Onbekende tijdgenoten van Jan Veth
Jan Veth heeft in zijn tijd enkele malen het verwijt gekregen dat hij zich bij de keuze van zijn modellen elitair opstelde. De afgebeelde personen in de serie Bekende Tijdgenooten zouden allemaal vooraanstaanden zijn. Nu is dat in grote lijnen wel waar, maar dat was precies de bedoeling van de serie. Overigens is als een der bekende tijdgenoten, nr. xix van de reeks, ‘Johan uit de Poort van Kleef’ afgebeeld, de bekende ober Johan Meeuwis uit het Amsterdamse café Die Port van Cleve, waar Veth, evenals Breitner, Aletrino, Kloos, Witsen en Frans Erens een regelmatige gast was. In zijn Vervlogen jaren (Den Haag 1938) schreef Erens over deze periode en memoreert daarbij dat de bereidwilligheid van het bedienend personeel na verschijning van De Amsterdammer van 19 juni 1892 niet meer stuk kon.
Jan Veth, Portret van Janus Ravesteyn, 1896. Litho, 290 × 270 mm. (particuliere collectie, foto Rob Mostert, Rijswijk).
Jan Veth, Johan uit de Poort van Kleef, 1892. Litho, 323 × 161 mm. (particuliere collectie, foto Rob Mostert, Rijswijk).
Ook buiten de reeks Bekende Tijdgenooten heeft Veth de ‘gewone man’ in steendruk vastgelegd. Denk bijvoorbeeld aan de litho van Daniël Krehbiel, rentmeester van het Gut Neuhoff bij Kirchheimbolanden, uit 1904, en vooral aan het prachtige portret van de timmerman Janus Ravesteyn. Het behoort tot de zeldzaamste portretlitho's van Veth en werd wellicht in kleine oplage gedrukt. Het is duidelijk dat de portrettist Veth de aandrang om ook deze markante kop via de lithosteen vast te leggen niet kon weerstaan.
A.G. van der Steur
Auteursrechtelijk beschermd