De Boekenwereld. Jaargang 16

[p. 164]

Simon Emmering 1914-1999
F.W. Kuyper

Met het heengaan van de antiquaar en prentenhandelaar Simon Emmering treuren we niet alleen om het verlies van een goed mens en een hartelijke collega, het is in zekere zin ook het afscheid van een type antiquariaat zoals dat ruim een eeuw heeft bestaan. Een antiquariaat, kenmerkend voor de twintigste eeuw, dat in een snel tempo aan het verdwijnen is.

Het vak van antiquaar uitoefenen zonder een computer lijkt in deze tijd iets onbestaanbaars en onmogelijks. Een antiquaar zonder zo'n apparaat heeft in de ogen van velen de boot gemist, is een twintigste-eeuws relikwie. En wie zich niet als de wiedeweerga op de elektronische snelweg begeeft met website en internetverkoop, is zelfs mét computer nu al hopeloos ouderwets. Het antiquariaat van de eenentwintigste eeuw zal voor een steeds belangrijker deel interactief zijn, en naar de overige ontwikkelingen kunnen we nog slechts gissen.

Niets van dat al, tot voor kort, in het antiquariaat van Simon Emmering, aan de Nieuwezijds Voorburgwal 304 in Amsterdam. Geen apparaat te bekennen. Hij kon waarschijnlijk niet eens typen. Het stemt weemoedig nooit meer even aan te kunnen bellen, opengedaan te worden door de immer vrouwelijke assistent, de twee nauwe, krakende en vooral gladde trappen op te klimmen naar twee hoog. Nooit meer het vertrouwde gezicht achter het grote bureau, bezaaid met brieven, recente aanwinsten, paperassen en antiquariaats- en veilingcatalogi, waaruit gele briefjes steken bij bladzijden met begeerlijke boeken en prenten. Nooit meer in de stoel aan de andere kant van het bureau aanschuiven, met een kop veel te sterke koffie, het prachtige uitzicht door de ramen aan alle kanten. Nooit meer het geweeklaag dat er niets

[p. 165]

meer te koop is, om je een minuut later een veel te dure maar prachtige wijnprent voor je particuliere collectie te verkopen. Nooit meer even een nieuwsgierige blik slaan in de etalages van het pand met de vreemde afgeknotte voorgevel, altijd opgeluisterd met een klein aantal begeerlijke landkaarten, karikaturen en decoratieve prenten.

Wie meer wil weten over het wel en wee van deze bevlogen boeken- en prentenman leze de twee uitvoerige vraaggesprekken met F.W. Kuyper (De Boekenwereld, jaargang 6 [1990], p. 122-133) en A.G. van der Steur (in N. Maas en F.W. Kuyper, Offeren aan Mercurius en Minerva, Amsterdam 1995, p. 73-87). Daarin komt men veel te weten over zijn familie van joodsproletarische oorsprong, zijn veel te vroeg gestorven, ondernemende en erudiete vader Juda Emmering, de zowel in familiaal als zakelijk opzicht treurige en verwoestende oorlogsjaren. En over het bewonderenswaardige elan waarmee Emmering daarna opnieuw een bloeiend en succesvol antiquariaat in het leven riep, aanvankelijk gespecialiseerd in judaica, socialistica en vooral Suriname en West-Indië, later in toenemende mate en met groeiend enthousiasme uitgebreid met prentkunst van vooral zeventiende-eeuwse maniëristische Hollandse meesters.

Wie tegenwoordig een antiquarisch boek of een oude prent zoekt, surft op Internet, en de kans is groot het begeerde te vinden, vaak in meer exemplaren. Je betaalt met creditcard en het gekochte wordt je toegezonden. Wellicht kunnen wij nog aan ons kleinkind vertellen, dat je vroeger zogenaamde antiquariaten had, waar je zonder afspraak vooraf binnen mocht komen, hartelijk welkom geheten in rommelige, spannende kamers met mooi gezeefd licht en veel houten kasten en prentenstandaards. Je kende de al tamelijk oude, maar zeer levendige eigenaar en hij kende jou en je verzamelgebieden. En het gebeurde zelden, dat je zonder iets moois en zeldzaams vertrok. Want de oude antiquaar wist wat mooi was, en hij wist wat jij mooi vond. En je vertelt je kleinkind dat je na zijn dood nog vaak aan hem hebt gedacht en nog steeds regelmatig aan hem denkt, aan hem en aan zijn boeken en prenten.