=	Gemeentebibl. Rotterdam
23	=	UB Nijmegen
41	=	Prov. Biblioth. Friesland